The Legend of Zheng He in Ayudhaya Society from the Book of “Dong Xi Yang Kao”
Main Article Content
Abstract
The legend of Zheng He has been told in Thai society for a long time. After the death of the Commander in Chief of the Ming-era treasure fleet, Chinese people in Ayudhaya created stories which connected Zheng He to various sites and buildings, appearing in Zhang Xie’s book of “Dong Xi Yang Kao”, such as, Wat Phanan Choeng, stupas, and traditional Chinese archways. These connections are the result of their faith in Zheng He.
This article aims to understand the legend of Zheng He in Thailand from the book of “Dong Xi Yang Kao”. The study shows that several sites mentioned in the book exist in reality, while the legend of Zheng He are partly based on true stories. Since “Dong Xi Yang Kao” is written 184 years after his death, fantasy and anecdotes are probably added, and eventually become the legend what we know from “Dong Xi Yang Kao”.
Article Details
ผลงานทางวิชาการที่ลงตีพิมพ์ในวารสารจีนศึกษา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ เป็นลิขสิทธิ์ของผู้เขียนหรือผู้แปลผลงานนั้น หากนำลงในวารสารจีนศึกษาเป็นครั้งแรก เจ้าของผลงานสามารถนำไปตีพิมพ์ซ้ำในวารสารหรือหนังสืออื่นได้โดยมิต้องแจ้งให้ทราบล่วงหน้า แต่หากผลงานที่ได้รับพิจารณานำลงในวารสารจีนศึกษา เป็นผลงานที่เคยตีพิมพ์ที่อื่นมาก่อนเจ้าของผลงานต้องจัดการเรื่องปัญหาลิขสิทธิ์กับแหล่งพิมพ์แรกเอง หากเกิดปัญหาทางกฎหมาย ถือว่าไม่อยู่ในความรับผิดชอบของวารสารจีนศึกษา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ทั้งนี้ ความคิดเห็นต่างๆ ในบทความเป็นความคิดเห็นส่วนตัวของผู้เขียน ไม่เกี่ยวกับกองบรรณาธิการวารสารจีนศึกษา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
References
กฎหมายตรา 3 ดวง เล่ม 2. (2548). กรุงเทพฯ : สุขภาพใจ.
กรมศิลปากร. (2502). พระพุทธรูปและพระพิมพ์ในกรุพระปรางค์วัดราชบูรณะ จังหวัด
พระนครศรีอยุธยา. กรุงเทพฯ : ห้างหุ้นส่วนจำกัด ศิวพร.
กรมศิลปากร. (2557). จิตรกรรมและศิลปวัตถุในกรุพระปรางค์วัดราชบูรณะ จังหวัด
พระนครศรีอยุธยา. กรุงเทพฯ : กรมศิลปากร.
คณะเพื่อน. (2524). วิถีแห่งชีวิต (วิถีชีวิตมุสลิม). เชียงใหม่ : อัล-อะหบาบ (เพื่อน).
คึกฤทธิ์ ปราโมช, หม่อมราชวงศ์. (2510). สังคมสมัยอยุธยา. พระนคร : คณะศิลปศาสตร์
มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
จุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว, พระบาทสมเด็จพระ. (2560). จดหมายเหตุความทรงจำของกรม
หลวงนรินทรเทวี พิมพ์พร้อมกับฉบับเพิ่มเติม (พ.ศ.2310-2381) และพระราช
วิจารณ์ในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (เฉพาะตอน พ.ศ.2310-
2363). กรุงเทพฯ : สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ กรมศิลปากร.
จันทร์ฉาย ภัคอธิคม แปล. (2532). กรุงศรีอยุธยาในเอกสารหลักฐานสเปน. กรุงเทพฯ :
สมาคมประวัติศาสตร์ในพระราชูปถัมภ์ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาสยามบรมราชกุมารี.
ชัวซีย์, บาทหลวง เดอ เขียน ; สันต์ ท. โกมลบุตร แปล. (2550). จดหมายเหตุรายวันการ
เดินทางไปสู่ประเทศสยาม ในปี ค.ศ.1685 และ 1686 (ฉบับสมบูรณ์). นนทบุรี :
ศรีปัญญา.
