TheTroop Reviewing Dance Of Wirunehambung

ผู้แต่ง

  • สุรเดช เนียมคำ นาฏศิลปไทยศึกษา คณะวิทยาลัยนาฏศิลปนครราชสีมา

คำสำคัญ:

บทบาท, รำตรวจพล, กลวิธีใช้หอก

บทคัดย่อ

การวิจัยในครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา 1) ประวัติและบทบาทของวิรุญจำบังจากวรรณกรรมเรื่องรามเกียรติ์ 2) ท่ารำในการใช้อาวุธหอกของวิรุญจำบัง ในการรำตรวจพล 3) กลวิธีการใช้อาวุธหอกของวิรุญจำบังในการรำตรวจพล ใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพ ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ 5 คน ได้แก่ ผู้มีความรู้ความสามารถด้านนาฏศิลป์ไทย โขนยักษ์ เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย คือ แบบสัมภาษณ์ แบบสังเกต ประเด็นการสนทนากลุ่ม.และประเด็นการระดมสมอง วิเคราะห์ข้อมูลโดยการวิเคราะห์เนื้อหาและนำเสนอแบบพรรณนาวิเคราะห์

ผลการวิจัยพบว่า  1) ประวัติและบทบาทของวิรุญจำบังจากวรรณกรรมเรื่องรามเกียรติ์ พบว่า ประวัติวิรุญจำบัง จากวรรณกรรมฉบับกรุงเก่าได้กล่าวถึงวิรุญจำบังซึ่งอยู่ในรามเกียรติ์คำพากย์ในการชมกระบวนทัพม้าแต่เพียงเท่านั้น วรรณกรรมฉบับพระเจ้ากรุงธนบุรีได้เพิ่มบทบาทและความสำคัญของวิรุญจำบังโดยเพิ่มบทบาทในการต่อสู้กับหนุมานด้วยเวทมนต์คาถาวรรณกรรมฉบับรัตนโกสินทร์ ได้กล่าวถึงวิรุญจำบังว่าเป็นผู้ที่รักพงศ์เผ่า และรักพวกพ้องเป็นอย่างมาก และวิรุญจำบังยังเป็นคนที่โมโหง่าย เป็นยักษ์ที่มีความเจ้าชู้ และรู้จักให้เกียรติต่อผู้หญิง บทบาทของวิรุญจำบังจากวรรณกรรมเรื่องรามเกียรติ์พบว่า วิรุญจำบังมีบทบาทเป็นกษัตริย์ ผู้เป็นนักรบบทบาทของผู้รู้จักการใช้  เวทมนตร์ และบทบาทของกษัตริย์เจ้าชู้ 2) ท่ารำการใช้อาวุธหอกของวิรุญจำบัง ในการรำตรวจพล พบว่า โดยจัดลำดับการวิเคราะห์ท่ารำตามลักษณะของการแสดงออกเป็น 6 ช่วง ดังนี้ ช่วงที่ 1 เป็นลักษณะของการเปิดตัว  ผู้แสดง ท่ารำแสดงให้เห็นถึงความสง่างาม ของผู้แสดงและอาวุธช่วงที่ 2 ผู้แสดง ท่ารำ แสดงถึงความเข้มแข็ง และความชำนาญ ในการใช้อาวุธ ให้ตรงกับจังหวะเพลงความสามารถในการใช้อาวุธหอก ด้วยลักษณะการควงอาวุธความแม่นยำในการโยน และการับอาวุธหอกช่วงที่ 3 ท่ารำแสดงถึงความแม่นยำในเรื่องของจังหวะเพลงและตำแหน่งของเวทีความสัมพันธ์ระหว่างเท้าและการใช้มือในการปฏิบัติท่ารำ ช่วงที่ 4 ท่ารำแสดงให้เห็นถึงลักษณะเด่นของกระบวนการใช้หอก ในลักษณะต่างๆ ช่วงที่ 5 ท่ารำแสดงถึงจารีตของกระบวน ท่ารำ ที่ใช้ในท่าปลอบเสนา และซักถามความพร้อมในการ ยกทัพช่วงที่ 6 ใช้พื้นที่บนเวทีส่วนกลางโรง ท่ารำแสดงถึงความสง่างาม ในการทรงม้าแสดงถึงความสัมพันธ์ในการใช้หอกในการควบคุมม้าทรง 3) กลวิธีการใช้อาวุธหอกวิรุญจำบังในการรำตรวจพล พบว่า มีเทคนิคประกอบท่ารำทั้งหมด 16 ท่ารำคือ (1) การถืออาวุธหอกมือเดียวในลักษณะตั้งใบหอกขึ้น (2) การถืออาวุธหอกในลักษณะ ท่าเงื้อ (3) การควงหอกมือเดียวลักษณะบริเวณคอหอก (4) การควงหอกมือเดียวบริเวณกลางหอก (5) การถือหอกแบบวงล่าง   (6) การถือในลักษณะท่ากระทืบฟัน (7) ท่าเงื้อระดับ (8) ท่าโยนหอก (9) ท่าขยับหอก (10) ท่าฉายหอก (11) ท่าโยนหอกกลับหัว (12) ท่าป้องหอกลงเสี้ยว (13) ท่าเก็บขยับอาวุธ (14) ท่าถือหอกสองมือเต้น ป๊ะเท่งป๊ะ (15) ท่าตวัดหอกตีม้า (16) ท่าขโยกม้า

