หลักการพัฒนาที่ยั่งยืนในกฎหมายป่าไม้ของประเทศไทย: พัฒนาการทางประวัติศาสตร์จากอดีตจนถึงปัจจุบัน
Main Article Content
บทคัดย่อ
การพัฒนาที่ยั่งยืน (Sustainable Development) เป็นแนวคิดด้านการพัฒนาที่ได้รับการยอมรับในระดับสากลและมีบทบาทเป็นแนวทางการพัฒนาที่ทุกประเทศนำไปปรับใช้ โดยมีนิยามว่า การพัฒนาที่ตอบสนองความต้องการของคนรุ่นปัจจุบัน โดยไม่กระทบต่อความสามารถในการตอบสนองความต้องการของคนรุ่นอนาคต โดยมี สามเสาหลักแห่งการพัฒนาที่ยั่งยืน (The three pillars of sustainability) เป็นหัวใจสำคัญของหลักการ ซึ่งการบูรณาการมิติด้านการพัฒนาทั้งสามด้าน ได้แก่ เศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อม ให้สอดคล้องกัน ซึ่งประเทศไทยมีพันธกิจในระดับสากลในการนำหลักการพัฒนาที่ยั่งยืนมาปรับใช้กับการพัฒนาภายในประเทศทุกภาคส่วน รวมถึงการจัดการป่าไม้อันเป็นทรัพยากรธรรมชาติภายในประเทศ
บทความฉบับนี้จึงเป็นการศึกษาและวิเคราะห์กฎหมายป่าไม้ของไทย โดยศึกษาในเชิงประวัติศาสตร์กฎหมายนับตั้งแต่ก่อนการก่อตั้งกรมป่าไม้ในสมัยรัชกาลที่ 5 ซึ่งเป็นช่วงแรกเริ่มของการตรากฎหมายป่าไม้ มาจนถึงกฎหมายป่าไม้ในช่วงเวลาปัจจุบัน เพื่อชี้ให้เห็นว่ากฎหมายป่าไม้ของไทยได้นำเอาหลักการพัฒนาที่ยั่งยืนมาปรับใช้จริงและมีความสอดคล้องกับพัฒนาการของหลักการพัฒนาที่ยั่งยืน โดยปรากฏผ่านหลักการของกฎหมายป่าไม้ในหลายภาคส่วนที่แสดงให้เห็นถึงการบูรณาการทางเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อม ซึ่งเป็นหัวใจสำคัญของหลักการพัฒนาที่ยั่งยืน
Article Details

อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
ลิขสิทธิ์และเนื้อหาในเว็บไซต์ของวารสารกฎหมาย (รวมถึง โดยไม่จำกัดเฉพาะ เนื้อหา รหัสคอมพิวเตอร์ งานศิลป์ ภาพถ่าย รูปภาพ ดนตรีกรรม โสตทัศนวัสดุ) เป็นกรรมสิทธิ์ของวารสารกฎหมาย และผู้ได้รับการโอนสิทธิทุกราย
1. วารสารกฎหมาย ให้อนุญาตให้คุณใช้สิทธิอันไม่เฉพาะเจาะจงที่สามารถถูกถอนเมื่อใดก็ได้ โดยไม่มีค่าใช้จ่าย ในการ
- เยี่ยมชมเว็บไซต์และเอกสารในเว็บไซต์นี้ จากคอมพิวเตอร์หรือเครื่องมือสื่อสารผ่านเว็บบราวเซอร์
- คัดลอกและจัดเก็บเว็บไซต์และเอกสารในเว็บไซต์นี้บนลงคอมพิวเตอร์ของคุณผ่านระบบความจำ cache
- สั่งพิมพ์เอกสารจากเว็บไซต์นี้สำหรับการใช้ส่วนตัวของคุณ
- ผลงานที่ได้รับการตีพิมพ์โดยวารสารกฎหมาย จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ถูกคุ้มครองภายใต้ Creative Commons Attribution 4.0 International License ซึ่งอนุญาตให้ทุกคนสามารถคัดลอก แจกจ่าย ดัดแปลง ส่งต่อ ผลงานได้ ก็ต่อเมื่อผลงานและแหล่งข้อมูลได้รับการอ้างอิงอย่างเหมาะสม
