พุทธมัคค์

บทวิจารณ์หนังสือ : การจัดการและการพัฒนาวิชาชีพครู

เมธิดา จันทร์ใด, พระมหาปุณณ์สมบัติ บุญเรือง , มนัสวี มนต์ปัญญาวัฒนา — Tue, 09 Dec 2025 00:00:00 +0700

การวิจารณ์หนังสือครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อเสริมความรู้และใช้เป็นงานประกอบการเรียนในรายวิชา “การประกันคุณภาพและปรัชญาการศึกษา” โดยพิจารณาหนังสือ การจัดการและการพัฒนาวิชาชีพครู ซึ่งแบ่งเนื้อหาออกเป็น 3 ตอน รวม 12 ประเด็นสำคัญ ได้แก่ ตอนที่ 1 การจัดวางกำลังครูและการบริหารครู (เช่น ปัญหาครูลาออก การขาดแคลนครู การบริหารกำลังคนครู และความไม่สมดุลระหว่างภูมิภาค) ตอนที่ 2 แรงจูงใจ การประเมิน และการพัฒนาครู (เช่น โครงสร้างงาน การมอบหมายงาน ระบบคุณธรรม และวิชาชีพครู) และตอนที่ 3 ข้อเสนอเพื่อการตัดสินใจเชิงนโยบายสำหรับผู้กำหนดนโยบายและผู้บริหารการศึกษา จากการศึกษาพบว่าแม้ประเด็นปัญหาและข้อเสนอในแต่ละตอนจะมีความหลากหลาย แต่ล้วนมุ่งเน้นการยกระดับคุณภาพครูและประสิทธิภาพระบบการศึกษาโดยรวม

ศึกษาวิเคราะห์ความหมายและจุดหมายของการศึกษา

อดิศักดิ์ ตั้งปัทมชาติ , จักรพงษ์ ทิพสูงเนิน , มนัสวี มนต์ปัญญาวัฒนา — Tue, 09 Dec 2025 00:00:00 +0700

การศึกษาเป็นรากฐานสำคัญของการพัฒนามนุษย์ โดยมีจุดมุ่งหมายเพื่อแสวงหาและประยุกต์ความรู้ในการพัฒนาตนเองให้สอดคล้องกับอาชีพ สังคม และระบบเศรษฐกิจ การศึกษาในยุคหลังสมัยใหม่ต้องปรับตัวให้ทันต่อความเปลี่ยนแปลงของเทคโนโลยีและสภาพแวดล้อมของสังคมข้อมูลข่าวสารไร้พรมแดน จึงจำเป็นต้องบูรณาการศาสตร์และศิลป์เข้าด้วยกันอย่างเป็นองค์รวม การศึกษาในยุคนี้ยังต้องสอดคล้องกับอุดมการณ์ ความคิด ความเชื่อ เสรีภาพ พหุวัฒนธรรม และวิถีคิดแบบโลกหลังสมัยใหม่ เพื่อให้ผู้เรียนสามารถดำรงชีวิตและพัฒนาตนได้อย่างมีความหมายในสังคมร่วมสมัย

การศึกษาวิเคราะห์ปรัชญาการศึกษาตามแนวพระพุทธศาสนา

พระมหาจักรธร อตฺถธโร, กฤตสุชิน พลเสน — Tue, 09 Dec 2025 00:00:00 +0700

การศึกษามีบทบาทสำคัญในการพัฒนามนุษย์และสังคม อันเป็นกระบวนการทำความเข้าใจตนเอง ผู้อื่น และการถ่ายทอดองค์ความรู้สู่คนรุ่นหลัง ปรัชญาการศึกษาตะวันตกจำแนกได้ 5 แนว ได้แก่ สารัตถนิยม นิรันตรนิยม พิพัฒนนิยม ปฏิรูปนิยม และอัตถิภาวนิยม แต่ละแนวมีเป้าหมายและวิธีการที่แตกต่างกัน ในขณะที่การศึกษาตามแนวพระพุทธศาสนามุ่งสู่ “การดับทุกข์” ผ่านกระบวนการอริยมรรค ซึ่งตั้งอยู่บนปัจจัยสำคัญ 7 ประการ คือ กัลยาณมิตรสัมปทา ศีลสัมปทา ฉันทสัมปทา อัตถสัมปทา ทิฏฐิสัมปทา อัปปมาทสัมปทา และโยนิโสมนสิการ ผลการศึกษาเปรียบเทียบพบว่า สารัตถนิยมสอดคล้องกับกัลยาณมิตรสัมปทาในฐานะแหล่งเสียงภายนอก (ปรโตโฆสะ) นิรันตรนิยมสอดคล้องกับศีลสัมปทาในฐานะการฝึกปฏิบัติบนหลักสัจจะ; พิพัฒนนิยมสอดคล้องกับฉันทสัมปทาในมิติการปรับตนให้เข้ากับบริบท แต่หากปฏิเสธองค์ความรู้เดิมทั้งหมดจะโน้มไปสู่ปฏิรูปนิยม อัตถสัมปทาสัมพันธ์กับอัตถิภาวนิยมที่เน้นคุณค่าปัจเจกบุคคล ส่วนทิฏฐิสัมปทา อัปปมาทสัมปทา และโยนิโสมนสิการเป็นองค์ความรู้ที่จำเพาะในพระพุทธศาสนา

จตุราริยสัจกับการเรียนการสอนโคลงโลกนิติ

พระมหาพิเชษฐ์ อตฺตานุรกฺขี , พระมหาเด่นชัย พรมแสง, พระมหาศราวุธ ภูธร — Tue, 09 Dec 2025 00:00:00 +0700

จตุราริยสัจเป็นหลักคำสอนสำคัญที่สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงค้นพบและทรงสั่งสอนเพื่อปลดเปลื้องเวไนยสัตว์ออกจากทุกข์ทั้งปวง และโคลงโลกนิติก็เป็นบทประพันธ์สุภาษิตที่มุ่งแสดงถึงสัจจธรรมของชีวิต เพื่อเป็นแนวทางในการดำเนินชีวิตได้อย่างถูกต้อง

การเรียนการสอนโคลงโลกนิติตามขั้นของจตุราริยสัจ คือ ขั้นทุกข์หรือขั้นกำหนดปัญหา ขั้นสมุทัย หรือขั้นตั้งสมมติฐาน ขั้นนิโรธหรือขั้นการทดลองเก็บข้อมูล และขั้นมรรคหรือขั้นสรุปผล เป็นขั้นตอนนำมา ซึ่งความรู้ด้วยตนเอง ผ่านกระการคิดวิเคราะห์อย่างเป็นระบบ จะทำให้ผู้เรียนเข้าใจเนื้อหาโคลงโลกนิติ ซึ่งเป็นวรรณคดีสุภาษิตที่แสดงคดีโลกและคดีธรรมได้อย่างลึกซึ้งถึงความจริงของชีวิต และประยุกต์ใช้ภูมิปัญญาที่มีอยู่ในโคลงโลกนิติกับกรณีตัวอย่าง เพื่อฝึกฝนการคิดแก้ปัญญาหาเตรียมความพร้อมสำหรับการใช้ชีวิตในภาวการณ์ปัจจุบันที่มีความเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว