การพัฒนารูปแบบการบริหารจัดการอุดมศึกษาโดยการประยุกต์ใช้ ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงของสถาบันอุดมศึกษาเอกชนของไทย

Abstract

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการนำหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงมาประยุกต์ใช้ในการบริหารจัดการอุดมศึกษาของสถาบันอุดมศึกษาเอกชนของไทย เพื่อศึกษาระดับการปฏิบัติและเพื่อพัฒนารูปแบบการบริหารจัดการอุดมศึกษาโดยการประยุกต์ใช้ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงของสถาบันอุดมศึกษาเอกชนของไทย ดำเนินการวิจัยโดยศึกษาเอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง สร้างแบบสัมภาษณ์และสัมภาษณ์ผู้ทรงคุณวุฒิซึ่งมีคุณสมบัติเป็นหรือเคยเป็นผู้บริหารมหาวิทยาลัยระดับรองอธิการบดีขึ้นไป หรือเป็นผู้มีประสบการณ์ทางวิชาการด้านปรัชญาในประเภทหรือสาขาต่าง ๆ หรือเป็นราชบัณฑิตประเภทปรัชญา หรือที่เกี่ยวข้องกับปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง เกี่ยวข้องกับการศึกษาระดับอุดมศึกษาทั้งของรัฐหรือเอกชน หรือเป็นผู้มีตำแหน่งทางวิชาการตั้งแต่รองศาสตราจารย์ขึ้นไป หรือเป็นอาจารย์ผู้สอนในระดับปริญญาตรีขึ้นไปในสถาบันอุดมศึกษาของรัฐหรือเอกชนไม่น้อยกว่า 10 ปี หรือเป็นผู้สร้างคุณประโยชน์ต่อวงการศึกษา ศาสนา วัฒนธรรมที่ได้มีการประยุกต์ใช้ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงอันเป็นที่ยอมรับต่อสาธารณชน  นำผลการสัมภาษณ์มาสร้าง พัฒนาเป็นแบบสอบถามแบบมาตราส่วนประมาณค่า 5 ระดับและตรวจสอบคุณภาพ โดยผู้เชี่ยวชาญด้านแบบสอบถามจำนวน 5 คน นำแบบสอบถามไปทดลองใช้กับกลุ่มที่มิใช่กลุ่มตัวอย่าง หลังจากนั้นจึงนำไปเก็บรวบรวมข้อมูลกับกลุ่มตัวอย่างที่เป็นผู้บริหาร คณาจารย์และบุคลากร 390 คน ได้รับกลับคืนมา 297 ชุด คิดเป็นร้อยละ 76.15 และคัดเลือกข้อความที่มีการปฏิบัติ มีค่าเฉลี่ยระดับ 3 หรือระดับมากขึ้นไปมากำหนดเป็นตัวชี้วัด จัดทำเป็นร่างรูปแบบ พร้อมแบบสอบถามแบบมาตราส่วนประมาณค่า 5 ระดับประกอบร่าง นำไปเก็บรวบรวมข้อมูลกับผู้เชี่ยวชาญตอบแบบสอบถาม 25 คน ที่เป็นผู้บริหารระดับสูง 5 คน ผู้บริหารระดับกลาง 5 คน ผู้บริหารระดับต้น 5 คน อาจารย์ 5 คน และบุคลากร 5 คน ซึ่งมีคุณสมบัติเป็นผู้บริหารระดับสูง ระดับกลางหรือระดับต้นมาไม่ต่ำกว่า 5 ปี หรือเป็นผู้สำเร็จการศึกษาไม่ต่ำกว่าปริญญาโทที่ปฏิบัติงานอยู่ในส่วนต่าง ๆ ของมหาวิทยาลัย หรือเป็นอาจารย์ผู้สอนในระดับปริญญาตรีขึ้นไปมาไม่น้อยกว่า 5 ปี ตอบแบบสอบถามเกี่ยวกับความเหมาะสมและความเป็นไปได้ในการปฏิบัติของรูปแบบตามเทคนิคเดลฟาย 2 รอบและได้ความคิดเห็นที่สอดคล้องกันเป็นฉันทามติ จึงได้รูปแบบการบริหารจัดการอุดมศึกษาโดยการประยุกต์ใช้ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงของสถาบันอุดมศึกษาเอกชนของไทย
การน้อมนำปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงมาประยุกต์ใช้ในการบริหารจัดการศึกษาระดับอุดมศึกษาเอกชนของไทย มีการปฏิบัติโดยภาพรวมอยู่ในระดับมาก (ค่าเฉลี่ย 3.67 ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน 0.66) เรียงลำดับจากด้านการบริหารจัดการงานวิชาการ  งานทั่วไป งบประมาณ ทรัพยากรมนุษย์และการวิจัย ซึ่งมีรูปแบบด้านการบริหารจัดการงานวิชาการมีการน้อมนำปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงสู่การปฏิบัติโดยมีการคัดกรองปัจจัยป้อนเข้าสู่กระบวนการผลิตที่มีสัดส่วนที่พอเพียง ด้านการบริหารจัดการทั่วไป มีการน้อมนำปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงสู่การปฏิบัติโดยกำหนดเป็นปรัชญาสถาบันและวิสัยทัศน์อันเป็นภาพการบริหารจัดการอุดมศึกษาในอนาคตที่ชัดเจน ด้านการบริหารจัดการงบประมาณ มีรูปแบบการน้อมนำปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงสู่การปฏิบัติโดยสถาบันจัดทำแผนงบประมาณเพื่อการจัดซื้อจัดจ้าง อย่างมีเหตุผล ด้านการบริหารจัดการทรัพยากรมนุษย์มีรูปแบบการน้อมนำปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงสู่การปฏิบัติ โดยสถาบันกำหนดการคัดเลือก การสอบคัดเลือกเพื่อให้ได้มาซึ่งทรัพยากรมนุษย์ที่มีความรู้และคุณธรรมจริยธรรม  ด้านการบริหารจัดการงานวิจัย มีรูปแบบการน้อมนำปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงสู่การปฏิบัติเน้นที่กระบวนการทำวิจัยอย่างมีเหตุผลโดยกำหนดให้ภารกิจการวิจัยเป็นส่วนหนึ่งของการทำงานของผู้บริหาร คณาจารย์และบุคลากรอย่างเป็นรูปธรรม