2. วารสารกฎหมาย จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย สงวนสิทธิ์ไม่อนุญาตให้คุณใช้สิทธิอื่นใดที่เกี่ยวข้องกับเว็บไซต์และเอกสารบนเว็บไซต์นี้ เช่น การคัดลอก ดัดแปลง เปลี่ยนแปลง ส่งต่อ ตีพิมพ์ แจกจ่าย เผยแพร่ จัดแสดงในที่สาธารณะ ไม่ว่าจะในรูปแบบใดก็ตาม ซึ่งเว็บไซต์หรือเอกสารบนเว็บไซต์ โดยไม่อ้างอิงถึงแหล่งข้อมูลหรือโดยไม่ได้รับอนุญาตเป็นลายลักษณ์อักษรจากวารสารกฎหมาย จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
3. คุณอาจขออนุญาตที่จะใช้เอกสารอันมีลิขสิทธิ์บนเว็บไซต์นี้โดยการเขียนอีเมลล์มายัง journal@law.chula.ac.th
4. วารสารกฎหมาย จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เข้มงวดกับการคุ้มครองลิขสิทธิ์อย่างมาก หากวารสารกฎหมาย จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยพบว่าคุณได้ใช้เอกสารอันมีลิขสิทธิ์บนเว็บไซต์นี้โดยไม่ถูกต้องตามการอนุญาตให้ใช้สิทธิ ดังที่กล่าวไปข้างต้น วารสารกฎหมาย จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยอาจดำเนินคดีตามกฎหมายต่อคุณได้ เพื่อเรียกร้องค่าเสียหายที่เป็นตัวเงินและคำขอชั่วคราวให้คุณหยุดการใช้เอกสารดังกล่าว ทั้งนี้ คุณอาจถูกสั่งให้ชดใช้ค่าใช้จ่ายใดๆ ที่เกี่ยวข้องกับการดำเนินการตามกฎหมายนี้
หากคุณพบเห็นการใช้เอกสารอันมีลิขสิทธิ์ของวารสารกฎหมาย จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ที่ขัดหรืออาจขัดต่อการอนุญาตให้ใช้สิทธิดังที่ได้กล่าวไปข้างต้น โดยเชื่อว่าได้ละเมิดลิขสิทธิ์ของคุณหรือของผู้อื่น สามารถร้องเรียนมาได้ที่ journal@law.chula.ac.th
เอกสารอ้างอิง
หนังสือภาษาไทย
นิวัติ เรื่องพานิช. ป่าและการป่าไม้ในประเทศไทย. พิมพ์ครั้งที่ 2. คณะวนศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์, 2556.
สุรศักดิ์ บุญเรือง. กฎหมายกับการอนุรักษ์ธรรมชาติ เล่ม 1: หลักทั่วไปและการอนุรักษ์ป่าไม้. พิมพ์ครั้งที่ 1. โครงการตำราและเอกสารประกอบการสอน คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, 2565.
สุรศักดิ์ บุญเรือง. กฎหมายกับการอนุรักษ์ธรรมชาติ เล่ม 2: การอนุรักษ์เชิงพื้นที่และการอนุรักษ์ชนิดพันธุ์. พิมพ์ครั้งที่ 1. โครงการตำราและเอกสารประกอบการสอน คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, 2565.
หนังสือภาษาต่างประเทศ
Schrijver, Nico. The Evolution of Sustainable Development in International Law: Inception, Meaning and Status. The Hague: Hague Academy of International Law, 2008.
