เวอร์ชันเก่านี้เผยแพร่เมื่อ 2023-12-25 โปรดอ่าน เวอร์ชันล่าสุด

ความยากจนและความเหลื่อมล้ำในสังคมไทย

ผู้แต่ง

  • นิภาพรรณ เจนสันติกุล คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น

คำสำคัญ:

ความยากจน, ความเหลื่อมล้ำ

บทคัดย่อ

บทความวิชาการนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์สถานการณ์และนำเสนอแนวทางการกำหนดนโยบายสาธารณะที่เหมาะสม ผลการวิเคราะห์ พบว่า 1) สถานการณ์ความยากจนในภาพรวมปี 2564 ของประเทศไทยลดลงและเมื่อพิจารณารายภาคความยากจนยังคงกระจุกตัวหนาแน่นอยู่ในภาคใต้ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ และภาคเหนือ และอยู่ในเขตชนบทมากกว่าเขตเมือง 2) สถานการณ์ความเหลื่อมล้ำ จำแนกเป็น 3 ลักษณะ ได้แก่ ความเหลื่อมล้ำด้านความมั่งคั่งและรายได้ ความเหลื่อมล้ำด้านการกระจายโอกาส และความเหลื่อมล้ำด้านอำนาจ 3) แนวทางการกำหนดนโยบายสาธารณะที่เหมาะสม คือ ควรให้ผู้กำหนดนโยบายสาธารณะสามารถเข้าถึงชุมชนเพื่อสร้างปฏิสัมพันธ์กับชุมชน ร่วมประเมินทรัพยากรชุมชน และพื้นฐานความรู้ของชุมชนอย่างมีส่วนร่วม ส่งเสริมการเข้าถึงโอกาสในด้านต่าง ๆ เพื่อตอบสนองต่อปัญหาความยากจนที่เกิดขึ้นจริง นอกจากนี้รัฐบาลควรมีการกำหนดหน่วยงานที่รับผิดชอบในการรวบรวมข้อมูล วิเคราะห์ จำแนกข้อมูลเพื่อสร้างเครื่องมือชี้วัดความยากจนและค้นหาแนวทางการลดความเหลื่อมล้ำที่เหมาะสมต่อไป

เอกสารอ้างอิง

จิระ บุรีคำ. (ม.ป.ป.). ความเหลื่อมล้ำของการกระจายรายได้ของครัวเรือนเกษตรชาวเขาในเขตภาคเหนือตอนบน. ม.ป.ท.

ชูชิต ชายทวีป. (2559). ปัจจัยสำเร็จของการลดปัญหาความยากจน. วารสารสังคมศาสตร์บูรณาการ, 3(2), 188-214.

ณัฐวุฒิ อัศวโกวิทวงศ์, ขวัญพร บุนนาค และนภัส วัฒโนภาส. (2561). ความเหลื่อมล้ำในเมืองมหานคร: บทปริทรรศน์ความรู้ ในบริบทประเทศไทย. วารสารสิ่งแวดล้อมสรรค์สร้างวินิจฉัย คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น, 17(2), 157-178.

ดิเรก ปัมทสิริวัฒน์. (2550). นโยบายรัฐไทยในการกำจัดความยากจนตามทัศนะของนักวิชาการ. วารสารเศรษฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์, 14(1), 1-16.

นันทพันธ์ คดคง, นริศรา บำยุทธิ์, จุฑาธิป ประดิพัทธ์นฤมล และภาสกร ดอกจันทร์. (2564). นโยบายสาธารณะสำหรับผู้มีรายได้น้อยผ่านบัตรสวัสดิการแห่งรัฐสู่การพัฒนาอย่างยั่งยืน. วารสารการบริหารนิติบุคคลและนวัตกรรมท้องถิ่น, 7(6), 309-329.

นิภาพรรณ เจนสันติกุล. (2561). โอกาสและคุณภาพ: ความแตกต่างทางพื้นที่และความเหลื่อมล้ำทาง การศึกษา. รายงานสืบเนื่องจากการประชุมวิชาการระดับชาติ SMARTS ครั้งที่ 8, 135-144.