ตุรแปง, ฟรังซัวส์ อังรี เขียน ; ปอล ซาเวียร์ แปล. (2530). ประวัติศาสตร์แห่งพระ
ราชอาณาจักรสยาม. กรุงเทพฯ : กรมศิลปากร.
ทิวา เผื่อนปฐม. (2543). พุทธสถาปัตยกรรมสมัยราชวงศ์บ้านพลูหลวง. วิทยานิพนธ์
ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาประวัติศาสตร์สถาปัตยกรรม มหาวิทยาลัยศิลปากร.
ธวัชชัย ตั้งศิริวานิช. (2549). กรุงศรีอยุธยาในแผนที่ฝรั่ง. กรุงเทพฯ : มติชน.
น. ณ ปากน้ำ. (2543). ปกิณกะศิลปะไทยในสายตา น. ณ ปากน้ำ กรุงเทพฯ : เมืองโบราณ.
น. ณ ปากน้ำ. (2558). ห้าเดือนกลางซากอิฐปูนที่อยุธยา. กรุงเทพฯ : เมืองโบราณ.
นริศรานุวัติวงศ์, สมเด็จพระบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยา, และดำรงราชานุภาพ, สมเด็จ
พระบรมวงศ์เธอ กรมพระยา. (2504). สาส์นสมเด็จ เล่ม 12. พระนคร : องค์การค้า
ของคุรุสภา.
นิธิ เอียวศรีวงศ์. (2562). ว่างแผ่นดิน ประวัติศาสตร์เปรียบเทียบ “กรุงแตก” ในสาม
ราชอาณาจักร. กรุงเทพฯ : มูลนิธิโครงการตำราสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์.
นิโกลาส์ แชรแวส เขียน ; สันต์ ท. โกมลบุตร แปล. (2550). ประวัติศาสตร์ธรรมชาติและ
การเมืองแห่งราชอาณาจักรสยาม. นนทบุรี : ศรีปัญญา.
นันทา สุตกุล แปล. (2513). เอกสารของฮอลันดาสมัยกรุงศรีอยุธยา พ.ศ.2151-2163 และ
พ.ศ.2167-2185. กรุงเทพฯ : กรมศิลปากร.
นันทา วรเนติวงศ์ และ วนาศรี สามนเสน แปล. (2546). รวมบันทึกประวัติศาสตร์อยุธยา
ของฟาน ฟลีต (วัน วลิต). กรุงเทพฯ : กรมศิลปากร.
นันทา วรเนติวงศ์ และคณะแปล. (2555). รวมเรื่องแปลหนังสือและเอกสารทาง
ประวัติศาสตร์ ชุดที่ 1. กรุงเทพฯ : กรมศิลปากร.
บุญเตือน ศรีวรพจน์ ชำระตันฉบับ ; สุจิตต์ วงษ์เทศ บรรณาธิการ. (2545). อภินิหารบรรพ
บุรุษและปฐมวงศ์. กรุงเทพฯ : มติชน.
โบราณราชธานินทร์,พระยา. (2550). อธิบายแผ่นที่พระนครศรีอยุธยา กับคำวินิจฉัยของ
พระยาโบราณราชธานินทร์ ฉบับชำระครั้งที่ 2 และภูมิสถานกรุงศรีอยุธยา. (รวม
พิมพ์ครั้งแรก). กรุงเทพฯ : ต้นฉบับ.
ประชุมคำให้การกรุงศรีอยุธยา รวม 3 เรื่อง. (2553). กรุงเทพฯ : แสงดาว.
ประชุมพงศาวดาร ภาคที่ 82 เรื่องพระราชพงศาวดารกรุงสยาม จากต้นฉบับของบริติช
มิวเซียมกรุงลอนดอน. (2537). กรุงเทพฯ : กรมศิลปากร.
ประยูรศักดิ์ ชลายนเดชะ. (2513). หลักการของอิสลาม. พระนคร : ส. วงศ์เสงี่ยม.
ปริวัฒน์ จันทร. (2548). 600 ปี สมุทรยาตราเจิ้งเหอ : แม่ทัพเรือผู้กลายมาเป็นเทพเจ้า
“ซําปอกง” อันศักดิ์สิทธิ์. กรุงเทพฯ : มติชน.
