The Local Wisdom of Durian Gardeners in Bang Krang Sub-District in Mueang Nonthaburi District Under Nonthaburi province

บทคัดย่อ

การวิจัยในครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาภูมิปัญญาท้องถิ่นในการทำสวนทุเรียนของชาวสวนในพื่นที่ตำบลบางกร่าง จังหวัดนนทบุรี 2) ศึกษาวิธีการถ่ายทอดองค์ความรู้ในการทำสวนทุเรียนของชาวสวนตำบลบางกร่าง จังหวัดนนทบุรี ผู้ให้สัมภาษณ์ในการวิจัย ประกอบด้วย นักวิชาการส่งเสริมการเกษตรชำนาญการ 2 คน และปราชญ์ชาวสวนทุเรียนตำบลบางกร่าง 4 คน โดยเครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล คือ แนวสัมภาษณ์เชิงลึก ซึ่งการวิเคราะห์ข้อมูลใช้วิธีการวิเคราะห์เนื้อหา และนำเสนอผลการศึกษาแบบพรรณนาวิเคราะห์

ผลการวิจัยพบว่า

1. ภูมิปัญญาท้องถิ่นในการทำสวนทุเรียนของชาวสวนในพื่นที่ตำบลบางกร่าง จังหวัดนนทบุรี เกิดจากการสืบทอดกันมาตั้งแต่สมัยโบราณ ซึ่งจุดเด่นของพื้นที่ คือ ความอุดมสมบูรณ์ของดินที่มีแร่ธาตุเหมาะแก่การปลูกทุเรียน  ซึ่งลักษณะการปลูกมีความนิยมในการยกร่อง โดยทำเป็นโคกสูงประมาณ 80 เซนติเมตร แล้วขุดหลุมบนโคกลึกประมาณ 50 เซนติเมตร ใส่ปุ๋ยที่ก้นหลุม  แล้วนำทุเรียนที่เพาะชำไว้ประมาณ 1 ปี  มาลงหลุมที่เตรียมไว้  การดูแลรักษาโดยการใส่ปุ๋ย ตัดแต่งกิ่ง  รดน้ำประมาณ 2 วันต่อครั้ง โดยใช้แครงตักน้ำจากก้นร่องสวนเพื่อให้ได้แร่ธาตุจากดินโคลนมารดต้นทุเรียน มีการเอาใจใส่อย่างใกล้ชิดจนกว่าจะออกผลผลิต
2. วิธีการถ่ายทอดองค์ความรู้ในการทำสวนทุเรียนของชาวสวนในพื้นที่ตำบลบางกร่าง จังหวัดนนทบุรี  มีวิธีการถ่ายทอดโดย  1) การเปิดเป็นศูนย์การเรียนรู้ อบรม การสาธิต อธิบายและตอบข้อสงสัยผู้ศึกษาดูงานพร้อมมีการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ระหว่างผู้เข้าร่วมศึกษาดูงานจากสวนในท้องที่อื่น และ 2) มีการถ่ายทอดเป็นรายบุคคลให้แก่คนในครอบครัวหรือคนในพื้นที่โดยการฝึกปฏิบัติจริง ตั้งแต่การเตรียมพื้นที่ วิธีการเพาะปลูก การบำรุงรักษา และการเก็บผลทุเรียน หากมีข้อสงสัยก็สามารถสอบถามตรงที่ปฏิบัติงานจริงก็จะมีการให้คำอธิบายแนะนำต่อไป