ภาพลักษณ์ของตัวละครหญิง เทพสตรีและปีศาจสาว ในวรรณกรรมไซอิ๋วภายใต้ปิตาธิปไตย
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
ไซอิ๋วเป็นเรื่องราวว่าด้วยการเดินทางไปอัญเชิญพระไตรปิฎกยังชมพูทวีปของพระถังซำจั๋งและเหล่าลูกศิษย์ เป็นวรรณกรรมที่ได้รับความนิยมในสังคมจีนมาช้านาน วรรณกรรมเปรียบเสมือนกระจกที่สะท้อนภาพสังคมของยุคสมัยนั้นๆ ไซอิ๋วจึงเป็นพื้นที่ที่ช่วยทำให้เห็นค่านิยม มุมมอง แนวคิด คติความเชื่อ ฯลฯ ทางสังคมภายใต้ปลายปากกาของผู้ประพันธ์ได้ด้วยเช่นกัน บทความวิจัยนี้มุ่งศึกษาภาพลักษณ์ของตัวละครสตรีเพศ 3 กลุ่ม ที่ปรากฏอยู่ในวรรณกรรมไซอิ๋ว คือ “ผู้หญิงที่เป็นมนุษย์” “เทพสตรี” และ “ปีศาจสาว” โดยใช้แว่นปิตาธิปไตยมาวิเคราะห์ศึกษา
จากภาพลักษณ์ของสตรีทั้ง 3 กลุ่ม ทำให้เข้าใจว่าผู้ประพันธ์ไม่ได้เชิดชูกลุ่มใดกลุ่มหนึ่งเป็นพิเศษ อย่างไรก็ดี เทพสตรีเป็นกลุ่มที่ผู้ประพันธ์ใช้พื้นที่ในการบรรยายไม่มากเท่ากับปีศาจสาวและหญิงที่เป็นมนุษย์ ทั้งนี้ภาพลักษณ์ของสตรีส่วนใหญ่ยังคงวงเวียนอยู่กับการครองตนอยู่ในจารีตศีลธรรม เรื่องการยกย่อง ให้เกียรติและซื่อสัตย์ต่อสามี ขณะเดียวกันได้พยายามสื่อถึงความต้องการในเสรีภาพเรื่องความรัก การมีคู่ครองอีกแง่มุมหนึ่งได้อย่างน่าสนใจ
Article Details
ผลงานทางวิชาการที่ลงตีพิมพ์ในวารสารจีนศึกษา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ เป็นลิขสิทธิ์ของผู้เขียนหรือผู้แปลผลงานนั้น หากนำลงในวารสารจีนศึกษาเป็นครั้งแรก เจ้าของผลงานสามารถนำไปตีพิมพ์ซ้ำในวารสารหรือหนังสืออื่นได้โดยมิต้องแจ้งให้ทราบล่วงหน้า แต่หากผลงานที่ได้รับพิจารณานำลงในวารสารจีนศึกษา เป็นผลงานที่เคยตีพิมพ์ที่อื่นมาก่อนเจ้าของผลงานต้องจัดการเรื่องปัญหาลิขสิทธิ์กับแหล่งพิมพ์แรกเอง หากเกิดปัญหาทางกฎหมาย ถือว่าไม่อยู่ในความรับผิดชอบของวารสารจีนศึกษา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ทั้งนี้ ความคิดเห็นต่างๆ ในบทความเป็นความคิดเห็นส่วนตัวของผู้เขียน ไม่เกี่ยวกับกองบรรณาธิการวารสารจีนศึกษา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
เอกสารอ้างอิง
คมกฤษณ์ วรเดชนัยนา. “พหุลักษณ์ของอำนาจในวรรณกรรมเรื่องสินไซ”. ในเอกสารการประชุมวิชาการระดับนานาชาติ มนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ ครั้งที่ 10 (The 10th International Conference on Humanities and Social Science) ระหว่างวันที่ 20-21 พฤศจิกายน 2557, 47-59.
ถาวร สิกขโกศล. (2552). “ไซอิ๋ว ยอดนิยายมหัศจรรย์”. อู๋เฉิงเอิน. (พิมพ์ครั้งที่ 2). ไซอิ๋ว. กรุงเทพฯ: พิมพ์คำ.
นัยน์พัศ ประเสริฐเมฆากุล. (2555). “พรหมจรรย์: กรงเกียรติยศในสมัยราชวงศ์ชิง”. ปกรณ์ ลิมปนุสรณ์ บรรณาธิการ. เหตุเกิดในราชวงศ์ชิง. กรุงเทพฯ: ชวนอ่าน.
