แนวทางการบริหารงานกิจการนักเรียนเพื่อเสริมสร้างการใช้ชีวิตอย่างมีคุณค่า และความหมายตามแนวคิดอิคิไกของผู้เรียน โรงเรียนในสำนักงานเขตคลองสาน สังกัดกรุงเทพมหานคร
คำสำคัญ:
แนวทางการบริหารกิจการนักเรียน, การใช้ชีวิตอย่างมีคุณค่า, แนวคิดอิคิไกบทคัดย่อ
บทคัดย่อ
วัตถุประสงค์ในการศึกษาดังนี้ (1) เพื่อศึกษาสภาพปัจจุบัน สภาพที่พึงประสงค์ และความต้องการจำเป็นของการบริหารงานกิจการนักเรียน (2) เพื่อนำเสนอแนวทางการบริหารงานกิจการนักเรียนเพื่อสร้างแนวทางการใช้ชีวิตอย่างมีคุณค่าและความหมายตามแนวคิดอิคิไกของผู้เรียน โรงเรียนในสำนักงานเขตคลองสาน สังกัดกรุงเทพมหานคร เป็นการวิจัยเชิงปริมาณที่มีตัวอย่าง ได้แก่ ผู้บริหารสถานศึกษา และครู จำนวน 140 คน โดยมีผู้ตอบแบบสอบถาม จำนวน 104 คน คิดเป็นร้อยละ 74.29 เครื่องมือที่ใช้ คือ แบบสอบถาม แบบประมาณค่า 5 ระดับ มีค่า IOC = 1.00 และมีค่าความเชื่อมั่นเท่ากับ .986 และประเมินความเหมาะสม และความเป็นไปได้ แบบประมาณค่า 5 ระดับ ผู้ให้ข้อมูล เป็นผู้ทรงคุณวุฒิ จำนวน 9 คน สถิติที่ใช้ได้แก่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และค่าดัชนีความต้องการจำเป็นแบบปรับปรุง
ผลการวิจัย พบว่า สภาพปัจจุบันของการบริหารงานกิจการนักเรียนเพื่อสร้างแนวทางการใช้ชีวิตอย่างมีคุณค่าและความหมายตามแนวคิดอิคิไกของผู้เรียนโรงเรียนในสำนักงานเขตคลองสาน สังกัดกรุงเทพมหานคร จากการวิเคราะห์ในระดับภาพรวม และรายด้านของการบริหารงานกิจการนักเรียน อยู่ในระดับปานกลาง สภาพที่พึงประสงค์จากการวิเคราะห์โดยภาพรวมและรายด้านของการบริหารงานกิจการนักเรียนอยู่ในระดับมากที่สุด การจัดลำดับความสำคัญตามความต้องการจำเป็น ด้านบริหารงานกิจการนักเรียน พบว่า ด้านงานอนามัยโรงเรียน อยู่ในกลุ่มต่ำซึ่งเป็นจุดแข็ง ในส่วนด้านงานกิจกรรมนักเรียน อยู่ในกลุ่มสูงเป็นจุดอ่อน ด้านแนวทางการใช้ชีวิตอย่างมีคุณค่าและความหมายตามแนวคิดอิคิไก พบว่า ด้านสอดคล้องและยั่งยืน อยู่ในกลุ่มต่ำซึ่งเป็นจุดแข็ง ในส่วนด้านอยู่กับปัจจุบัน อยู่ในกลุ่มสูงเป็นจุดอ่อน และด้านจุดมุ่งหมายตามแนวคิดอิคิไก พบว่า ด้านงาน อยู่ในกลุ่มต่ำซึ่งเป็นจุดแข็ง ในส่วนด้านหน้าที่อยู่ในกลุ่มสูงเป็นจุดอ่อน และนำมากำหนดแนวทางดังนี้ 1) พัฒนางานกิจกรรมนักเรียนแบบองค์รวมให้เหมาะสมตามความแตกต่างระหว่างบุคคล ให้สามารถค้นพบและพัฒนาศักยภาพของตน เสริมสร้างทักษะชีวิตที่มีคุณค่าและมีความหมาย 1.1) พัฒนางานกิจกรรมนักเรียนในการสร้างประสบการณ์ที่หลากหลาย เกิดความรู้ ความชำนาญ และมีความสุขในการใช้ชีวิตอย่างยั่งยืน 1.2) พัฒนากิจกรรมที่เสริมสร้างศักยภาพของผู้เรียนตามความถนัดและความสนใจที่เกิดประโยชน์ต่อตนเองและสังคม 2) พัฒนางานดูแลช่วยเหลือนักเรียน ด้านการส่งเสริม ป้องกัน และแก้ไขปัญหา เพื่อให้ผู้เรียนได้ใช้ชีวิตอย่างมีคุณค่า และความหมาย 2.1) พัฒนาการจัดทำแผนพัฒนาคุณภาพด้านงานดูแลช่วยเหลือนักเรียน เพื่อให้ผู้เรียนได้ใช้ชีวิตอย่างมีคุณค่า และความหมาย 2.2) พัฒนาเครื่องมือที่มีคุณภาพ และมีมาตรฐานในการดำเนินงานดูแลช่วยเหลือนักเรียน