บทในหนังสือภาษาไทย
บวรศักดิ์ อุวรรณโณ. “พัฒนาการของกฎหมาย ‘ป่าไม้’ ไทย: จาก ‘บุกเบิก’ ที่ได้รับการส่งเสริมมาเป็น ‘บุกรุก’ ที่ต้องจับกุม.” ใน ป่าชุมชนในประเทศไทย: แนวทางการพัฒนา เล่ม 1 ป่าฝนเขตร้อนกับภาพรวมของป่าชุมชนในประเทศไทย, บรรณาธิการโดย เสน่ห์ จามริก. พิมพ์ครั้งที่ 2. สถาบันชุมชนพัฒนาท้องถิ่น, 2536.
กฎหมายภาษาไทย
ความเห็นคณะกรรมการกฤษฎีกา เรื่องเสร็จที่ 488/2531 เรื่อง ปัญหาเกี่ยวกับพื้นที่ป่าไม้ถาวรตามมติคณะรัฐมนตรี
มาตรา 10 พระราชบัญญัติสวนป่า ฉบับที่ 2 พุทธศักราช 2558 แก้ไขเพิ่มเติมมาตรา 10 พระราชบัญญัติสวนป่า พุทธศักราช 2535
มาตรา 10 พระราชบัญญัติสวนป่า พุทธศักราช 2535
มาตรา 11 พระราชบัญญัติคุ้มครองและสงวนป่า พุทธศักราช 2481
มาตรา 11 พระราชบัญญัติสวนป่า พุทธศักราช 2535
มาตรา 11 และ มาตรา 12 พระราชบัญญัติป่าไม้ พุทธศักราช 2484
มาตรา 114 พระราชบัญญัติสงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า พุทธศักราช 2562
มาตรา 12 พระราชบัญญัติคุ้มครองและสงวนป่า พุทธศักราช 2481
มาตรา 12 พระราชบัญญัติป่าสงวนแห่งชาติ พุทธศักราช 2507
มาตรา 121 พระราชบัญญัติสงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า พุทธศักราช 2562
มาตรา 13 พระราชบัญญัติสวนป่า พุทธศักราช 2535
มาตรา 14 พระราชบัญญัติป่าไม้ พุทธศักราช 2484
มาตรา 14 พระราชบัญญัติป่าสงวนแห่งชาติ พุทธศักราช 2507
มาตรา 15 พระราชบัญญัติป่าไม้ ฉบับที่ 3 พุทธศักราช 2494 แก้ไขเพิ่มเติม มาตรา 58 พระราชบัญญัติป่าไม้ พุทธศักราช 2484
มาตรา 15 พระราชบัญญัติป่าสงวนแห่งชาติ พุทธศักราช 2507
มาตรา 16 พระราชบัญญัติป่าชุมชน พุทธศักราช 2562
มาตรา 16 พระราชบัญญัติอุทยานแห่งชาติ พุทธศักราช 2562
มาตรา 17 พระราชบัญญัติป่าไม้ พุทธศักราช 2484
มาตรา 17 พระราชบัญญัติป่าสงวนแห่งชาติ พุทธศักราช 2507
มาตรา 18 พระราชบัญญัติอุทยานแห่งชาติ พุทธศักราช 2562
มาตรา 19 พระราชบัญญัติป่าไม้ พุทธศักราช 2484
มาตรา 19 พระราชบัญญัติสงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า พุทธศักราช 2503
มาตรา 19 พระราชบัญญัติสวนป่า พุทธศักราช 2535
มาตรา 20 พระราชบัญญัติป่าสงวนแห่งชาติ พุทธศักราช 2507
มาตรา 22 พระราชบัญญัติสงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า พุทธศักราช 2503
มาตรา 23 พระราชบัญญัติสงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า พุทธศักราช 2503
มาตรา 24 พระราชบัญญัติป่าไม้ ฉบับที่ 5 พุทธศักราช 2518 เพิ่มความต่อไปนี้เป็นมาตรา 58 ทวิ พระราชบัญญัติป่าไม้ พุทธศักราช 2484
มาตรา 24 พระราชบัญญัติสงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า พุทธศักราช 2503
มาตรา 26 (3) พระราชบัญญัติการปฏิรูปที่ดินเพื่อการเกษตรกรรม พุทธศักราช 2518