ปกรณ์ ลิมปนุสรณ์. (2558). คัมภีร์เมิ่งจื่อ. กรุงเทพฯ: โอเพ่น โซไซตี้.
ปวิณรัตน์ จันสดใส. (2554). บทบาททางสังคมของสตรีในบทเพลงลูกทุ่งไทย. รายงานวิจัย, เชียงใหม่: มหาวิทยาลัยแม่โจ้.
พีรดา ภูมิสวัสดิ์. (2563). ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับความเสมอภาคระหว่างเพศ. กรุงเทพฯ: กรมกิจการสตรีและสถาบันครอบครัว กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์.
รติรัตน์ กุญแจทอง และ กนกพร นุ่มทอง. (2559). “เตือนหญิง: วรรณกรรมสอนสตรีที่ประพันธ์ขึ้นภายใต้วัฒนธรรมขงจื๊อ”. ในวารสารจีนศึกษา. 9(1), 50-72.
ราชบัณฑิตยสถาน. (2556). พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.2554. กรุงเทพฯ: ราชบัณฑิตยสถาน.
ศิริวรรณ วรชัยยุทธ. (2559). “ ‘แม่’ และ ‘เมีย’ บทบาทของผู้หญิงในสังคมจีน”. พิพัฒน์ กระแจะจันทร์ บรรณาธิการ. พลังผู้หญิง แม่เมีย และเทพสตรี: ความจริง และภาพแทน. กรุงเทพฯ: สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน.
สรยา รอดเพชร, ทัศนีย์ ทานตวาณิช และ นัทธนัย ประสานนาม. (2561) “ผู้หญิงกับปิตาธิปไตยในนวนิยายของอุทิศ เหมะมูล”. วารสารวิชาการ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์. 14 (1), 53-79.
สุวรรณา สถาอานันท์. (2562). หลุนอี่ว์ : ขงจื่อสนทนา. กรุงเทพฯ: โอเพ่น โซไซตี้.
ภาษาจีน
白凯.(2003).中国的妇女与财产:960-1949年. 上海:上海书店出版社.
柏宏军、何金钟.(2007).图解西游记.香港:中华书局(香港)有限公司.
蔡铁鹰.(2001).西游记之谜.郑州:中州古籍出版社.
陈大康.(2000).明代小说史.上海:上海文艺出版社.
陈东原.(1984).中国妇女生活史.上海:上海书店.
陈立.(1994).白虎通疏证.北京:中华书局.
程颢、程颐.(2000).二程遗书.上海:上海古籍出版社.
董家遵.(1995).中国古代婚姻史研究.广州:广东人民出版社.
董晓瑞、李淑梅.(1991).“从《列女传》到《烈女传》看妇女地位的变迁” ， 载《邯郸师专学报(综合版)》,第1期, 29-31.
冯保善.(2017).“明清通俗小说江南传播及其经典化进程”,载《南京师大 学报(社会科学版)》,第4期, 152-160.
高洪兴.(1999).黄石民俗学论集. 上海:上海文艺出版社.
郭超.(2015).“《西游记》女性形象分析”,载《青春岁月》, 第23期, 40-41.
郭立诚.(1991). 中国艺文与民俗.台北:汉光文化事业公司.
郭秀兰.(2013).“评《西游记》中的女性妖魔形象”,载《群文天地》, 第2期, 65-66.
韩秉方.(2004).“观世音信仰与妙善的传说——兼及我国最早一部宝卷《香山宝卷》的诞生”,载《世界宗教研究》,第2期, 54.61.
黄丽玲.(2003).《四女书》研究.嘉义:南华大学文学研究所硕士学位论文.
黄铃雅.(2010).““嫦娥奔月”神话在演义小说中之衍变”,载《文学前瞻》,第10期, 25.37
黄寿祺、张善文.(2004). 周易译注.上海:上海古籍出版社.
纪德君.(2012).明清通俗小说编创方式研究.北京:社会科学文献出版社.
贾逸君.(1929).中华妇女缠足考.北平:文化学社.
江林.(2017).“冥婚考述”,载《湖南大学学报(社会科学版)》, 第1期, 38-43.
李春青.(2005).文学创作论.北京:北京师范大学出版社.
李如玉.(2017).“浅谈《西游记》中的女性形象”,载《丝绸之路》, 第10期, 45-46.
李行健.(2015).中国传统文化简明词典.北京:中国青年出版社.
