แนวทางการสอนศิลปะไทยที่บูรณาการกับวัฒนธรรมอิสลามสำหรับนิสิตนักศึกษาระดับปริญญาบัณฑิต GUIDELINE FOR TEACHING THAI ART INTEGRATED WITH ISLAMIC CULTURE FOR UNDERGRADUATE

Abstract

       งานวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาแนวทางการสอนศิลปะไทยที่บูรณาการกับวัฒนธรรมอิสลามสำหรับนิสิตนักศึกษาระดับปริญญาบัณฑิต การวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ ใช้วิธีการเลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเจาะจงทั้งหมด 57 คน ได้แก่ ผู้เชี่ยวชาญทางด้านวัฒนธรรมอิสลาม ผู้เชี่ยวชาญสาขาศิลปศึกษา ผู้เชี่ยวชาญสอนวิชาศิลปะไทย ผู้เชี่ยวชาญสอนวิชาศิลปะอิสลาม และนักศึกษาระดับปริญญาบัณฑิต สาขาวิชาศิลปศึกษา มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตปัตตานี เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แบบสัมภาษณ์สำหรับผู้เชี่ยวชาญ 4 กลุ่ม แบบสังเกตการสอนของอาจารย์ผู้สอนวิชาศิลปะไทย แบบสังเกตพฤติกรรมของผู้เรียนและแบบสัมภาษณ์ผู้เรียน วิเคราะห์ข้อมูลโดยการหาค่าร้อยละและวิเคราะห์เนื้อหา

       ผลการวิจัยตามหลักองค์ประกอบการสอนในระดับอุดมศึกษา ภาคทฤษฎีและภาคปฏิบัติ พบว่าแนวทางการสอน

1) ด้านการกำหนดวัตถุประสงค์ กำหนดวัตถุประสงค์เพื่อมุ่งให้ผู้เรียนมีความรู้ ความเข้าใจด้านประวัติศาสตร์ศิลปะไทย วัฒนธรรม ลวดลาย รวมถึงศิลปะท้องถิ่นที่บูรณาการกับวัฒนธรรมอิสลาม และสามารถสร้างสรรค์ผลงานหรือแม่ลายที่ผสมผสานระหว่างศิลปะไทยกับศิลปะอิสลามได้อย่างไร้ความกังวล 2) ด้านเนื้อหาวิชา เน้นเนื้อหาเกี่ยวกับศิลปะไทยที่ถูกต้องตามหลักศาสนาอิสลาม เพื่อสร้างความเข้าใจระหว่างผู้สอนกับผู้เรียน และเนื้อหาทางประวัติศาสตร์ของศิลปะ วัฒนธรรมที่ผสมผสานระหว่างศิลปะไทยกับศิลปะอิสลาม 3) ด้านวิธีสอน ใช้วิธีการสอนแบบร่วมกัน อภิปรายกลุ่มหรือการสอนแบบสืบสอบ เพื่อให้ผู้เรียนฝึกการคิดวิเคราะห์ประเด็นของการเรียนรู้ศิลปะไทยที่ไม่ขัดต่อหลักศาสนาอิสลาม 4) ด้านสื่อการเรียนการสอน ใช้สื่อที่เป็นผลงานหรือสถานที่จริงจากโบราณวัตถุและโบราณสถานที่มีการผสมผสานระหว่างศิลปะไทยกับศิลปะอิสลาม รวมถึงการใช้สื่อท้องถิ่นและสื่ออิเล็กทรอนิกส์ร่วมด้วย 5) ด้านการวัดและประเมินผล วัดความรู้ ความเข้าใจ เจตคติของผู้เรียนด้านประวัติศาสตร์ศิลปะไทย วัฒนธรรม ลวดลาย ศิลปะท้องถิ่นที่บูรณาการกับวัฒนธรรมอิสลาม เพื่อสร้างองค์ความรู้แบบองค์รวมในลักษณะของการยอมรับวัฒนธรรมที่แตกต่างกัน และสร้างสรรค์ผลงานหรือลวดลายของสองวัฒนธรรมที่ผสมผสานซึ่งกันและกันได้

       The objectives of this research include were to study the guidelines for teaching Thai art integrated with Islamic culture for undergraduate students. This research was a qualitative research. It chose a specific sample group of 57 people, including Islamic culture experts, art education experts, Thai art teaching experts, Islamic art experts and undergraduate students in the Department of Art Education, Prince of Songkla University, Pattani Campus. The research tools included the interview form for the 4 groups of experts, the teaching observation form for Thai art teaching experts, students’ behavior observation form, and the interview form for the students. Percentage and content analysis were used for data analysis.

       The results of this research relateding to instruction elements in higher education in both theory and practice were as follows: 1)  In terms of objectives setting, the objectives set by focusing on the students’ knowledge and understanding of Thai history, arts, culture, motifs, and local arts integrated with Islamic culture as well as the creation of arts or motif under the Thai-Islamic integration in a carefree manners, 2) In terms of content, Thai art content was focused on according to Islamic principles to promote understanding between instructors and learners as well as the history of art, cultural blend of Thai and Islamic art, 3) In terms of instruction method,  focus-group or inquiry instruction was used to enhance students’ practice of analyzing and characterizing Thai art learning issues that were not contrary to Islamic principles, 4) In terms of instruction media, the works or actual location of antiques and ancient remains expressing the Thai-Islamic arts blending as well as local media and electronic media were used, and 5) In terms of measurement and evaluation, learners’ understandings, attitudes about Thai art history, culture, motif, local arts integrated with Islamic culture measured and evaluated to create holistic knowledge and the acceptance of different cultures, the students' creative work that demonstrates the integration of the two cultures should also be evaluated.