วารสารการอ่าน

บทบรรณาธิการ

ภาวิณี แสนชนม์ — 2024-05-29

การจัดหมวดหมู่เอกสาร การจัดทำเมทาดาทา และการลงรายการเอกสาร จดหมายเหตุของหน่วยงานในกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม โครงการการจัดทำจดหมายเหตุการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรมของประเทศ

ปรีดี ปลื้มสำราญกิจ — 2024-05-29

บทความนี้นำเสนอกระบวนการลงในการจัดหมวดหมู่ การจัดทำเมทาดาทา และการลงรายการเอกสารจดหมายเหตุของหน่วยงานในกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัย และนวัตกรรม ครอบคลุมความหมายของเอกสารจดหมายเหตุและจดหมายเหตุดิจิทัล ความสำคัญของเอกสารจดหมายเหตุดิจิทัล การจัดแบ่งหมวดหมู่ทรัพยากรสารสนเทศตามเนื้อหาของเอกสารของกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม 10 กลุ่มเนื้อหา ได้แก่ 1) ประวัติและพัฒนาการ 2) โครงสร้างองค์กรและหน่วยงานในสังกัด 3) บุคคลสำคัญและเอกสารส่วนบุคคล 4) นโยบายและแผนงาน 5) ภารกิจหลักและผลงาน 6) สื่อและเอกสารเผยแพร่ 7) พระราชบัญญัติและกฎหมายที่เกี่ยวข้อง 8) วิทยาศาสตร์ 9) วิจัย และ10) นวัตกรรม นอกจากนี้ ยังครอบคลุมการจัดทำเมทาดาทาด้วยมาตรฐานดับลินคอร์ การลงรายการข้อมูลเอกสารจดหมายเหตุในระบบ ตัวอย่างการบันทึกข้อมูลรายการเอกสารจดหมายเหตุในระบบคลังจดหมายเหตุดิจิทัล จะเห็นได้ว่า การรวบรวมเอกสารจดหมายเหตุดิจิทัลให้เป็นระบบโดยใช้มาตรฐานในการจัดเก็บและการรวบรวมช่วยแสดงรายละเอียดของเอกสาร ทั้งยัง ช่วยให้เข้าถึงเอกสารฉบับเต็มและเชื่อมโยงไปยังแหล่งที่มาของเอกสารได้

การสะสมหนังสือเก่าของสำนักพิมพ์ต้นฉบับ

สุภาณี เลิศจิระประเสริฐ — 2024-09-04

หนังสือเก่าเป็นตัวแทนของยุคสมัย คุณค่าของหนังสือเก่ามีคุณค่าทางประวัติศาสตร์และพัฒนาการของหนังสือ เป็นสิ่งที่ให้ความรู้และความบันเทิง มีประวัติความเป็นมาที่ยาวนานเริ่มตั้งแต่การบันทึกลงในวัสดุสิ่งของต่าง ๆ จนกระทั่งมาถึงกระดาษที่มีการรวบรวมความรู้ต่าง ๆ มากขึ้นถ่ายทอดมาจนถึงทุกวันนี้