เพื่อให้ผู้เรียนได้ใช้ชีวิตอย่างมีคุณค่า และความหมาย 2.3) พัฒนาการมีส่วนร่วมทั้งภายในและภายนอกสถานศึกษา โดยส่งเสริมให้ทุกภาคส่วนเกิดการพัฒนาองค์ความรู้และความสามารถในการปฏิบัติด้านการดูแลช่วยเหลือนักเรียน เพื่อให้ผู้เรียนได้ใช้ชีวิตอย่างมีคุณค่า และความหมาย 3) พัฒนางานแนะแนวเพื่อส่งเสริมการใช้ชีวิตอย่างมีคุณค่าและความหมายของนักเรียนแบบมีส่วนร่วมจากทุกฝ่าย 3.1) พัฒนางานแนะแนวด้วยการจัดบริการ และกิจกรรมที่หลากหลายส่งเสริมการใช้ชีวิตอย่างมีคุณค่าและความหมายของผู้เรียน 3.2) พัฒนาระบบงานแนะแนวให้สัมพันธ์เชื่อมโยงกับงานและบุคคลอื่น ๆ ทั้งภายในและภายนอกสถานศึกษา
ผลการวิจัยครั้งนี้สามารถนำไปใช้กำหนดนโยบายในการจัดการศึกษาเพื่อสร้างแนวทางการศึกษาผู้เรียนให้เห็นเป้าหมายในการใช้ชีวิตได้อย่างมีคุณค่า
คำสำคัญ : แนวทางการบริหารกิจการนักเรียน การใช้ชีวิตอย่างมีคุณค่า แนวคิดอิคิไก
เอกสารอ้างอิง
กัลยาณี รัตนบุตร. (2564). รูปแบบการบริหารระบบคุณภาพงานกิจการนักเรียนในสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษา. (วิทยานิพนธ์การ
ศึกษาดุษฎีบัณฑิต). สืบค้นจาก https://nuir.lib.nu.ac.th/dspace/bitstream/123456789/4059/3/61030174.pdf.
ณรงค์ อภัยใจ. (2560). รูปแบบการบริหารจัดการศึกษา เพื่อส่งเสริมอาชีพสำหรับเด็กด้อยโอกาส โรงเรียนในโครงการตามพระราชดาริ. (วิทยานิพนธ์ปรัชญาดุษฎี
บัณฑิต มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงใหม่).
ณัฎฐณิชา มิมูนิ. อิคิไกความหมายในการมีชีวิตอยู่ของชาวญี่ปุ่น. (ปริญญาอักษรศาสตรบัณฑิต).
สืบค้นจาก. http://isas.arts.su.ac.th/wp-content/uploads/2561/philosophy/05580663.pdf.
ณัฐพล แสงงาม. (2564). สภาพปัญหาและประสิทธิผลการบริหารกิจการนักเรียนในโรงเรียน สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสกลนคร เขต 1.
(วิทยานิพนธ์ครุศาสตรมหาบัณฑิต).สืบค้นจาก https://gsmis.snru.ac.th/e-thesis/file_att1/2022052062421229147_fulltext.pdf.
เนตรนภา คำหนองหว้า. (2560). การพัฒนารูปแบบระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียนที่มีประสิทธิผลใน โรงเรียนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษา
สกลนครเขต 3. (วิทยานิพนธ์ครุศาสตรมหา-บัณฑิต). สืบค้นจาก https://gsmis.snru.ac.th/e-thesis/thesis_detail?r=57421236109.
บุญชม ศรีสะอาด. (2560). การวิจัยเบื้องต้น. (พิมพ์ครั้งที่ 10). กรุงเทพฯ: สุวีริยาสาส์น.
บุณฑริกา อรัณยกานนท์ . (2562). การศึกษาสภาพปัจจุบัน สภาพที่พึงประสงค์ และความต้องการจำเป็นของการบริหารกิจการนักเรียน โรงเรียนนานาชาติเทร็ลล์
ตามแนวคิดการส่งเสริมความยึดมั่นผูกพันของนักเรียน. (วิทยานิพนธ์ครุศาสตรมหาบัณฑิต จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย).
มณีกัญญา นากามัทสี. (2564). การศึกษาแนวคิดอิคิไกเพื่อการจัดการทรัพยากรมนุษย์แบบญี่ปุ่น.(วิทยานิพนธ์บริหารธุรกิจมหาบัณฑิต). สืบค้นจาก
https://so06.tci-thaijo.org/index.php/TNIJournalBA/article/download/249513/170904/913343.