梁中效.(2017).“褒姒形象浅析”,载戴承元、柯晓明主编.安康文存 (丙申卷).安康:陕南民间文化研究中心:安康市地方志办公室.
林辰.(1998).神怪小说史.杭州:浙江古籍出版社.
林耀华.(2000).义序的宗族研究(附:拜祖).北京:生活·读书·新知三联书店.
廖崇斐.(2005).“从《白虎通义》看汉代的儒学”,载《兴大人文学报》， 第6期, 65-94.
刘辰莹.(2001).“《西游记》中三教地位辨析”，载《华侨大学学报(人文 社科版)》，第3期, 83-90.
刘达临. (2003). 中国性史图鉴. 长春:时代文艺出版社.
刘田田. (2007).“慈爱的母亲，世俗的女性——《西游记》中的观音形象 分析”，载《四川文理学院学报(社会科学)》，第5期, 47-49.
鲁迅. (2001). 中国小说史略. 天津:百花文艺出版社.
罗廷荣. (2009). “仙人、妖人、女人——《西游记》中女性形象浅析”，载《思茅师范高等专科学校学报》，第4期, 83-89.
闵家胤. (1995). 阳刚与阴柔的变奏：两性关系和社会模式. 北京:中国社 会科学出版社.
聂民玉、段红智. (2010). “论孔子道德教育思想的逻辑结构”，载《保定 学院学报》，第6期, 30-34.
钱仲联等. (2000). 中国文学大辞典. 上海:上海辞书出版社.
盛杰玉. (1989). “中国妇女的传统地位与中国近代的女权运动”，载《国 立中兴大学共同学科期刊》，第1期, 63.84.
宋镇豪. (1994). 夏商社会生活史. 北京: 中国社会科学出版社.
童炜. (2005). 文学观念论. 北京:北京师范大学出版社.
王国良. (1999). 冥祥记研究. 台北:文史哲出版社.
王清原、牟仁隆、韩锡铎. (2002). 小说书坊录. 北京:北京图书馆出版社.
吴承恩. (2011). 西游记. 北京:人民文学出版社.
徐陵. (1999). 玉台新咏笺注(上册). 北京:中华书局.
徐朔方. (1997). 小说考信编. 上海:上海古籍出版社.
许慎. (2001). 说文解字. 北京:九州出版社.
杨林夕. (2010).“论《西游记 》的女性类型及其变化的意义”，载《湖南 科技大学学报(社会科学版)》,第3期, 127-130.
杨天宇. (2004). 仪礼译注. 上海:上海古籍出版社.(A)
杨天宇. (2004). 周礼译注. 上海:上海古籍出版社.(B)
姚彦琳. (2016).“中国冥婚习俗研究综述”，载《民俗研究》, 第1期, 60-70.
应一扬. (2014).“试析猪八戒的婚姻关系”，载《南方论刊》, 第6期, 103-104.
于君方. (2012). 观音:菩萨中国化的演变. 北京:商务印书馆.
余美其. (2014). 刘向《列女传》崇礼重义观研究. 台北: 国立政治大学中 国文学系硕士学位论文.
袁珂、周明. (1985). 中国神话资料萃编. 成都:四川省社会科学院出版社.
张涛. (2017). 列女传译注. 北京:人民出版社.
张振犁. (1991). 中原古典神话流变论考. 上海:上海文艺出版社.
章义和、陈春雷. (1999). 贞节史. 上海:上海文艺出版社.
赵沛霖. (2008).“褒姒的神话传说及其文化思想价值”，载《上海师范大 学学报(哲学社会科学版)》,第4期, 50-56.
郑飞洲. (2002).““妻”与“妾””，载《中国语文通讯》第2期.
郑明娳. (2003). 西游记探源（全一册）. 台北:里仁书局.
郑巧玉. (2017).“《西游记》中的儒释道三教关系”，载《长江丛刊》, 第3期, 63-64.
郑祥琥. (2020). “论中国古代白话小说创作中的比较法”，载《安徽广播 电视大学学报》，第1期, 77-81.
郑晓江、万建中. (1999. 中国生育文化大观. 南昌:百花洲文艺出版社.
周秋良. (2011). 观音故事与观音信仰研究:以俗文学为中心. 广州:广东高 等教育出版社.
周群. (2000). 儒释道与晚明文学思潮. 上海:上海书店出版社.
周振甫. (2002). 诗经译注. 北京:中华书局.
朱汉民. (2018).“《经典诠释与道统建构——朱熹《四书章句集注》序说 的道统论”，载《北京大学学报(哲学社会科学版)》，第4期, 33-40.
