สถานการณ์และปัญหาของธุรกิจนวดสปาไทยที่เป็นอุปสรรคต่อการลงทุนทางตรงในต่างประเทศ: ศึกษาธุรกิจนวดสปาไทยในสาธารณรัฐประชาชนจีน

บทคัดย่อ

          หนึ่งในธุรกิจบริการที่มีความน่าสนใจที่ผู้ประกอบการวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อมไทยจะไปลงทุนทางตรงในต่างประเทศก็คือ ธุรกิจนวดสปา ธุรกิจสปานั้นถือเป็นธุรกิจที่เกิดขึ้นและเข้ามามีบทบาทในเศรษฐกิจของประเทศไทยได้ไม่นานนัก กล่าวคือเพิ่งเป็นที่รู้จักในไทยเมื่อประมาณ 20 ปีที่ผ่านมาหรือตั้งแต่ประมาณ พ.ศ.2541 การที่ธุรกิจนวดสปาได้รับความนิยมมากขึ้น เป็นผลพวงมาจากการเจริญเติบโตของอุตสาหกรรมการท่องเที่ยวภายในประเทศที่มีนักท่องเที่ยวเพิ่มมากขึ้น  เนื่องจากมีการประกอบธุรกิจสปาภายในโรงแรม (Hotel & Resort Spa)  เป็นจำนวนมาก การท่องเที่ยวที่เพิ่มมากขึ้นนี้รวมถึงการท่องเที่ยวเชิงสุขภาพ ซึ่งมีธุรกิจสปาเป็นส่วนสำคัญส่วนหนึ่งด้วย

          ในปีพ.ศ. 2558 Global Wellness Institute ได้จัดอันดับของตลาดการท่องเที่ยวแบบ Wellness Tourism ของประเทศในภูมิภาคเอเชียแปซิฟิค พบว่าประเทศไทยมีรายได้จากการท่องเที่ยวแบบ Wellness Tourism เป็นอันดับ 4 ของภูมิภาค และในพ.ศ.2560 การท่องเที่ยวดังกล่าวมีมูลค่าตลาดรวมกว่า 136,500 ล้านบาท ในพ.ศ.2559 มีการประเมินว่าขนาดของตลาดอุตสาหกรรมสปาในประเทศไทยมีมูลค่าสูงถึง 16,000 ล้านบาทต่อปี และมีแนวโน้มเติบโตไม่ต่ำกว่าร้อยละ 5 ต่อปี 

          วัตถุประสงค์สำคัญลำดับแรกของการลงทุนทางตรงในต่างประเทศสำหรับธุรกิจนวดสปาไทยคือ การขยายตลาด ประโยชน์หลักของการลงทุนทางตรงในต่างประเทศของธุรกิจสปานั้นคือเพื่อการขยายตลาดสปาไทยไปสู่ประเทศที่มีประชากรจำนวนมากและประชากรมีความนิยมในการทำสปาและมีสถานะในทางการเงินที่ดีพอที่จะใช้บริการสปาได้ สาธารณรัฐประชาชนจีนนั้นเป็นหนึ่งในตลาดที่น่าสนใจเป็นอย่างยิ่ง เนื่องจากเป็นประเทศที่มีประชากรมาก ประชากรมีกำลังการบริโภคเพิ่มสูงขึ้นเรื่อยๆ และยังมีพื้นที่ในการขยายตลาดอีกมากในหลายมณฑล และธุรกิจสปาในสาธารณรัฐประชาชนจีนก็ได้รับความนิยมจากชาวจีนเป็นอย่างมาก และมีนักลงทุนชาวต่างชาติทั้งยุโรปและเอเชียให้ความสนใจเป็นจำนวนมาก มีการขยายตัวอย่างรวดเร็วโดยขยายตัวควบคู่ไปกับธุรกิจโรงแรมและรีสอร์ท นอกจากชาวจีนแล้วในเมืองใหญ่ก็ยังมีกลุ่มผู้รับบริการที่เป็นชาวต่างชาติอีกด้วย

          แม้ว่าจีนจะเป็นหนึ่งในตลาดที่น่าสนใจสำหรับธุรกิจนวดสปาไทย แต่ก็ยังมีอุปสรรคต่อการลงทุนทางตรงต่อผู้ประกอบการไทยหลายประการที่ควรได้รับการช่วยเหลือสนับสนุนโดยใช้เครื่องมือทางกฎหมาย มาตรการ และหน่วยงานของรัฐที่เกี่ยวข้อง ปัจจัยหนึ่งที่สำคัญซึ่งส่งผลเป็นการแก้ไขปัญหาต่างๆที่ได้กล่าวมาแล้วข้างต้นและมีผลต่อการตัดสินใจของผู้ประกอบการโดยเป็นหนึ่งในแรงผลักดันให้ผู้ประกอบการออกไปลงทุนในต่างประเทศ คือ นโยบายของภาครัฐที่ส่งเสริมและสนับสนุนการลงทุนในต่างประเทศ ดังนั้นภาครัฐจึงจำเป็นต้องมีบทบาทสำคัญในการสนับสนุนการลงทุนในต่างประเทศอย่างเป็นรูปธรรม