ถอดบทเรียนกระบวนการสร้างการมีส่วนร่วมของภาคพลเมือง จังหวัดเลย กรณีศึกษา “นาแห้วโมเดล”

ผู้แต่ง

  • ยลชาญ กมลรัตน์ และคณะ
  • สีฟ้า ณ นคร

คำสำคัญ:

กระบวนการสร้างการมีส่วนร่วมภาคพลเมือง, ที่ดินป่าไม้, สิทธิ, หน้าที่

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์การถอดบทเรียนกระบวนการการสร้างการมีส่วนร่วมภาคนี้ เพื่อสรุปองค์ความรู้กระบวนการสร้างการมีส่วนร่วมของภาคพลเมืองด้านป่าไม้ที่ดิน (นาแห้วโมเดล) ในพื้นที่จังหวัดเลย รูปแบบการถอดบทเรียนกระบวนการการสร้างการมีส่วนร่วมของภาคพลเมือง กรณีศึกษา “นาแห้วโมเดล”โดยกระบวนการการมีส่วนร่วมของพลเมือง (Civic Engagement) โดยการใช้เทคนิคทบทวนหลังการปฏิบัติ (Retrospective Technique) กลุ่มเป้าหมายคือกลุ่มผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย อำเภอนาแห้ว จังหวัดเลยจำนวน 216 คน

          ผลการถอดบทเรียนพบว่า

          1) กระบวนการสร้างการมีส่วนร่วมของภาคพลเมืองฯ กรณีศีกษา นาแห้วโมเดล นั้นมีการให้ความสำคัญในด้านการมีส่วนร่วมในทุกกระบวนตั้งแต่แรกเริ่มการคิดและหยิบยกประเด็นปัญหามาเพื่อเป็นทางออกร่วมกันและหาแนวทางแก้ไข ในทุกกระบวนการและมีการให้ความร่วมมือเป็นอย่างดี ในทุกระยะการดำเนินการโครงการนาแห้วโมเดล และยังรวมไปถึงกระบวนถอดบทเรียนนี้ด้วย เป็นการสร้างการมีส่วนร่วมในทุกภาคส่วน ไม่ว่าจะเป็น ประชาชน รัฐ ผู้นำต่างๆ  ดังขั้นตอนของการดำเนินโครงการ ถอดบทเรียนฯนาแห้วโมเดล มีดังนี้ 1) ปฐมบท “นาแห้วโมเดล” 2) ขั้นตอนการดำเนินการหลังจากได้รับคำสั่งด้านการจัดที่ดินทำกินให้ชุมชนตามนโยบายคณะกรรมการนโยบายที่ดินแห่งชาติ (คทช.)  มีทั้งสิ้น 8 กระบวนการ  ซึ่งตามกระบวนการดังกล่าวนั้น การสร้างการมีส่วนร่วมมีความสำคัญและมีในทุกขั้นตอนโดยการทำให้ ผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย คำนึงถึงผลประโยชน์ร่วมกันในการดำเนินการ มีการรับฟังเสียงสะท้อน การใช้กลุ่มในการช่วยตรวจสอบซึ่งกันและกัน ซึ่งทำให้เกิดการตระหนักถึงความร่วมมือ ร่วมใจในการดำเนินการ ในการขับเคลื่อนโครงการ

เอกสารอ้างอิง

ILAW, ยุทธศาสตร์ชาติ 20 ปี คืออะไร. 19 กรกฎาคม 2560. สืบค้นเมื่อ 8 มีนาคม2564. จาก: https://ilaw.or.th/node/4570.

ฐานข้อมูลด้านศิลปกรรม และสถาปัตกรรมกรรมท้องถิ่น ด้านพุทธศิลป์ในภาษาอิสาน. วัดศรีโพธิ์ชัย ตำบลแสงภา อำเภอนาแห้ว จังหวัดเลย. สืบค้นเมื่อ 17 เมษายน 2564. จาก: https://cac.kku.ac.th/ esanart/main.html.

นายกานดิษฎ์ สิงหากัน ผู้อำนวยการศูนย์ป่าไม้เลย/หัวหน้าโครงการสร้างป่าสร้างรายได้ อำเภอนาแห้ว จังหวัดเลย เป็นผู้ให้สัมภาษณ์ ดร.สีฟ้า ณ นคร เป็นผู้สัมภาษณ์ ทางโทรศัพท์ วันที่ 24 มีนาคม พ.ศ.2564.