มานิต มานิตเจริญ. (2547). พจนานุกรมไทย ฉบับสมบูรณ์-ปรับปรุงใหม่. กรุงเทพฯ :
บริษัท รวมสาส์น (1977) จำกัด.
รุ่งโรจน์ ภิรมย์อนุกูล และ ประภัสสร์ ชูวิเชียร เขียน ; สุจิตต์ วงษ์เทศ บรรณาธิการ. (2556).
กรุงเทพฯ กรุงธนฯ มีภูมิสถาน ชื่อบ้านนามเมือง. กรุงเทพฯ : ดรีม แคทเชอร์.
วรรณศิริ เดชะคุปต์ และ ปรีดี พิศภูมิวิถี. (2554). กรุงเก่า เล่าเรื่อง. กรุงเทพฯ : มติชน.
วินัย พงศ์ศรีเพียร. (2559). หมิงสือลู่-ชิงสือลู่ บันทึกเรื่องจริงแห่งราชวงศ์หมิงและราชวงศ์
ชิงฯ. กรุงเทพฯ : มูลนิธิสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา.
พรพรรณ จันทโรนานนท์. (2537). วิถีจีน. กรุงเทพฯ : ประพันธ์สาส์น.
พรพิไล เลิศวิชา บรรณาธิการ. (2543). นิราศสุนทรภู่. กรุงเทพฯ : บริษัท ธารปัญญา จำกัด.
พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม) และเอกสารอื่น. (2553).
นนทบุรี : ศรีปัญญา.
พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับหลวงประเสริฐฯ และฉบับกรมพระปรมานุชิตฯ
และพงศาวดารเหนือ ฉบับพระวิเชียรปรีชา (น้อย) เล่ม 1. (2504). พระนคร :
องค์การค้าของคุรุสภา.
พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับหลวงประเสริฐฯ และฉบับกรมพระปรมานุชิตฯ
และพงศาวดารเหนือ ฉบับพระวิเชียรปรีชา (น้อย) เล่ม 2. (2504). พระนคร :
องค์การค้าของคุรุสภา.
พิมพ์ประไพ พิศาลบุตร. (2560). ความรู้จากเศษกระเบื้องจีน. (เอกสารประกอบสัมมนา
วิชาการประจำ ปี 2560 หัวข้อ “250 ปีเสียกรุงศรีอยุธยา-สถาปนากรุงธนบุรี 2310-
2560” ณ หอประชุม ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน) ตลิ่งชัน กรุงเทพฯ
วันที่ 15 กันยายน 2560). กรุงเทพฯ : มูลนิธิโตโยต้าประเทศไทย และ มูลนิธิโครงการ
ตำราสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์.
พิเศษ เจียจันทร์พงษ์. (2553). ฟื้นฝอยหาตะเข็บ. กรุงเทพฯ : มติชน.
ฟอร์บัง, เชอวาลิเยร์ เดอ เขียน ; ดำรัสดำรง เทวกุล, หม่อมเจ้าทรงแปล. (2560). จดหมาย
เหตุฟอร์บัง. นนทบุรี : ศรีปัญญา.
เรื่องกรุงเก่า. (2561). กรุงเทพฯ : กรมศิลปากร.
ลาลูแบร์, มร. เดอะ เขียน ; สันต์ ท. โกมลบุตร แปล. (2557). จดหมายเหตุ ลาลูแบร์
ราชอาณาจักรสยาม. นนทบุรี : ศรีปัญญา.
ศรีศักร วัลลิโภดม และ วลัยลักษณ์ ทรงศิริ. (2560). “ลุ่มเจ้าพระยา” รากเหง้าแห่งสยาม
ประเทศ. กรุงเทพฯ : มูลนิธิเล็ก-ประไพ วิริยะพันธุ์.
ส. พลายน้อย. (2525). เล่าเรื่องบางกอก. กรุงเทพฯ : บำรุงสาส์น.
ส.พลายน้อย. (2555). แม่น้ำลำคลอง. กรุงเทพฯ : มติชน.
