แนวคิดและวิธีการประพันธ์ทางเดี่ยวปี่ใน เพลงแขกมอญ 3 ชั้น ของครูปี๊บ คงลายทอง

Abstract

การวิจัยในครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา แนวคิดและวิธีการประพันธ์ทางเดี่ยวปี่ใน เพลงแขกมอญ 3 ชั้น ของครูปี๊บ  คงลายทอง  ใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพ ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ จำนวน 10 ท่านเครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยคือ แบบสัมภาษณ์ไม่มีโครงสร้าง  การวิเคราะห์ข้อมูลโดยการวิเคราะห์เนื้อหา

ผลการศึกษาพบว่า ครูปี๊บ คงลายทอง เริ่มแนวคิดในการประพันธ์ทางเดี่ยวปี่ในเพลงแขกมอญ 3 ชั้น จากการได้เห็นครูเทียบ  คงลายทอง เป่าเดี่ยวปี่ในเพลงแขกมอญ 3 ชั้น ที่โรงละครแห่งชาติ และได้เห็นครูสุรพล หนูจ้อย ได้เป่าเดี่ยวปี่ในเพลงแขกมอญ 3 ชั้น ณ สังคีตศาลา ซึ่งเป็นรูปแบบวิธีการดำเนินทำนองในลักษณะพิเศษ คือ ดำเนินทำนองแบบเที่ยวหวานและเที่ยวเก็บทั้ง  สามท่อน ต่อมาอาจารย์บุญช่วย  โสวัตร ได้ให้แนวคิดการประพันธ์ทางเดี่ยวและให้ครูปี๊บ  คงลายทอง ทดลองประพันธ์ทางเดี่ยวปี่ในเพลงแขกมอญ  3 ชั้นขึ้นมาใหม่ เพื่อเป็นการฝึกการประพันธ์และเพื่อเป็นการสืบทอดวิธีการบรรเลงที่เป็นลักษณะพิเศษนี้ไว้

วิธีการประพันธ์สำนวนทางเดี่ยวปี่ใน ครูปี๊บ คงลายทอง ได้นำทำนองหลักมาแปรเป็นสำนวนทางเดี่ยวของปี่ใน และดำเนินไปตามท่วงทำนองลีลาของทำนองหลักที่เป็นตัวกำหนดทิศทางในการประพันธ์สำนวนทางเดี่ยวปี่ใน มีการสอดแทรกกลวิธีในการบรรเลง เช่น การเป่าควงเสียง   การเป่าล้วงจังหวะ การเป่าขยี้  การเป่าสะบัด การเป่าโปรยเสียง การเป่าพรม  การเป่าปริบ การเป่าครั่น การเป่าตอด การเป่าย้ำเสียง การเป่ากล้ำเสียง  ลักษณะสำนวนกลอนที่ใช้ประกอบด้วย สำนวนที่เป็นสำนวนการขึ้นต้น  สำนวนกลอนที่เป็นเอกลักษณ์ของเพลงแขกมอญ  สำนวนกลอนที่เป็นวิธีการบรรเลงอันเป็นเอกลักษณ์ของเครื่องมือ สำนวนกลอนที่มีลักษะการปรับเปลี่ยนทิศทางกะทันหัน สำนวนกลอนที่ล้อเลียนกันในประโยค สำนวนกลอนโลดโผนแสดงให้เห็นถึงความคล่องแคล่วของผู้บรรเลง สำนวนกลอนที่ก่อให้เกิดความรู้สึกกระชับกระฉับกระเฉงและเป็นการเน้นทำนองให้มีความเด่นชัด  สำนวนกลอนที่ทำให้เกิดความน่าสนใจชวนติดตาม สำนวนกลอนที่มีความสัมพันธ์ต่อเนื่อง สำนวนกลอนที่ให้ความรู้สึกคลี่คลายผ่อนหนักเป็นเบา  สำนวนกลอนที่เป็นลักษณะของการสรุปความเพื่อนำเข้าสู่ทำนองในประโยคต่อไป สำนวนกลอนที่ให้ความรู้สึกดึงอารมณ์ให้ช้าลง สำนวนกลอนที่เป็นลักษณะของทำนองลงจบ