มาตรา 27 พระราชบัญญัติอุทยานแห่งชาติ พุทธศักราช 2562
มาตรา 29 พระราชบัญญัติอุทยานแห่งชาติ พุทธศักราช 2562
มาตรา 3 พระราชกำหนดแก้ไข พระราชบัญญัติอุทยานแห่งชาติ พุทธศักราช 2504 (พุทธศักราช 2532) แก้ไขเพิ่มเติมมาตรา 30 พระราชบัญญัติอุทยานแห่งชาติ พุทธศักราช 2504
มาตรา 3 พระราชกำหนดแก้ไขเพิ่มเติม พระราชบัญญัติป่าไม้ พุทธศักราช 2484 (พุทธศักราช 2532) เพิ่มความต่อไปนี้เป็น หมวด 6 ทวิ เพิ่มเติมมาตรา 68 ตรี พระราชบัญญัติป่าไม้ พุทธศักราช 2484
มาตรา 3 พระราชบัญญัติรักษาป่า พุทธศักราช 2456
มาตรา 3 พระราชบัญญัติสวนป่า ฉบับที่ 2 พุทธศักราช 2558 แก้ไขเพิ่มเติมมาตรา 3 พระราชบัญญัติสวนป่า พุทธศักราช 2535
มาตรา 3 พระราชบัญญัติสวนป่า พุทธศักราช 2535
มาตรา 3 และ 4 พระราชบัญญัติป่าชุมชน พุทธศักราช 2562
มาตรา 30 พระราชบัญญัติอุทยานแห่งชาติ พุทธศักราช 2562
มาตรา 33 พระราชบัญญัติป่าชุมชน พุทธศักราช 2562
มาตรา 33 พระราชบัญญัติป่าชุมชน พุทธศักราช 2562
มาตรา 33 พระราชบัญญัติสงวนและคุ้มครองสัตว์ พุทธศักราช 2535
มาตรา 36 พระราชบัญญัติป่าสงวนแห่งชาติ พุทธศักราช 2507
มาตรา 37 พระราชบัญญัติสงวนและคุ้มครองสัตว์ พุทธศักราช 2535
มาตรา 38 พระราชบัญญัติสงวนและคุ้มครองสัตว์ พุทธศักราช 2535
มาตรา 4 พระราชบัญญัติอุทยานแห่งชาติ พุทธศักราช 2562
มาตรา 4 พระราชบัญญัติคุ้มครองและสงวนป่า ฉบับที่ 2 พุทธศักราช 2496 แก้ไขเพิ่มเติมมาตรา 8 พระราชบัญญัติคุ้มครองและสงวนป่า พุทธศักราช 2481
มาตรา 4 พระราชบัญญัติคุ้มครองและสงวนป่า พุทธศักราช 2481
มาตรา 4 พระราชบัญญัติป่าชุมชน พุทธศักราช 2562
มาตรา 4 พระราชบัญญัติป่าไม้ ฉบับที่ 8 พุทธศักราช 2562 แก้ไขเพิ่มเติม มาตรา 7 ซึ่งแก้ไขเพิ่มเติมโดยประกาศคณะรักษาความสงบแห่งชาติ ฉบับที่ 106/2557 เรื่อง แก้ไขเพิ่มเติมกฎหมายว่าด้วยป่าไม้ ลงวันที่ 21 กรกฎาคม พุทธศักราช 2557 พระราชบัญญัติป่าไม้ พุทธศักราช 2484
มาตรา 4 พระราชบัญญัติป่าไม้ พุทธศักราช 2484
มาตรา 4 พระราชบัญญัติป่าสงวนแห่งชาติ ฉบับที่ 4 พุทธศักราช 2559 แก้ไขเพิ่มเติมมาตรา 10 และมาตรา 11 พระราชบัญญัติป่าสงวน พุทธศักราช 2507
มาตรา 4 พระราชบัญญัติสวนป่า พุทธศักราช 2535
มาตรา 4 พระราชบัญญัติอุทยานแห่งชาติ พุทธศักราช 2562
มาตรา 42 พระราชบัญญัติสงวนและคุ้มครองสัตว์ พุทธศักราช 2535
มาตรา 43 พระราชบัญญัติป่าชุมชน พุทธศักราช 2562
มาตรา 44 พระราชบัญญัติป่าชุมชน พุทธศักราช 2562
มาตรา 45 พระราชบัญญัติป่าชุมชน พุทธศักราช 2562
มาตรา 48 วรรค 3 พระราชบัญญัติสงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า พุทธศักราช 2562
มาตรา 5 พระราชบัญญัติคุ้มครองและสงวนป่า ฉบับที่ 2 พุทธศักราช 2496 แก้ไขเพิ่มเติมมาตรา 11 พระราชบัญญัติคุ้มครองและสงวนป่า พุทธศักราช 2481
