The Appearance of Superstition Rituals in Khon Performance.

ผู้แต่ง

  • คุณกร รัตนสิปปกร อาจารย์ประจำสาขาวิชานาฏศิลปไทย วิทยาลัยนาฏศิลปร้อยเอ็ด

คำสำคัญ:

พิธีกรรม, ไสยศาสตร์, การแสดงโขน

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา 1) ความเชื่อด้านไสยศาสตร์ในบทพระราชนิพนธ์รามเกียรติ์ 2) พิธีกรรมที่ปรากฏในการแสดงโขน ตอนทศกัณฐ์ตั้งพิธีทรายกรดเผารูปเทวดาและชุบหอกกบิลพัท 3) วิเคราะห์กระบวนท่ารำการประกอบพิธีกรรมในการแสดงโขนตอนทศกัณฐ์ทำพิธีทรายกรดเผารูปเทวดาและชุบหอกกบิลพัท

            ผลการศึกษาพบว่า 1) ความเชื่อด้านไสยศาสตร์ที่ปรากฏอยู่ในบทพระราชนิพนธ์รามเกียรติ์ เป็นการแสดงพิธีกรรมในการบูชาเทพเจ้าตามหลักการทางศาสนาพราหมณ์และให้ความสำคัญต่อหลักการทางพุทธศาสนา บทพระราชนิพนธ์ที่มีความเชื่อทั้งไสยขาวและไสยดำในการทำพิธีกรรม 2) พิธีกรรมที่ปรากฏในการแสดงโขน ตอนทศกัณฐ์ตั้งพิธีทรายกรดเผารูปเทวดาและชุบหอกกบิลพัท ได้แก่ องค์ประกอบที่ใช้ในการประกอบพิธีกรรม เช่น โรงพิธี ขั้นตอนการประกอบพิธีกรรม ประกอบด้วย การเข้าสู่พิธีกรรม การทำพิธีกรรม การออกจากพิธีกรรม และการใช้เพลงหน้าพาทย์ ทั้งนี้ ผู้ทำบทที่นำมาใช้ในการแสดงจะต้องมีความรู้เรื่องการแสดงโขนเป็นอย่างดี 3) กระบวนท่ารำ แสดงให้เห็นถึงความเชื่อด้านไสยศาสตร์ โดยการกำหนดเพลงหน้าพาทย์ เพื่อให้เห็นถึงความศักดิ์สิทธิ์ของพิธีกรรม เช่น พราหมณ์เข้า ตระสันนิบาต  เป็นกระบวนท่ารำที่สืบทอดกันมาจนเป็นจารีตในการแสดงโขนฉาก ถือว่ามีความศักดิ์สิทธิ์ผู้แสดงท่ารำต้องแสดงออกด้วยความตั้งใจและความเคารพ  

References

เกิดศิริ นกน้อย. (2549). “การรำของตัวโขนยักษ์ในเพลงหน้าพาทย์กลุ่มเพลงเสมอ” วิทยานิพนธ์ปริญญาศิลปกรรมศาสตรมหาบัณฑิต จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ชมนาด กิจขัน. (2553). “การรำหน้าพาทย์ชั้นสูงเพลงตระ(ตัวพระ).” รายงานการวิจัย. มหาวิทยาลัยราชภัฎสวนสุนันทา.
ประเมษฐ์ บุณยะชัย.(2540). “การรำของผู้ประกอบพิธีในพิธีไหว้ครูโขน – ละคร”. วิทยานิพนธ์ปริญญาศิลปศาสตรหาบัณฑิต, จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
พุทธยอดฟ้าจุฬาโลก,พระบาทสมเด็จพระ. (2554). บทละครเรื่องรามเกียรติ์. ชุดรามเกียรติ์พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพ: เพชรกะรัต.
พุทธเลิศหล้านภาลัย, มงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว,พระบาทสมเด็จพระ. (2553). รามเกียรติ์พระราชนิพนธ์ ในพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัยและบ่อเกิดรามเกียรติ์พระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวหนังสือชุดวรรณคดีอมตะของ ไทย. กรุงเทพฯ: ไผ่มีเดียเซ็นเตอร์.
สุดารัตน์ ตัณฑะอาริยะ.( 2548). “การวิเคราะห์ตำรายาแผนโบราณจากสมุดไทยของจังหวัดพังงา.” .วิทยานิพนธ์ปริญญาอักษรศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยศิลปากร.
สุวัฒน์ จันทร์จำนง. (2540). ความเชื่อของมนุษย์มนุษย์เกี่ยวกับปรัชญาและศาสนา. กรุงเทพฯ : สุขภาพใจ.
สำนวน งามสุข. (2536). สังคมและวัฒนธรรม ค่านิยม ครอบครัว ศาสนา ประเพณี. กรุงเทพฯ : ไทย วัฒนาพานิช

Downloads

เผยแพร่แล้ว

2017-08-08

How to Cite

รัตนสิปปกร ค. (2017). The Appearance of Superstition Rituals in Khon Performance. วารสารวิชาการ มหาวิทยาลัยราชภัฏพระนคร, 8(1), 272–278. สืบค้น จาก https://so01.tci-thaijo.org/index.php/AJPU/article/view/66666

ฉบับ

บท

บทความวิจัย (Research Article)