ที่มาของเงินทุนสนับสนุนพรรคการเมืองและขบวนการเคลื่อนไหวทางการเมือง ในประเทศไทย ระหว่างปี พ.ศ. 2548 -2557

บทคัดย่อ

          การวิจัยเรื่อง ที่มาของเงินทุนสนับสนุนพรรคการเมืองและขบวนการเคลื่อนไหวทางการเมืองในประเทศไทย ระหว่างปี พ.ศ. 2548-2557 มีวัตถุประสงค์ของดุษฎีนิพนธ์ฉบับนี้มีดังต่อไปนี้ (1) เพื่อศึกษาความจำเป็นที่พรรคการเมืองนั้น ๆ ได้มาซึ่งเงินทุนจากแหล่งอื่นที่ไม่ใช่การให้เงินสนับสนุนต่อพรรคการเมืองโดยรัฐไทย รวมทั้งความจำเป็นในการได้มาของเงินทุนของกลุ่มเคลื่อนไหวเพื่อใช้ในการดำเนินกิจกรรมทางการเมือง (2) เพื่อศึกษาความสัมพันธ์เชิงอุปถัมภ์ระหว่างกลุ่มทุน พรรคการ เมือง ประชาชนและกลุ่มเคลื่อนไหวทางการเมืองของไทยการศึกษาใช้วิธีการดำเนินการวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative research) เป็นการวิจัยเอกสาร (Documentary survey) เป็นการศึกษาค้นคว้าข้อมูลจากเอกสารที่เกี่ยวข้องเป็นหลัก ทั้งที่เป็นข้อมูลเชิงปฐมภูมิและข้อมูลเชิงทุติยภูมิ รวมทั้ง การสัมภาษณ์แบบเจาะลึก (in-depth interview) เป็นการสัมภาษณ์ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ (key informant interview) ซึ่งเป็นผู้ที่มีความรู้หรือมีข้อมูลในเรื่องที่ผู้วิจัยกำลังศึกษาและมีความเกี่ยวข้องกับประเด็นดังกล่าว โดยกำหนดตัวผู้ตอบบางคนแบบเจาะจงเอาไว้ล่วงหน้า ทั้งนี้เพื่อใช้เป็นข้อมูลอ้างอิง และนำไปประมวลผลให้สอดคล้องกับเนื้อหาและวัตถุประสงค์ของการวิจัย

          ผลการวิจัยพบว่า

           กลุ่มตัวอย่างซึ่งเป็นกลุ่มการเมืองที่มีบทบาทและมีการดำเนินการทางการเมืองที่สำคัญ ระหว่างปี พ.ศ. 2548-2557 ที่ส่งผลต่อการเกิดปรากฏการณ์ทางการเมืองที่สำคัญในสังคมไทย โดยรวบรวมข้อมูลจากสื่อต่าง ๆ ในเรื่องของการที่เงินทุนส่งผลต่อการดำเนินการทางการเมือง รวมถึงที่มาของเงินทุนส่งอิทธิพล หรือการครอบงำในการดำเนินการทางการเมืองของพรรคการเมืองหรือกลุ่มขบวนการเคลื่อนไหวทางการเมือง ซึ่งจากการวิจัยในเรื่องนี้ทำให้ผู้วิจัยได้ค้นพบปัจจัยสำคัญบางประการที่ที่มาของเงินทุนสนับสนุนต่อพรรคการเมืองและขบวนการเคลื่อนไหวทางการเมืองมีส่วนส่งผลต่อการดำเนินการทางการเมืองของกลุ่มการเมืองนั้น ดังนี้

          การทำงานของเงินทุนในทางการเมืองของไทยกับปรากฏการณ์ทางการเมืองที่เกิดขึ้นในรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทยปี พ.ศ. 2540 ภายหลังจากวิกฤตการณ์ทางเศรษฐกิจครั้งใหญ่ของไทยซึ่งส่วนหนึ่งเกิดจากการบริหารงานที่ผิดพลาดของรัฐบาลและนักการเมืองในช่วงนั้น มีกลุ่มทุนยักษ์ใหญ่บางกลุ่มที่สามารถรอดพ้นจากวิกฤตการณ์ครั้งนั้นและสามารถดำเนินธุรกิจต่อไปได้ ภายใต้การนำของ ดร.ทักษิณ ชินวัตรจากลุ่มชินวัตรในตอนนั้น ได้รวบรวมนักการเมือง นักวิชาการ และกลุ่มทุนใหญ่อื่น ๆ ที่มีความสนใจ เข้ามาทำการเมืองโดยตรงในชื่อของพรรคไทยรักไทย

