ร่างกายใต้บงการผ่านระบบการศึกษา: ไม่ใช่เพียงทรงผม หรือ เครื่องแบบนักเรียน แต่เป็นวิธีการจับปากกาที่ถูกต้อง
คำสำคัญ:
วาทกรรม, การจับปากกา, ระบบการศึกษา, ลายมือบทคัดย่อ
บทความนี้มุ่งเปิดเผยให้เห็นการใช้ชีวอำนาจในการจัดการร่างกาย ภายใต้ระบบการจัดการศึกษาที่ทันสมัยผ่านการควบคุมร่างกายในส่วนพื้นฐานที่สุด ทว่าในเวลาที่เกิดการเรียกร้องสิทธิและเสรีภาพในร่างกายประเด็นดังกล่าวนี้กลับไม่ถูกพูดถึง เยาวชนนักเคลื่อนไหวกลับมุ่งเป้าไปที่เรื่องเครื่องแบบและทรงผม แต่มองข้ามวาทกรรมที่ระบบการศึกษาผลิตขึ้นและฝึกฝนให้นักเรียนปฏิบัติตามแบบอย่างที่ถือว่า “ถูกต้อง” อย่างการจับปากกาหรือดินสอและมายาคติที่สัมพันธ์กับลายมือ ทั้งที่เป็นกลไกทางอำนาจที่ควบคุมเรือนร่างของนักเรียนในระดับที่ติดตัวนักเรียนไปในระยะยาว ดังนั้น บทความนี้จะแสดงให้เห็นถึงกำเนิดของรูปแบบการจับปากกาแบบ “มาตรฐาน” ในฐานะวาทกรรมหนึ่งในระบบการศึกษาสมัยใหม่ ซึ่งเป็นประเด็นที่มีการถกเถียงน้อยเมื่อเทียบกับเรื่องการแต่งกายและทรงผม ทั้งที่เป็นหนึ่งใน “วินัย” ที่ควบคุมและฝึกฝนร่างกายตามแนวคิดของฟูโกต์
เอกสารอ้างอิง
จับปากกาผิด แล้วมันผิดตรงไหนหรือคะ? (2555). เข้าถึงจาก https://pantip.com/topic/13099118.
ธเนศ วงศ์ยานนาวา. (2556). Max Weber: วิถีแห่งการบำเพ็ญตบะและอาชีพการเมือง. กรุงเทพฯ: ศยามปริทัศน์.
ธเนศ วงศ์ยานนาวา. (2561). การสอดส่องดูแลเด็กกับครอบครัวจินตกรรมในประเทศไทย: จากนามสกุลสู่รักทางอารมณ์. ใน ครอบครัวจินตกรรม: บทวิพากษ์ว่าด้วยชุมชน การปกครอง และรัฐ. กรุงเทพฯ: Illuminations Editions.
ธเนศ วงศ์ยานนาวา. (2563). ว่าด้วยเอกเทวนิยม. กรุงเทพฯ: สมมติ.
ปราณี ปราบริปู. (2547). เขียนไปให้งามตามสัดส่วน. วารสารการศึกษา. ปีที่ 27(4).
พรรณ์ทิพย์ เพ็ชรวิจิตร. (2559). แนวคิดและกลยุทธ์ในงานพัฒนาของคณะกรรมการคาทอลิกเพื่อกลุ่มชาติพันธุ์ในภาคเหนือของไทย พ.ศ. 2530-2550. วิทยานิพน์ปริญญาศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาประวัติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
พิพัฒน์ พสุธารชาติ (บ.ก.). (2562). เมื่อใดจึงเป็นชาติ. กรุงเทพฯ: Illuminations Editions.
ภาคิน นิมมานนรวงศ์. (2561). ธรรมชาติของวัยเด็กกับการจำแนกช่วงวัยในยุคปฏิรูปการปกครอง. ใน ครอบครัวจินตกรรม: บทวิพากษ์ว่าด้วยชุมชน การปกครอง และรัฐ. กรุงเทพฯ: Illuminations Editions.
มิแช็ล ฟูโกต์. (2554). ร่างกายใต้บงการ: ปฐมบทแห่งอำนาจในวิถีสมัยใหม่. แปลโดย ทองกร โภคธรรม. กรุงเทพฯ: คบไฟ.
วารี แสงแสน. (2012). การเปรียบเทียบวิธีการจับปากกากับคุณสมบัติของการเขียน. Veridian E-Journal. ปีที่ 5(1).
สรวงมณฑ์ สิทธิสมาน. (2561). ว่าด้วยเรื่องการจับดินสอของผม. เข้าถึงจาก https://mgronline.com/qol/detail/9610000058584.
สัมฤทธิ์วรรณการ, ขุน (2505). แบบฝึกหัดคัดหนังสือไทยสำหรับชั้นประถมปีที่ 5. พระนคร: ไทยวัฒนาพาณิช.
สุภางค์ จันทวานิช. (2555). ทฤษฎีสังคมวิทยา. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
สุวิพร ศรีสุพรรณถาวร และทัศน์วลัย เนียมบุบผา. (2555). ลายมือนั้นสำคัญไฉน. วารสารการศึกษาไทย. ปีที่ 9(91).
Brockliss, L. (2016). Introduction: The Western Concept of Childhood. In Childhood in the Late Ottoman Empire and After. Boston: Brill.
Cunningham, H., & Viazzo, P. P. (Eds.). (1996). Child Labour in Historical Perspective 1800-1985: Case Studies from Europe, Japan and Colombia. Florence: UNICEF.
Deacon, R. (2006a). From Confinement to Attachment: Michel Foucault on the Rise of the School. The European Legacy, ปีที่ 11(2).
Deacon, R. (2006b). Michel Foucault on Education: A Preliminary Theoretical Overview. South African Journal of Education, ปีที่ 26(2).
Everett, D. E. (1984). John Baptist DeLaSalle’s the Conduct of Schools: A Guide to Teacher Education. Loyola University, Chicago.
Gillard, D. (2018). 1800-1860 Towards a state system of education. In Education in England: A History.
Haas, C., & McGrath, M. (2018). Embodiment and Literacy in a Digital Age: The Case of Handwriting. In Handbook of Writing, Literacies, and Eduction in Digital Cultures. Oxon: Routledge.
Harari, Y. N. (2014). Sapiens: A Brief History of Humankind. Toronto: McClelland & Stewart.
Harris, K. (n.d.). Writer’s Cramp: The Life of a Medieval Scribe. Retrieved from https://curioushistorian.com/writers-cramp-the-life-of-a-medieval-scribe.
Schwellnus, H. D. (2012). Pencil Grasp Pattern: How Critical is it to Functional Handwriting? Doctor of Philosophy Thesis. University of Toronto.
Schwellnus, H., Carnahan, H., Kushki, A., Polatajko, H., Missiuna, C., & Chau, T. (2012). Effect of pencil grasp on the speed and legibility of handwriting in children. The American Journal of Occupational Therapy: Official Publication of the American Occupational Therapy Association. Vol. 66(6).
Selin, A.-S. (2003). Pencil grip: A descriptive model and four empirical studies. Abo: Abo Akad. Förl.
Young, S. P. (n.d.). The Tremulous Hand of Worcester: Unfurling the Medical Mystery of a Medieval Scribe [Text]. Retrieved from https://www.ancient-origins.net/history-famous-people/medieval-scribe-0011639.
