Ramtone

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา1) บริบททางวัฒนธรรมที่มีผลต่อการรำโทน 2) รูปแบบการเล่นรำโทนและวิเคราะห์อัตลักษณ์ของการเล่นรำโทนในภาคกลาง แบบของการวิจัยใช้วิธีการวิจัยเชิงคุณภาพ ผู้ให้ข้อมูลสำคัญได้แก่ ผู้เชี่ยวชาญทางด้านนาฏศิลป์ไทย จำนวน 2 คน ผู้ทรงคุณวุฒิการเล่นรำโทน จำนวน 15 คน และเอกสารที่เกี่ยวข้อง เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย คือแบบสัมภาษณ์เกี่ยวกับการเล่นรำโทนในการวิเคราะห์ข้อมูลโดยการวิเคราะห์เนื้อหา

          ผลการวิจัยพบว่า 1) บริบททางวัฒนธรรมที่มีผลต่อการรำโทนพบว่า รำโทนสันนิษฐานว่ามีการเล่นมาตั้งแต่สมัยอยุธยา และเล่นกันอย่างเเพร่หลายไปจนเกือบทุกที่พื้นที่โดยเฉพาะในภาคกลาง  ต่อมารำโทนได้รับอิทธิพลจากบริบททางวัฒนธรรม นโยบายรัฐนิยมในยุคของ จอมพล ป. พิบูลสงคราม จึงทำให้มีการเปลี่ยนแปลงโดยปรับปรุงและการพัฒนาจากรำโทนแบบชาวบ้าน มาเป็นรำวงตามแบบฉบับของกรมศิลปากร จึงถือได้ว่ารำโทนเป็นต้นแบบของรำวงในรูปแบบต่าง ๆ ตลอดมาจนถึงปัจจุบัน 2) รูปแบบและอัตลักษณ์ของการเล่นรำโทนในภาคกลางพบว่า เป็นการเล่นเพื่อความสนุกสนาน ได้รับความนิยมสูงสุดในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2 โดยมีโทนเป็นเครื่องดนตรีกำกับจังหวะหลักร่วมกับฉิ่งและกรับ อันเป็นที่มาของการเรียกว่า “รำโทน” แต่ในปัจจุบันมีการใช้รำมะนาตีกำกับจังหวะแทนโทนเนื่องจากมีเสียงดังและไพเราะ รูปแบบในการเล่นจะรำเป็นวงกลม วนซ้ายรอบผู้ร้องและผู้บรรเลงเครื่องดนตรีกำกับจังหวะ ลักษณะการรำเป็นคู่ชายหญิง โดยผู้รำจะทำท่าใช้บทไปตามเนื้อเพลง บทเพลงเป็นเพลงที่สั้น ๆ จำง่าย บทร้องแสดงการเกี้ยวพาราสี  สะท้อนถึงวิถีชีวิตในยุคนั้น แต่งกายตามแบบวิถีชีวิตในท้องถิ่นของชาวบ้านและแต่งกายตามโอกาสที่เล่น นิยมเล่นในงานมงคล งานประเพณี และเทศกาลต่าง ๆ โดยเฉพาะเทศกาลสงกรานต์ ในสถานที่เป็นศูนย์รวมของท้องถิ่น  สืบทอดโดยการสังเกต ฟัง จำ และปฏิบัติตามต่อกันมา ปัจจุบันมีการเผยแพร่ให้กับผู้ที่สนในทั้งในท้องถิ่นและต่างท้องถิ่นในเชิงบริการวิชาการ