เศรษฐกิจการเมืองของฟุตบอลไทยลีก ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2559 – 2561

บทคัดย่อ

          บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาเกี่ยวกับกีฬาฟุตบอลในฐานะที่เป็นเครื่องมือในการสร้างฐานอำนาจทางการเมือง ปัจจัยทางด้านเศรษฐกิจ และการสร้างภาพลักษณ์องค์กร 2) อธิบายถึงตัวแสดงและสถาบันที่เกี่ยวข้องกับการบริหารจัดการด้านสโมสรฟุตบอลไทยลีก (T1) และ 3) ให้ทราบถึงกระบวนการบริหารที่นำไปสู่เป้าหมายของสโมสรฟุตบอลไทยลีก (T1) เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ เครื่องมือคือ การวิจัยเอกสาร ประกอบด้วย ตำราวิชาการ เอกสารและบทความที่เกี่ยวข้อง และการสัมภาษณ์เชิงลึก จากประธานสโมสรหรือผู้บริหารของสโมสรฟุตบอลในไทยลีก (T1) ที่เป็นกลุ่มนักการเมือง กลุ่มนักธุรกิจ กลุ่มหน่วยงานรัฐ รวมทั้งสิ้น 11 ท่าน และจากแฟนบอล สโมสร บุรีรัมย์ ยูไนเต็ด รวมทั้งสิ้น 4 ท่าน

          ผลการวิจัยพบว่า กีฬาฟุตบอลเป็นเครื่องมือที่สำคัญต่อ (1) การสร้างฐานอำนาจทางการเมือง พบว่า โดยส่วนใหญ่สโมสรฟุตบอลที่มีนักการเมืองและเครือญาตินักการเมืองเป็นประธานสโมสรฟุตบอล มีสถานะความเสี่ยงทางการเงินและมีภาวะผลการดำเนินงานขาดทุนสุทธิ แต่มีนัยสะท้อนถึงอรรถประโยชน์ในด้านอื่นที่มากกว่าการมุ่งหวังเพียงผลสัมฤทธิ์ทางด้านธุรกิจ (2) ปัจจัยทางด้านเศรษฐกิจ การเติบโตของฟุตบอลในไทยลีก (T1) ก่อให้เกิดเม็ดเงินหมุนเวียนในระบบเศรษฐกิจ ทั้งในปัจจัยเศรษฐกิจด้านรายได้ของสโมสรฟุตบอล เกิดจาก 1) เงินสนับสนุนจากสมาคมกีฬาฟุตบอลแห่งประเทศไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์ 2) เงินสนับสนุนจากสปอนเซอร์ 3) รายได้ที่เกิดขึ้นในสนามแข่ง 4) รายได้ที่เกิดนอกสนามแข่งที่ต้องใช้กลไกตลาดด้านกีฬา (Sport Marketing) และปัจจัยเศรษฐกิจด้านการลงทุนทำทีมและรายจ่ายที่เกี่ยวข้อง ทั้ง 3 กลุ่มทุนข้างต้น ต้องปรับตัวให้ดำรงความเป็นสถาบันได้ในระบบเศรษฐกิจฟุตบอลลีกอาชีพภายใต้ข้อบังคับมาตรฐานคลับไลเซนซิ่ง (Club Licensing) และ (3) การสร้างภาพลักษณ์องค์กร มี 2 ลักษณะหลัก คือ 1) การสร้างภาพลักษณ์ผ่านความรับผิดชอบต่อสังคม (Corporate Social Responsibility: CSR) 2) การจัดกิจกรรมร่วมกับผู้สนับสนุนหลัก (Sponsor) เพื่อให้เกิดความผูกพันที่แบรนด์มีต่อจังหวัดท้องถิ่น