การจัดการร่วมป่าชุมชนในเขตจังหวัดกาญจนบุรี

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาการจัดการร่วมของป่าชุมชนบ้านห้วยสะพานสามัคคีและป่าชุมชนบ้านยางโทน จังหวัดกาญจนบุรี 2) ศึกษาปัญหาและอุปสรรคในการดำเนินการจัดการร่วมของป่าชุมชนบ้านห้วยสะพานสามัคคีและป่าชุมชนบ้านบ้านยางโทน จังหวัดกาญจนบุรี นำมาเสนอแนวทางการจัดการร่วมของป่าชุมชนบ้านห้วยสะพานสามัคคีและป่าชุมชนบ้านยางโทน จังหวัดกาญจนบุรี ให้ประสบผลสำเร็จ ใช้วิธีวิจัยเชิงคุณภาพ ใช้แนวคิดการจัดการร่วม ของ Sen & Nielsen (1996) เป็นกรอบการวิจัย พื้นที่วิจัยคือป่าชุมชนในจังหวัดกาญจนบุรี เก็บข้อมูลด้วยการสัมภาษณ์เชิงลึกจากผู้ให้ข้อมูลสำคัญ จำนวน
18 คน ประกอบด้วย บุคลากรจากหน่วยงานรัฐ และภาคประชาชนที่เกี่ยวข้องกับการจัดการร่วมป่าชุมชน และวิเคราะห์ข้อมูลโดยการสรุปเนื้อหาตามวัตถุประสงค์การวิจัย ด้วยการพรรณนา
ผลการวิจัยพบว่า 1) การจัดการร่วมของภาครัฐกับป่าชุมชนทั้งสองแห่งมีลักษณะของการจัดการร่วมที่ดำเนินไปตามกรอบแนวคิดทฤษฎีการจัดการร่วมกล่าวคือ มีการดำเนินการจัดการร่วมกันโดยมีข้อตกลงร่วมกันว่าด้วยเรื่องการแบ่งหน้าที่และมีความรับผิดชอบร่วมกัน รวมถึงการร่วมรับผลประโยชน์ 2) ปัญหาและอุปสรรคที่พบในการดำเนินการจัดการร่วมคือ การแสดงบทบาทหน้าที่ที่ชัดเจนของแต่ละภาคส่วน อาทิ ภาครัฐมีหน้าที่รับผิดชอบในเรื่องการส่งเสริมการจัดตั้งป่าชุมชนให้สำเร็จ เมื่อการจัดตั้งสำเร็จป่าชุมชนก็จะได้รับเงินอุดหนุน และแนวทางการจัดการร่วมให้ประสบความสำเร็จจากภาครัฐจะสนับสนุนการจัดตั้งเครือข่าย และมีหน้าที่ร่วมสนับสนุนการดำเนินงานโดยการมอบนโยบาย ร่วมคิด ร่วมเสนอความเห็น ให้ความรู้ จัดอบรม พาไปศึกษาดูงาน สนับสนุนพันธุ์กล้าไม้ ช่วยประสานหน่วยงานเพื่อการเข้าช่วยเหลือ และอาจร่วมลงมือช่วยปฏิบัติกิจกรรม ส่วนหน้าที่รับผิดชอบในการจัดการร่วมของภาคประชาชนคือ การร่วมคิด ร่วมออกแรงปฏิบัติ และร่วมรับผลประโยชน์จากการจัดการร่วมในเชิงเศรษฐกิจ ซึ่งจะทำให้มีการดำรงชีวิตอย่างมีคุณภาพ ส่วนภาครัฐนั้นจะได้รับผลประโยชน์จากการจัดการร่วมในเชิงนโยบายที่ประสบความสำเร็จ