มูลนิธิยุวพัฒน์ (2565). [สืบค้นเมื่อ 18 มีนาคม 2566]. อิคิไก ความหมายของการมีชีวิตอยู่. [ออนไลน์]. สืบค้นจาก
https://www.yuvabadhanafoundation.org/th /ข่าวสาร/บทความทั่วไป/อิคิไก-ความหมาย-ชีวิต/.
ยุทธศักดิ์ หินนนท์ . (2557). การศึกษาความพึงพอใจของข้าราชการครูที่มีต่อการบริหารงานกิจการนักเรียน โรงเรียนอนุบาลชุมชนบางบ่อ (ศุภพิพัฒน์รังสีรรค์ )
สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสมุทรปราการเขต 2. สารนิพนธ์ศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารการศึกษา มหาวิทยาลัยนอร์ทกรุงเทพ.
วีรเชษฐ ไชยกุล. (2556). ความคิดเห็นเกี่ยวกับการบริหารงานกิจการนักเรียนของโรงเรียนองค์การบริหารส่วนจังหวัดเชียงราย. (การศึกษาค้นคว้าด้วยตนเองการ
ศึกษามหาบัณฑิต ,สาขาวิชาการบริหารการศึกษา มหาวิทยาลัยพะเยา).
วัฒนาพร ระงับทุกข์, (2563). สมรรถนะเด็กไทยในยุคโลกพลิกผัน (VUCA World). คุรุสภาวิทยาจารย์ JOURNAL OF TEACHER PROFESSIONAL
DEVELOPMENT, 1(1), 8- 18. สืบค้นจากhttps://ph02.tci-thaijo.org/index.php/withayajarnjournal/article/view/240674/163802.
วุฒิชัย กฤษณะประกรกิจ (2561) อ้างถึงใน Ken Mogi (2017). อิคิไก ความหมายของการมีชีวิตอยู่ (The Little Book of Ikigai). (พิมพ์ครั้งที่ 3). กรุงเทพฯ :
สำนักพิมพ์ Move Publishing.
ศรีประภา ชัยสินธพ. (2566). [สืบค้นเมื่อ 18 มีนาคม 2566]. สภาพจิตใจของวัยรุ่น. [ออนไลน์]. สืบค้นจาก
https://www.rama.mahidol.ac.th/ramamental/generaldoctor/06062014-0847.
สำนักการศึกษากรุงเทพมหานคร. (2565). [สืบค้นเมื่อ 23 ตุลาคม 2565]. รายงานสถิติการศึกษา ปีการศึกษา 2565 โรงเรียนสังกัดกรุงเทพมหานคร. เอกสารกลุ่ม
งานแผนงานและสารสนเทศ. สืบค้นจาก https://webportal.bangkok.go.th/user_files/116/22029880963eb2ed68b60f7. 21960405.pdf.
สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน กระทรวงศึกษาธิการ (2559). การพัฒนาระบบการดูแล ช่วยเหลือนักเรียน. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์ชุมนุมสหกรณ์
การเกษตรแห่งประเทศไทย จำกัด.
สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาระบบราชการ. (ม.ป.ป.). คู่มือเทคนิคและวิธีการบริหารจัดการสมัยใหม่ตามแนวทางการบริหารกิจการบ้านเมืองที่ดี. กรุงเทพฯ:
สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาระบบราชการ.
สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. 2551. กรอบทิศทางการพัฒนาการศึกษาในช่วงแผนพัฒนาเศรษฐกิจ และสังคมแห่งชาติฉบับที่ 10 (พ.ศ. 2550-2554) ที่
สอดคล้องกับแผนการศึกษาแห่งชาติ (พ.ศ. 2545-2559) ฉบับสรุป. กรุงเทพฯ, โรงพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยสำนักวิชาการและมาตรฐานการศึกษา
สุวิมล ว่องวาณิช. (2558). การวิจัยประเมินความต้องการจำเป็น. (พิมพ์ครั้งที่ 3). กรุงเทพฯ,สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
Cronbach, L.J. (1971). Test Validation. In R. Thorndike (Ed.), Educational Measurement.
Krejcie, R.V., & D.W. Morgan. (1970). “Determining Sample Size for Research Activities”. Educational and Psychological Measurement.
(3) : 607 – 610.
nun (2020). [สืบค้นเมื่อ 25 พฤษภาคม 2566]. สรุปหนังสือ อิคิไก (The Little Book of Ikigai) [ออนไลน์]. สืบค้นจาก
https://medium.com/@CTNL/5the-little-book-of-ikigai-c678abd50750.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2024 ภาวนาสารปริทัศน์
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
