การวิเคราะห์ภาพตัวแทนของผู้หญิงล้านนาในละครโทรทัศน์ แนวย้อนยุคบริบทภาคเหนือ

บทคัดย่อ

การศึกษา “การวิเคราะห์ภาพตัวแทนของผู้หญิงล้านนาในละครโทรทัศน์แนวย้อนยุคบริบทภาคเหนือ”  มีวัตถุประสงค์เพื่อ ศึกษาภาพตัวแทนของผู้หญิงล้านนาในละครโทรทัศน์แนวย้อนยุคบริบทภาคเหนือจำนวน 3 เรื่อง ซึ่งออกอากาศทางช่อง 3HD ในช่วงเดือนมกราคม พ.ศ.2553 ถึงเดือนมกราคม พ.ศ.2563 ได้แก่  1.รอยไหม 2.รากนครา
3.กลิ่นกาสะลอง โดยใช้วิธีการวิเคราะห์ตัวบท (Textual Analysis) ผลการศึกษาพบว่า ภาพตัวแทนของผู้หญิงล้านนาในละครโทรทัศน์แนวย้อนยุคบริบทภาคเหนือทั้ง 3 เรื่อง มีการสร้างภาพตัวแทนของความเป็นแม่ ความเป็นภรรยา และความเป็นลูกสาว ซึ่งจุดเริ่มต้นมาจากสถาบันครอบครัวโดยมีกรอบของความกตัญญูครอบอยู่ในทุกบทบาทของผู้หญิง ดังนั้นการถ่ายทอดอุดมการณ์ทางความคิดจากรุ่นสู่รุ่นจึงตกเป็นหน้าที่ของผู้หญิง ภาพตัวแทนของผู้หญิงล้านนาจึงเริ่มมาจากความกตัญญูที่ได้รับการปลูกฝังแนวความคิดมาอย่างช้านาน ภาพตัวแทนผู้หญิงล้านนาในละครบางเรื่องมีการแสดงออกถึงความเป็นแม่และความเป็นภรรยาควบคู่กัน ซึ่งภาพตัวแทนที่แสดงออกมานั้น มีการประกอบสร้างภาพตัวแทนโดยการนำบริบทของวัฒนธรรมปัจจุบันผสมผสานเข้าไปกับวัฒนธรรมล้านนาแบบดั้งเดิม ดังนั้นภาพตัวแทนที่แสดงจึงเป็นสิ่งที่กระทบเข้าไปในการรับรู้และความรู้สึกของผู้ชม เนื่องจากภาพตัวแทนที่เห็นนั้น เป็นเหมือนภาพสะท้อนของตัวเอง ก่อให้เกิดการตั้งคำถามว่าเราควรทำหรือไม่ควรทำตามภาพสะท้อนที่เห็น และถ้าเราอยู่ ณ เวลานั้นในอดีต เราจะทำอย่างไร อีกประการ การสร้างภาพตัวแทนผู้หญิงล้านนาในละคร ได้สะท้อนให้เห็นถึงความเป็นจริงทางสังคมในหลายแง่มุม เพราะสิ่งที่ปรากฏในละครบางอย่างยังคงอยู่ในปัจจุบัน