นิภาพรรณ เจนสันติกุล. (2565). รัฐสวัสดิการ: การนำไปปฏิบัติในบริบทสังคมไทยเพื่อความครอบคลุมทางสังคม. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มมร วิทยาเขตอีสาน, 3(3), 20-37.

ยุทธสิทธิ์ กมลขันติไพศาล และวราภรณ์ จุลปานนท์. (2561). ปัญหาความยากจนของประเทศไทย : กรณีศึกษา จังหวัดมุกดาหาร (การศึกษาค้นคว้าอิสระรัฐศาสตรมหาบัณฑิต), คณะรัฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยรามคำแหง, กรุงเทพฯ.

รุ่งรัตนา เจริญจิตต์. (2562). ผลกระทบทางกฎหมายเกี่ยวกับที่ดินเพื่อเกษตรกรรมตามแผนพัฒนา เศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 1-12. วารสารรัชต์ภาคย์, 13(28), 95-112.

วัชรพล ว่องนิยมเกษตร. (2557). การกำหนดนโยบายการพัฒนาเพื่อลดความเหลื่อมล้ำเชิงพื้นที่ของ ประเทศไทย. วารสารสถาบันพระปกเกล้า, 12(2), 31-51.

สมชัย ศรีนอก และชวาล ศิริวัฒน์. (2561). คนจน 4.0: นวัตกรรมสร้างความจนและแก้ปัญหาความจน. วารสารมหาจุฬาวิชาการ, 5(พิเศษ), 83-95.

สันติ ชัยศรีสวัสดิ์สุข. (2562). ต่อสู้ความเหลื่อมด้วยการกระจายความเจริญ. สืบค้น 29 กรกฎาคม 2566 จาก https://www.posttoday.com/finance-stock/money/595569

สำนักโฆษก สำนักเลขาธิการนายกรัฐมนตรี. (2561). ปัญหาความเหลื่อมล้ำและความยากจนในสังคมไทย. ไทยคู่ฟ้า, 5.

สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2560). ดัชนีความก้าวหน้าของคนปี 2560. กรุงเทพฯ: สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ.

สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2561). รายงานการวิเคราะห์สถานการณ์ความยากจนและความเหลื่อมล้ำในประเทศไทยปี 2560. กรุงเทพฯ: สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ.

สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2564). รายงานการวิเคราะห์สถานการณ์ความยากจนและความเหลื่อมล้ำในประเทศไทยปี 2563. กรุงเทพฯ: สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ.

สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2565). รายงานวิเคราะห์สถานการณ์ความยากจนและความเหลื่อมล้ำของประเทศไทย ปี 2564. กรุงเทพฯ: สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ.

สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2566). รายงานการวิเคราะห์สถานการณ์ความยากจนและความเหลื่อมล้ำในประเทศไทย ปี 2565. กรุงเทพฯ: สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ.

สำนักงานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร. (2566). การศึกษาถึงปัจจัยที่ส่งผลต่อดัชนีความยากจนหลายมิติ. กรุงเทพฯ: สำนักงบประมาณของรัฐสภา สำนักงานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร.

หลี่ เหรินเหลียง และฑิตยา สุวรรณะชฎ. (2559). ความไม่เท่าเทียมกันทางเศรษฐกิจกับการพัฒนาที่ไม่ ยั่งยืนจากประสบการณ์จีน. วารสารพัฒนาสังคม, 18(พิเศษ), 19-34.

อติวิชญ์ แสงสุวรรณ. (ม.ป.ป). ความเหลื่อมล้ำ. ม.ป.ท.

อานนท์ เทพสำเริง. (2562). การศึกษาการกระจายรายได้ในประเทศไทย กรณีศึกษาค่าสัมประสิทธิ์ความไม่เสมอภาคทางรายได้ของครัวเรือน พ.ศ. 2552-2560. วารสารพัฒนาสังคม, 21(1), 41-58.

Sen, A. (2000). Social Exclusion: Concept, Application, and Scrutiny. ADB Social Development Papers, 1, 3-6.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2023-12-25

เวอร์ชัน

รูปแบบการอ้างอิง

เจนสันติกุล น. (2023). ความยากจนและความเหลื่อมล้ำในสังคมไทย. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏเลย, 6(1). สืบค้น จาก https://so01.tci-thaijo.org/index.php/husolru/article/view/269259