สกินเนอร์, จี. วิลเลียม ; พรรณี ฉัตรพลรักษ์ และคณะ แปล ; ชาญวิทย์ เกษตรศิริ
บรรณาธิการ. (2548). สังคมจีนในประเทศไทย : ประวัติศาสตร์เชิงวิเคราะห์.
กรุงเทพฯ : มูลนิธิโครงการตำราสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์.
สมบูรณ์ สุขสำราญ. (2530). ความเชื่อทางศาสนาและพิธีกรรมของชุมชนชาวจีน.
กรุงเทพฯ : โครงการเผยแพร่ผลงานวิจัย จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
สารสิน วีระผล เขียน ; พรรณงาม เง่าธรรมสาร รังษี ฮั่นโสภา และ สมาพร แลคโซ แปล ;
ชาญวิทย์ เกษตรศิริ และ กัณฐิกา ศรีอุดม บรรณาธิการ. (2548). จิ้มก้องและกำไร :
การค้าไทย-จีน 2195-2396/1652-1853. กรุงเทพฯ : มูลนิธิโตโยต้าประเทศไทย.
แสงอรุณ กนกพงศ์ชัย. (2550). วิถีจีน-ไทยในสังคมสยาม. กรุงเทพฯ : มติชน.
สุจิตต์ วงษ์เทศ. (2539). แม่น้ำลำคลองสายประวัติศาสตร์. กรุงเทพฯ : มติชน.
สุจิตต์ วงษ์เทศ บรรณาธิการ. (2548). พงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับวันวลิต พ.ศ.2182.
กรุงเทพฯ : มติชน.
สุจิตต์ วงษ์เทศ. (2552). อยุธยา ยศยิ่งฟ้า : ประวัติศาสตร์สังคมวัฒนธรรมกรุงศรีอยุธยา
ว่าด้วยวิถีชีวิตไพร่ฟ้าข้าไทย. กรุงเทพฯ : กองทุนแบ่งปันเผยแพร่ความรู้สู่สาธารณะ.
สุจิตต์ วงษ์เทศ. (2561). อยุธยา มาจากไหน?. กรุงเทพฯ : นาตาแฮก.
สุภาพรรณ ณ บางช้าง. (2535). ขนบธรรมเนียมประเพณี : ความเชื่อและแนวการปฏิบัติใน
สมัยสุโขทัยถึงสมัยอยุธยา ตอนกลาง. กรุงเทพฯ : สถาบันไทยศึกษา จุฬาลงกรณ์
มหาวิทยาลัย.
สุภัทรดิศ ดิศกุล, หม่อมเจ้า, และคณะ. (2551). โบราณสถานในจังหวัดพระนครศรีอยุธยา
เล่ม 1. กรุงเทพฯ : กรมศิลปากร.
สุรสิทธิ์ อมรวณิชศักดิ์. (2556). ปุนเถ้ากง : เทพ “เจ้าที่” จีนในสังคมไทย. กรุงเทพฯ :
สถาบันเอเชียตะวันออกศึกษา มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
สุรสิทธิ์ อมรวณิชศักดิ์. (2557). “ข้อสังเกตเกี่ยวกับความเลื่อมใสในพระพุทธศาสนาของเจิ้ง
เหอ”. ศิลปวัฒนธรรม ปีที่ 35 ฉบับที่ 11 กันยายน 2557.
สุรสิทธิ์ อมรวณิชศักดิ์. (2559). “หานอี้ว์ : “เจ้าเมือง” “เจ้าพ่อ” “เจ้าที่””. วารสารจีน
ศึกษา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ปีที่ 9 ฉบับที่ 1 (มีนาคม-กันยายน 2559).
สุรสิทธิ์ อมรวณิชศักดิ์. (2561). เจ้าพ่อเขาตก เทพารักษ์ไทยที่กลายเป็นเทพเจ้าจีน.
นนทบุรี : ต้นฉบับ.
สืบแสง พรหมบุญ. (2549). เจิ้งเหอ ซำปอกงและอุษาคเนย์. กรุงเทพฯ : มติชน.
สันติ เล็กสุขุม. (2542). ศิลปะอยุธยา งานช่างหลวงแห่งแผ่นดิน. กรุงเทพฯ : เมืองโบราณ.