โดยทั่วไปคลังหนังสือหายากเป็นการรวบรวมหนังสือเก่าที่มีคุณค่าทางประวัติศาสตร์ ส่วนใหญ่จัดเก็บไว้ในคอลเลคชั่นพิเศษในหอสมุดแห่งชาติ ห้องสมุดมหาวิทยาลัย และห้องสมุดเฉพาะ เช่น สยามสมาคม แต่หนังสือหายากที่สะสมในห้องสมุดส่วนตัวนั้นในประเทศไทยมีไม่มากนัก ตัวอย่างเช่น ห้องสมุดส่วนตัวในสำนักพิมพ์ต้นฉบับของนายธงชัย ลิขิตพรสวรรค์ บทความนี้จึงเป็นการเล่าเรื่องความประทับใจที่มีต่ออุดมการณ์ความรักในหนังสือและแรงบันดาลในในการจัดตั้งสำนักพิมพ์ต้นฉบับ จากความชอบ ความมีใจรักในงานหนังสือ เอกสารเก่า ได้แปรความชอบมาเป็นงานหลัก จนมาถึงความเกี่ยวข้องในเอกสารจดหมายเหตุ วิธีการค้นคว้าหาข้อมูล การนำข้อมูลออกมาเผยแพร่ ซึ่งได้สร้างคุณประโยชน์สนับสนุนงานค้นคว้าวิจัย ถือได้ว่าห้องสมุดสำนักพิมพ์ต้นฉบับเป็นแหล่งข้อมูลสำหรับค้นคว้างานจดหมายเหตุประวัติศาสตร์ที่ดีเทียบเท่าแหล่งข้อมูลประวัติศาสตร์ที่มีคุณค่าของประเทศไทยเช่นเดียวกับคลังคอลเลคชั่นหนังสือหายากในห้องสมุด

บทความนี้ได้รับทราบแรงบันดาลใจและความมุ่งมั่นของเจ้าของสำนักพิมพ์ต้นฉบับ และได้ยกตัวอย่างนิตยสารที่หายาก ภาพเก่าที่หายาก และหนังสือหายากที่มีคุณค่าทางประวัติศาสตร์

ห้องสมุดดิจิทัลเพื่อส่งเสริมการเรียนรู้ตลอดชีวิต

นิธินันท์ สุวรรณกิจ — 2024-09-04

บทความนี้เกิดจากการศึกษาเอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้องกับ ความหมายและความสำคัญของห้องสมุดดิจิทัลเพื่อส่งเสริมการเรียนรู้ตลอดชีวิต ความสัมพันธ์ระหว่างห้องสมุดและการเรียนรู้ตลอดชีวิต กิจกรรมและบริการของห้องสมุดดิจิทัลที่ส่งเสริมการเรียนรู้ตลอดชีวิต และแนวทางการพัฒนาห้องสมุดดิจิทัลเพื่อส่งเสริมการเรียนรู้ตลอดชีวิต ผลการศึกษา พบว่า 1) ห้องสมุดดิจิทัลเป็นแหล่งการเรียนรู้ที่เอื้อต่อการส่งเสริมการเรียนรู้ตลอดชีวิต ด้วยคุณสมบัติที่เอื้อต่อการพัฒนาทักษะการเรียนรู้ให้เท่าทันต่อการเปลี่ยนแปลง ลดความเหลื่อมล้ำในการเข้าถึงข้อมูล และอำนวยความสะดวกในการสืบค้นข้อมูล 2) กิจกรรมและบริการของห้องสมุดดิจิทัลที่ช่วยส่งเสริมการเรียนรู้ตลอดชีวิต พบว่า มีการจัดกิจกรรมและบริการในหลายรูปแบบ และมีทรัพยากรสารสนเทศในรูปแบบอิเล็กทรอนิกส์ 3) แนวทางพัฒนาห้องสมุดดิจิทัลเพื่อส่งเสริมการเรียนรู้ตลอดชีวิต มุ่งเน้นการใช้และแปลงทรัพยากรสารสนเทศให้เป็นรูปแบบอิเล็กทรอนิกส์ เพื่อสอดรับกับยุคสมัยและความต้องการของผู้ใช้บริการที่เปลี่ยนแปลงไป

การศึกษาพฤติกรรมการอ่านของนักศึกษาระดับปริญญาตรี มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม

ภีรพัฒน์ อรัญมิตร — 2024-05-29

การศึกษาพฤติกรรมการอ่านของนักศึกษาปริญญาตรี มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม
มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาพฤติกรรมการอ่าน ของนักศึกษาปริญญาตรี มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม 2) ศึกษาปัญหาการอ่านของนักศึกษาปริญญาตรี มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม กลุ่มตัวอย่าง คือ นักศึกษาปริญญาตรี มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม จำนวน 404 คน โดยการสุ่มอย่างง่าย เครื่องมือการวิจัย เป็นแบบสอบถาม การวิเคราะห์ข้อมูล สถิติที่ใช้ได้แก่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน

ผลการวิจัยพบว่า พฤติกรรมการอ่านของนักศึกษาส่วนใหญ่ มีวัตถุประสงค์การอ่านเพื่อให้มีความรู้เพิ่มเติมกว้างขวางขึ้น (ร้อยละ 42.3) และปัญหาการอ่านของนักศึกษา พบว่า นักศึกษาส่วนใหญ่ไม่มีสถานที่อ่าน (ร้อยละ 24.3) ปัญหาในการอ่านที่เกิดจากอาจารย์พบว่าอาจารย์กำหนดเรื่องให้อ่านแต่ไม่มีสิ่งพิมพ์ในสำนักวิทยบริการฯ (ร้อยละ 26.5) และปัญหาในการอ่านที่เกิดจากการบริการของสำนักวิทยบริการฯพบว่า นักศึกษาส่วนใหญ่ไม่มีปัญหา (ร้อยละ 43.80)

การรู้เท่าทันสื่อและสารสนเทศของนักศึกษาระดับอุดมศึกษาในประเทศไทย: การสังเคราะห์วรรณกรรมหลังสถานการณ์การแพร่ระบาดโรคโควิด - 19

ดวงแก้ว เงินพูลทรัพย์ — 2024-09-04

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อสังเคราะห์สภาพการรู้เท่าทันสื่อและสารสนเทศของนักศึกษาระดับอุดมศึกษาในประเทศไทย ปัญหาที่เกี่ยวข้องกับทักษะการรู้เท่าทันสื่อและสารสนเทศของนักศึกษาระดับอุดมศึกษาในประเทศไทย และแนวโน้มการพัฒนาทักษะการรู้เท่าทันสื่อและสารสนเทศของนักศึกษาระดับอุดมศึกษาในประเทศไทย โดยใช้วิธีวิจัยการวิจัยเอกสาร (Documentary research) ประชากรในการวิจัยคืองานวิจัยเกี่ยวกับการรู้เท่าทันสื่อและสารสนเทศ ของนักศึกษาระดับอุดมศึกษา ในประเทศไทย ใช้วิธีเลือกแบบเจาะจง ได้งานวิจัยและผลการสำรวจที่เกี่ยวข้องจำนวน 14 เรื่อง เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยคือแบบบันทึก วิเคราะห์ข้อมูลโดยการสังเคราะห์เนื้อหา (Content Analysis)

ผลการสังเคราะห์พบว่าสภาพทักษะการรู้เท่าทันสื่อและสารสนเทศของนักศึกษาระดับอุดมศึกษาในประเทศไทยในภาพรวมอยู่ในระดับดี แต่นักศึกษามีทักษะการรู้เท่าทันสื่อและสารสนเทศแตกต่างกันไปตามสาขาวิชาหรือการจัดการศึกษาของแต่ละมหาวิทยาลัย ปัญหาในการพัฒนาทักษะการรู้เท่าทันสื่อและสารสนเทศของนักศึกษา พบว่ามีปัญหาด้านนโยบายของรัฐ ด้านแหล่งสารสนเทศ ด้านเทคโนโลยีสารสนเทศ ด้านบุคลากร และด้านนักศึกษา แนวโน้มการพัฒนาทักษะการรู้เท่าทันสื่อและสารสนเทศของนักศึกษา พบว่ามีแนวโน้มเกี่ยวกับ การกำหนดนโยบายของรัฐ การจัดการการเรียนรู้ และคุณลักษณะส่วนบุคคลของนักศึกษา

คำสำคัญ: การรู้เท่าทันสื่อและสารสนเทศ; การรู้เท่าทันสื่อ; การรู้สารสนเทศ; นักศึกษาระดับอุดมศึกษา