          ปัจจัยที่สำคัญอย่างหนึ่งที่ทำให้พรรคการเมืองภายใต้การนำของ ดร.ทักษิณ ชินวัตร ได้รับชัยชนะในการเลือกตั้งทั่วไปในช่วงทศวรรษที่ผ่านมาคือ การที่พรรคมีเงินทุนจากหัวหน้าพรรคและกลุ่มทุนที่สนับสนุนพรรคเป็นจำนวนมาก ทำให้มีทุนใช้จ่ายในการดำเนินกิจกรรมทางการเมืองได้อย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะในช่วงของการเลือกตั้ง จากการสนับสนุนเงินทุนจำนวนมากจากหัวหน้าพรรค ดร.ทักษัณ ชินวัตร และครอบครัว รวมทั้งกลุ่มทุนขนาดใหญ่ที่เป็นพันธมิตรทำให้กลุ่มการเมืองภายใต้ ดร.ทักษิณ ชินวัตร มีสถานะทางด้านการเงินที่แข็งแรงและมั่นคงและเป็นปัจจัยสำคัญทำให้กลุ่มของตนเข้ามามีอำนาจทางการเมืองในการบริหารประเทศผ่านการเลือกตั้งตามระบอบประชาธิปไตย

          จะเห็นได้ว่าการทำงานของเงินทุนในการเมืองไทย จึงมีส่วนสำคัญในปรากฏการณ์ทางการเมืองที่เกิดขึ้นในสังคมไทยโดยเฉพาะหลังการปฏิรูปทางการเมือง ภายใต้รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทยในปี พ.ศ. 2540 และ 2550 เงินทุนถือเป็นปัจจัยหลักอย่างหนึ่งที่ทำให้กลุ่มการเมืองต่าง ๆ ได้มาซึ่งอำนาจทางการเมือง ทั้งในและนอกสภาการมีรัฐบาลที่ขาดความเป็นกลางและเข้ามามีอำนาจรัฐทำให้ผลประโยชน์แห่งชาติและผลประโยชน์ส่วนตัวกับพวกพ้องอยู่ในพื้นที่ทับซ้อน โดยมีเศรษฐกิจเป็นตัวกำหนด ขาดความยุติธรรม และนำไปสู่ปัญหาทางการเมืองที่ฝั่งรากลึกในสังคมไทย

           ความสัมพันธ์เชิงอุปถัมภ์ทางการเมือง จากการดำเนินนโยบายทางการเมืองสำหรับกลุ่มคนบางกลุ่มนั้นมีลักษณะอยู่ภายใต้ระบบอุปถัมภ์ ซึ่งมีรากฐานทางวัฒนธรรมในสังคมไทย กลุ่มคนบางกลุ่มมีความคุ้นเคยกับการเมืองที่มีการต่อรองและมีการแลกเปลี่ยนกันทางด้านผลประโยชน์จากการศึกษาพบว่ากลุ่มพรรคการเมืองสมัยใหม่ หลายๆ พรรคมีการอาศัยอำนาจรัฐ สร้างระบบอุปถัมภ์แหล่งใหม่พร้อมกับให้ผลประโยชน์ในลักษณะที่เป็นรูปธรรมผ่านนโยบายสาธารณะในรูปแบบของประชานิยมอย่างมหาศาล

           ซึ่งความสัมพันธ์เชิงอุปถัมภ์ทางการเมืองดังกล่าวนี้รัฐบาลหรือพรรคการเมืองจะอยู่ในฐานะของผู้อุปถัมภ์ และประชาชนผู้ได้รับผลประโยชน์จะอยู่ในฐานะของผู้ได้รับการอุปถัมภ์ โดยนโยบายประชานิยมส่วนใหญ่มีแนวคิดที่พยายามที่จะช่วยเหลือและเอื้อประโยชน์ ต่อคนจำนวนมากในสังคม เพื่อหวังผลทางการเมืองดังที่กล่าวไว้ข้างต้น เพราะในระบอบการเมืองการปกครองของไทยประชาชนคนหมู่มากย่อมเป็นเสียงส่วนใหญ่ ทางการเมือง และมีความชอบธรรม ที่จะผลักดันให้ผู้ดำเนินนโยบายประสบชัยชนะในการเลือกตั้งได้ในที่สุด