สันติ เล็กสุขุม. (2550). ความสัมพันธ์จีน-ไทย โยงใยในลวดลายประดับ. กรุงเทพฯ :
เมืองโบราณ.
สำนักวัฒนธรรม กีฬา และการท่องเที่ยว กรุงเทพมหานคร. (2554). กรุงเทพฯ : บนฝั่งธาร
แห่งวัฒนธรรม. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ.
อิชิอิ โยเนะโอะ และ โยชิกาวะ โทชิฮารุ เขียน ; พลับพลึง คงชนะ มารศรี มียาโมโต และ
อาทร ฟุ้งธรรมสาร แปล ; ชาญวิทย์ เกษตรศิริ และสายชล วรรณรัตน์ บรรณาธิการ.
(2530). ความสัมพันธ์ไทย-ญี่ปุ่น 600 ปี. กรุงเทพฯ : มูลนิธิโครงการตำรา
สังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์.
เอกชัย จันทรา. (2556). 100 บุคคลสำคัญของโลก. กรุงเทพฯ : ยิปซี.
อัมพร สายสุวรรณ. (2545). ไทยในจดหมายเหตุแกมป์เฟอร์. กรุงเทพฯ : กรมศิลปากร.
ภาษาจีน
晁中辰.(2005).明代海禁與海外貿易.北京:人民出版社.
陳代光.(1985).“ 陳倫炯與《海國聞見錄》”,載《地理研究》,第4卷第4期.
陳倫炯.(1996).海國聞見錄,臺北:臺灣銀行經濟研究室.
陳平平.(2012).“論明代金陵大報恩寺塔形體的古意特色與傳承”,載《南
京曉莊學院學報》,第1期.
陳慶元.(2013).“ 張燮年表”,載《南京師範大學文學院學報》,第1期.
陳水源.(2000).傑出航海家鄭和.臺中:晨星.
馮承鈞校注.(1938).星槎勝覽校注.長沙:商務印書館.
馮承鈞校注.(1970).瀛涯勝覽校注.臺北:臺灣商務印書館.
漢語大詞典編輯委員會.(1996).漢語大詞典,(第二、五卷).上海:
漢語大詞典出版社.
賀雲翺.(2007).“鄭和與金陵大報恩寺關系考”,載《東南文化》,第7期.
黃重言、余定邦編著.(2016).中國古籍中有關泰國資料匯編.北京:
北京大學出版社.
黄省曾著、謝方校注.(2000).西洋朝貢典錄校注. 北京:中華書局.
朗英.(2009).七修類稿.上海:上海書店出版社.
黎道綱.(2001). “暹羅國祀鄭和三寶廟考———讀《東西洋考》” ,
載《東南亞研究》,第3期.
黎道綱.(2006).“泰國傳說與鄭和神話——兼駁JWADE否定鄭和的一條論
據”,載《東南亞研究》,第4期.
李學勤主編.(1999).禮記正義.北京:北京大學出版社.
萬明.(2018).“明代馬歡《瀛涯勝覽》版本考”,載《文史》,第2輯.
王士性撰,呂景琳點校.(1981).廣志繹.北京:中華書局.
嚴從簡著、余思黎點校.(2000).殊域周咨錄.北京:中華書局.
殷遠卓.(1980).“鄭和名字小考”,載《寧夏大學學報(哲學社會科學
版)》,第4期.
曾玲主編.(2008).東南亞的“鄭和記憶”與文化詮釋.合肥:黃山書社.
張燮著、謝方點校.(2000).東西洋考.北京:中華書局.
張廷玉等撰.(1984).明史.北京:中華書局.
鄭和下西洋600週年紀念活動籌備領導小組.(2005). 鄭和下西洋研究文選
(1905-2005).北京:海洋出版社.
鄭鶴聲、鄭一鈞編.(2005).鄭和下西洋資料匯編.北京:海洋出版社.
鄭一鈞.(2005).鄭和全傳.北京:中國青年出版社.
鄭鏞.(2004).“ 張燮與《東西洋考》”,載《漳州師範學院學報》(哲學社
會科學版),第2期.
仲躋榮等著.(2000).鄭和.南京:南京大學出版社.
中國佛教協會編.(1996).中國佛教.上海:東方出版中心.