นายชีวะภาพ ชีวะธรรม รองอธิบดีกรมป่าไม้ เป็นผู้ให้สัมภาษณ์ ดร.สีฟ้า ณ นคร เป็นผู้สัมภาษณ์ ที่กรมป่าไม้ กรุงเทพมหานคร วันที่ 1 เมษายน 2564.

นายนุพงษ์ อินแผลง, ผู้อำนวยการโรงเรียนชุมชนบ้านนาพึง อำเภอนาแห้ว จังหวัดเลย เป็นผู้ให้สัมภาษณ์ ดร.สีฟ้า ณ นคร เป็นผู้สัมภาษณ์ สถานที่ อำเภอนาแห้ว จังหวัดเลย วันที่ 14 เมษายน 2564.

นายยลชาญ กมลรัตน์, ผู้ทรงคุณวุฒิ ผู้ทรงคุณวุฒิคณะอนุกรรมการนโยบายที่ดินแห่งชาติ (คทช.) จังหวัดเลย เป็นผู้ให้สัมภาษณ์ ดร.สีฟ้า ณ นคร เป็นผู้สัมภาษณ์ ที่อำเภอนาแห้ว จังหวัดเลย วันที่ 10 เมษายน 2564.

นายรัศมี นันทนิ ผู้อำนวยการส่วนจัดการที่ดินป่าไม้ ที่ 6 (อุดรธานี) เป็นผู้ให้สัมภาษณ์ ดร.สีฟ้า ณ นคร เป็นผู้สัมภาษณ์ ทางโทรศัพท์ วันที่ 16 มีนาคม 2564.

นายสมชาย เลขาวิวัฒน์, ผู้อำนวยการสำนักจัดการทรัพยากรป่าไม้ที่ 6 (อุดรธานี) เป็นผู้ให้สัมภาษณ์ ตามจดหมายตอบกลับ ที่ ทส. 1619.2/2624, วันที่ 25 มีนาคม 2564.

นายอรรถพล เจริญชันษา อธิบดีกรมควบคุมมลพิษ เป็นผู้ให้สัมภาษณ์ ดร.สีฟ้า ณ นคร เป็นผู้สัมภาษณ์, ที่กรมควบคุมมลพิษ กรุงเทพมหานคร, วันที่ 30 มีนาคม 2564.

พันเอก(พิเศษ) สมหมาย บุษบา, รองผู้บัญชาการมณฑลทหารบกที่ 28 และ รองผู้อำนวยการรักษาความมั่นคงภายในจังหวัดเลย เป็นผู้ให้สัมภาณ์ ดร.สีฟ้า ณ นคร เป็นผู้สัมภาษณ์ ที่กองอำนวยการรักษาความมั่นคงภายในจังหวัดเลย, วันที่ 15 มีนาคม 2564.

มูลนิธิสืบนาคะเสถียร. สัปทานป่าไม้ บทเรียนจากสายน้ำเลือด. สืบค้นเมื่อ17 เมษายน 2564. จาก: https://www.seub.or.th/seub/.

สถาบันพระปกเกล้า, รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560. พิมพ์ครั้งที่ 2 .กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์คณะรัฐมตรีและราชกิจจานุเบกษา. (2560). หน้า 23 -32.

สำนักงานทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม จังหวัดเลย, พื้นที่จังหวัดเลย. สำนักงานทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม จังหวัดเลย. (9 กุมภาพันธ์ 2564´) (อัดสำเนา).

สำนักจัดการป่าไม้ทรัพยากรป่าไม้ที่ 6 (อุดรธานี) กรมป่าไม้ พื้นที่อำเภอนาแห้ว จังหวัดเลย. (สำนักการจัดการทรัพยากรป่าไม้ที่ 6 (อุดรธานี) กรมป่าไม้. (4 ธันวาคม 2562). (อัดสำเนา)

สำนักนายกรัฐมนตรี. ราชกิจจานุเบกษา 6 เมษายน2561. สืบค้นเมี่อ 8 มีนาคม 2564. จาก: http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2561/A/024_4/1.PDF. หน้า 3.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2021-08-31

รูปแบบการอ้างอิง

และคณะ ย. ก., & ณ นคร ส. (2021). ถอดบทเรียนกระบวนการสร้างการมีส่วนร่วมของภาคพลเมือง จังหวัดเลย กรณีศึกษา “นาแห้วโมเดล”. ภาวนาสารปริทัศน์, 1(2), AA 11–28. สืบค้น จาก https://so01.tci-thaijo.org/index.php/WJR/article/view/250577