รำบวงสรวงท้าวสุรนารี: ความเป็นมาและบริบททางวัฒนธรรมในการแสดง
คำสำคัญ:
โคราช, รำบวงสรวง, ท้าวสุรนารี, บริบททางวัฒนธรรมบทคัดย่อ
รำบวงสรวงท้าวสุรนารี ของจังหวัดนครราชสีมา จัดขึ้นครั้งแรกเมื่อปี พ.ศ. 2539 โดยสำนักงานเหล่ากาชาดจังหวัดนครราชสีมา ณ ลานอนุสาวรีย์ท้าวสุรนารี ถนนราชดำเนิน ด้วยแนวคิด ที่ต้องการจะสร้างเอกลักษณ์ให้งานประจำปีของชาวโคราช อันแสดงถึงความศรัทธาและระลึกถึง
ความดีงามของท้าวสุรนารีพร้อมด้วยบรรพชนโคราชที่เกิดขึ้นในครั้งวีรกรรมทุ่งสัมฤทธิ์
การรำบวงสรวงท้าวสุรนารีกับวัฒนธรรมโคราชมีความเกี่ยวพันกันอย่างลึกซึ้ง ประกอบไปด้วยโครงสร้างที่ตั้งอยู่บนขนบธรรมเนียม ประเพณี ซึ่งเป็นเครื่องสะท้อนให้เห็นถึงทัศนคติ ค่านิยม ความเชื่อ ตลอดจนความเป็นไปในสังคม การร่ายรำในพิธีกรรมบวงสรวงนี้นอกจากจะให้ความสำคัญกับกระบวนท่ารำแล้ว ยังมีบริบททางวัฒนธรรมที่แฝงอยู่ด้วย ได้แก่ ภาษาโคราช ทำนองเพลงโคราช วงมโหรีโคราช เครื่องแต่งกาย และจริยธรรมที่ดีในสังคม ก่อให้เกิดสังคมแห่งการเรียนรู้ที่กว้างขวางและยั่งยืน ตลอดจนก่อให้เกิดความหวงแหน ตระหนักรู้และภาคภูมิใจในเอกลักษณ์ท้องถิ่นของตน
การจัดการรำบวงสรวงท้าวสุรนารีนี้มีพัฒนาการ ปรับเปลี่ยนไปตามกาลเวลาและอยู่คู่กับชาวโคราชเรื่อยมาเป็นเวลายาวนานถึง 25 ปี สามารถเป็นแนวทางให้แก่ชุมชนท้องถิ่นอื่น ๆ ที่ประสงค์จะจัดการรำบวงสรวงต่อสิ่งศักดิ์สิทธิ์คู่บ้านเมืองของตน ด้วยแนวทางการดำเนินการจากหลักฐานเชิงประจักษ์ในด้านบริบททางวัฒนธรรม
เอกสารอ้างอิง
ณัฏฐินีภรณ์ จันทรโณทัย. สัมภาษณ์. นายกเหล่ากาชาดจังหวัดนครราชสีมา ปี พ.ศ. 2559 จนถึง พฤษภาคม 2564, 29 มกราคม 2564.
ติยาพรรณ ประพันธ์วิทยา. สัมภาษณ์. อดีตรองผู้อำนวยการวิทยาลัยนาฏศิลปนครราชสีมา, 19 กุมภาพันธ์ 2564.
เติม วิภาคย์พจนกิจ. ประวัติศาสตร์อีสาน. พิมพ์ครั้งที่ 5. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัย ธรรมศาสตร์, 2557.
นฤมล ปิยวิทย์.คำศัพท์ภาษาโคราช. นครราชสีมา: สำนักศิลปวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมา, 2546.
นวลรวี จันทร์ลุน. “พัฒนาการและนาฏยลักษณ์ของรำโทน จังหวัดนครราชสีมา.” วิทยานิพนธ์
ศิลปศาสตร มหาบัณฑิต, สาขาวิชานาฏยศิลป์ไทย คณะศิลปกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2548.
มนต์เสน่ห์เมืองโคราช การรำบวงสรวงท้าวสุรนารี ในปี พ.ศ. 2564 [รูปภาพ], สืบค้น 24 มีนาคม 2564, จาก https://www.facebook.com/มนต์เสน่ห์เมืองโคราช-105931010783754, 2564.
เยาวลักษณ์ ประกอบผล. สัมภาษณ์. อดีตครูโรงเรียนอนุบาลนครราชสีมา, 27 กุมภาพันธ์ 2564.
วิลาวัลย์ วัชระเกียรติศักดิ์. สัมภาษณ์. อดีตผู้อำนวยการสำนักศิลปะและวัฒนธรรม มหาวิทยาลัย
ราชภัฏนครราชสีมา, 16 กุมภาพันธ์ 2564.
สยามรัฐ กำไลนาค. สัมภาษณ์. รองผู้อำนวยการโรงเรียนเทศบาล 1 (บูรพาวิทยากร), 19 กุมภาพันธ์ 2564.
สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ กรมศิลปากร. ปกิณกศิลปวัฒนธรรม เล่ม 21 จังหวัดนครราชสีมา. กรุงเทพฯ: รุ่งศิลป์การพิมพ์ (1977), 2558.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
วารสารศิลปวัฒนธรรมสวนสุนันทา เป็นวารสารในรูปแบบเปิด (Open Access) ผู้ใช้ทั่วไปหรือระบบสารสนเทศของหน่วยงาน ฐานข้อมูลอัตโนมัติ ระบบห้องสมุดอัตโนมัติ สามารถเข้าถึง ดาวน์โหลด เอกสารไฟล์บทความบนเว็บไซต์วารสาร โดยไม่มีค่าใช้จ่ายแต่อย่างใด
ข้อความภายในบทความที่ตีพิมพ์ในวารสารศิลปวัฒนธรรมสวนสุนันทาทั้งหมด รวมถึงรูปภาพประกอบ ตาราง เป็นลิขสิทธิ์ของสำนักศิลปะและวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา การนำเนื้อหา ข้อความหรือข้อคิดเห็น รูปภาพ ตาราง ของบทความไปจัดพิมพ์เผยแพร่ในรูปแบบต่าง ๆ เพื่อใช้ประโยชน์ในเชิงพาณิชย์ ต้องได้รับอนุญาตจากกองบรรณาธิการวารสารอย่างเป็นลายลักษณ์อักษรอนุญาตให้สามารถนำไฟล์บทความไปใช้ประโยชน์และเผยแพร่ต่อได้ โดยอยู่ภายใต้เงื่อนไข สัญญาอนุญาตครีเอทีฟคอมมอน (Creative Commons License: CC) และ ต้องแสดงที่มาจากวารสาร – ไม่ใช้เพื่อการค้า – ห้ามแก้ไขดัดแปลง, Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0)
ข้อความที่ปรากฏในบทความในวารสารเป็นความคิดเห็นส่วนตัวของผู้เขียนแต่ละท่านไม่เกี่ยวข้องกับสำนักศิลปะและวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา และบุคลากร คณาจารย์ท่านอื่น ๆ ในราชวิทยาลัยฯแต่อย่างใด ความรับผิดชอบองค์ประกอบทั้งหมดของบทความแต่ละเรื่องเป็นของผู้เขียนแต่ละท่าน หากมีความผิดพลาดใด ๆ ผู้เขียนแต่ละท่านจะรับผิดชอบบทความของตนเอง ตลอดจนความรับผิดชอบด้านเนื้อหาและการตรวจร่างบทความเป็นของผู้เขียน ไม่เกี่ยวข้องกับกองบรรณาธิการ