เอกสารอ้างอิง

ธนิต อยู่โพธิ์. (2539). โขน. พิมพ์ครั้งที่ 3. กรุงเทพฯ : องค์การค้าคุรุสภา.
วิทยาลัยนาฏศิลป. ( 2537). คู่มือการสอนนาฏศิลป์ไทย. กรุงเทพฯ : กรมศิลปากร.
ประภาพรรณ ภูเก้าล้วน. (2549). การรำตรวจพลของตัวนางกษัตริย์ในละคร. กรุงเทพฯ : วิทยานิพนธ์ ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต คณะศิลปกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
พรเทพ เลี้ยงสอน. (2557) วิเคราะห์บุคลิกและกระบวนท่าเต้นของตัวโขนลิง กรณีศึกษาลิงยอด และลิงโล้น. กรุงเทพฯ : วิทยานิพนธ์คณะศิลปนาฏดุริยางค์ สถาบันบัณฑิตพัฒนศิลป์ .
พุทธเลิศหล้านภาลัย, พระบาทสมเด็จพระ. (2554). บทละครเรื่องรามเกียรติ์. พิมพ์ครั้งที่ 7. กรุงเทพ : โพรดักส์.
สมศักดิ์ ทัดติ. (2540). จารีตการฝึกหัดและการแสดงโขนของตัวทศกัณฐ์. กรุงเทพฯ : วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต คณะศิลปกรรมศาสตร์ : จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
สมศักดิ์ ทัดติและคณะ. (2554). นาฏศิลป์ไทยสร้างสรรค์ ชุดกระบวนท่ารำตรวจพลอาวุธยาว. กรุงเทพฯ : งานวิจัยคณะศิลปนาฏดุริยางค์ สถาบันบัณฑิตพัฒนศิลป์ .
สุภาวดี โพธิเวชกุล. (2539).จารีตการใช้อุปกรณ์การแสดงละครเรื่องอิเหนา. กรุงเทพฯ : งานวิจัยศิลปศาสตรมหาบัณฑิต คณะศิลปกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2017-08-08

รูปแบบการอ้างอิง

เนียมคำ ส. (2017). TheTroop Reviewing Dance Of Wirunehambung. วารสารวิชาการ มหาวิทยาลัยราชภัฏพระนคร, 8(1), 253–264. สืบค้น จาก https://so01.tci-thaijo.org/index.php/AJPU/article/view/66637

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย (Research Article)