มาตรา 5 พระราชบัญญัติป่าสงวนแห่งชาติ ฉบับที่ 3 พุทธศักราช 2528 แก้ไขเพิ่มเติมมาตรา 16 พระราชบัญญัติป่าสงวนแห่งชาติ พุทธศักราช 2507
มาตรา 5 พระราชบัญญัติสวนป่า พุทธศักราช 2535
มาตรา 50 พระราชบัญญัติป่าชุมชน พุทธศักราช 2562
มาตรา 51 พระราชบัญญัติป่าชุมชน พุทธศักราช 2562
มาตรา 52 พระราชบัญญัติสงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า พุทธศักราช 2562
มาตรา 53 พระราชบัญญัติป่าชุมชน พุทธศักราช 2562
มาตรา 54 พระราชบัญญัติป่าชุมชน พุทธศักราช 2562
มาตรา 56 พระราชบัญญัติป่าชุมชน พุทธศักราช 2562
มาตรา 57 พระราชบัญญัติสงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า พุทธศักราช 2562
มาตรา 59 พระราชบัญญัติสงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า พุทธศักราช 2562
มาตรา 6 พระราชบัญญัติป่าชุมชน พุทธศักราช 2562
มาตรา 6 พระราชบัญญัติป่าไม้ พุทธศักราช 2484
มาตรา 6 พระราชบัญญัติป่าสงวนแห่งชาติ ฉบับที่ 3 พุทธศักราช 2528 เพิ่มความต่อไปนี้เป็นมาตรา 16 ทวิ พระราชบัญญัติป่าสงวนแห่งชาติ พุทธศักราช 2507
มาตรา 6 พระราชบัญญัติป่าสงวนแห่งชาติ ฉบับที่ 4 พุทธศักราช 2559 แก้ไขเพิ่มเติมมาตรา 12 และมาตรา 13 พระราชบัญญัติป่าสงวน พุทธศักราช 2507
มาตรา 6 พระราชบัญญัติสวนป่า ฉบับที่ 2 พุทธศักราช 2558 แก้ไขเพิ่มเติมมาตรา 6 วรรคสอง พระราชบัญญัติสวนป่า พุทธศักราช 2535
มาตรา 6 พระราชบัญญัติอุทยานแห่งชาติ พุทธศักราช 2504
มาตรา 6 เพิ่มความต่อไปนี้เป็นมาตรา 16 ทวิ พระราชบัญญัติป่าสงวนแห่งชาติ พุทธศักราช 2507
มาตรา 62 พระราชบัญญัติสงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า พุทธศักราช 2562
มาตรา 64 พระราชบัญญัติป่าชุมชน พุทธศักราช 2562
มาตรา 64 พระราชบัญญัติอุทยานแห่งชาติ พุทธศักราช 2562
มาตรา 65 พระราชบัญญัติอุทยานแห่งชาติ พุทธศักราช 2562
มาตรา 67 พระราชบัญญัติสงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า พุทธศักราช 2562
มาตรา 68 พระราชบัญญัติสงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า พุทธศักราช 2562
มาตรา 69 พระราชบัญญัติสงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า พุทธศักราช 2562
มาตรา 7 พระราชบัญญัติป่าไม้ พุทธศักราช 2484
มาตรา 8 พระราชบัญญัติคุ้มครองและสงวนป่า พุทธศักราช 2481
มาตรา 8 พระราชบัญญัติปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม ฉบับที่ 3 พุทธศักราช 2532 แก้ไขเพิ่มเติมมาตรา 26 พระราชบัญญัติปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม พุทธศักราช 2518
มาตรา 8 พระราชบัญญัติป่าสงวนแห่งชาติ ฉบับที่ 3 พุทธศักราช 2528 แก้ไขเพิ่มเติม มาตรา 20 พระราชบัญญัติป่าสงวนแห่งชาติ พุทธศักราช 2507
มาตรา 8 พระราชบัญญัติป่าสงวนแห่งชาติ ฉบับที่ 4 พุทธศักราช 2559 เพิ่มเติมหมวด 1/1 พระราชบัญญัติป่าสงวน พุทธศักราช 2507
มาตรา 8 พระราชบัญญัติสวนป่า ฉบับที่ 2 พุทธศักราช 2558 เพิ่มเติมมาตรา 8/1 พระราชบัญญัติสวนป่า พุทธศักราช 2535
มาตรา 8 พระราชบัญญัติอุทยานแห่งชาติ พุทธศักราช 2562
มาตรา 8 เพิ่มเติม มาตรา 8/1 พระราชบัญญัติสวนป่า พุทธศักราช 2535 พระราชบัญญัติสวนป่า ฉบับที่ 2 พุทธศักราช 2558
มาตรา 9 พระราชบัญญัติป่าชุมชน พุทธศักราช 2562
มาตรา 9 พระราชบัญญัติสวนป่า ฉบับที่ 2 พุทธศักราช 2558 เพิ่มเติมมาตรา 9/1 พระราชบัญญัติสวนป่า พุทธศักราช 2535
มาตรา 9 พระราชบัญญัติสวนป่า พุทธศักราช 2535
ออนไลน์ภาษาไทย
SDG Move. “ข้อมูลเบื้องต้นเกี่ยวกับ SDGs.” สืบค้นเมื่อ 3 มีนาคม 2567. https://www.sdgmove.com/intro-to-sdgs/
The Matter. “#Saveทับลาน คืออะไร? สรุปการเฉือนพื้นที่อุทยานฯ ทับลาน 2.6 แสนไร่ ที่อาจกลายเป็นของนายทุน.” สืบค้นเมื่อ 25 พฤศจิกายน 2567. https://thematter.co/brief/recap/what-happening-thap-lan-national-park/228580
สำนักความร่วมมือด้านทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมระหว่างประเทศ สำนักงานปลัดกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม. “ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับการพัฒนาที่ยั่งยืน.” สืบค้นเมื่อ 16 พฤษภาคม 2565. http://lib.mnre.go.th/lib/book/TheFutureWeWant_KhamRu.pdf
ออนไลน์ภาษาต่างประเทศ
UN Environment Programme. “Delivering on the vision of the 1972 Stockholm Declaration and achieving the 2030 agenda for sustainable development ; A UN system contribution to Stockholm+50 ; Summary for Policymakers.” Accessed 8 October 2023. https://wedocs.unep.org/handle/20.500.11822/39964;jsessionid=267FA68D4B8C59D0EF20698027F51259#:~:text=Stockholm%201972%20was%20the%20first,of%20people%20around%20the%20world.
United Nations. “United Nations Conference on Environment and Development, Rio de Janeiro, Brazil, 3-14 June 1992.” Accessed 14 October 2023. https://www.un.org/en/conferences/environment/rio1992
MDG Monitor. “Category: Millennium Development Goals.” Accessed 18 October 2023. https://www.mdgmonitor.org/millennium-development-goals/
United Nation. “United Nations Summit on Sustainable Development, 25-27 September 2015, New York.” Accessed 18 October 2023. https://www.un.org/en/conferences/environment/newyork2015
Britannica. “Brundtland Report.” Accessed 25 September 2023. https://www.britannica.com/topic/Brundtland-Report
United Nation. “Our Common Future.” Accessed 25 September 2023. https://sustainabledevelopment.un.org/content/documents/5987our-common-future.pdf