มิติทางสังคม และความเป็นเมืองของกรุงเทพมหานคร: สะท้อนผ่านการออกแบบเครื่องแต่งกาย

ผู้แต่ง

  • ภัคคพร พิมสาร คณะศิลปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา
  • กุสุมา เทพรักษ์ มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา
  • ชลทิศ พระคำยาน ผู้ประกอบการทางด้านการออกแบบเครื่องแต่งกาย เจ้าของแบรนด์ khunchaipigstudio

บทคัดย่อ

งานวิจัยเรื่อง “มิติทางสังคม และความเป็นเมืองของกรุงเทพมหานครที่สะท้อนผ่านการออกแบบเครื่องแต่งกาย” เป็นงานวิจัยเชิงสร้างสรรค์ด้านสุนทรียะ ศิลปะ (Art Creative Research) มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษามิติทางสังคม และความเป็นเมืองของกรุงเทพมหานคร  นำไปสู่แนวคิดในการหาต้นแบบการออกแบบเครื่องแต่งกายที่ส่งเสริมการตระหนักรู้และความเข้าใจต่อปัญหาสังคมของกรุงเทพฯ ผ่านงานออกแบบเครื่องแต่งกาย อีกทั้งกระตุ้นให้คนตระหนักถึงความสำคัญ และความเป็นจริงที่เกิดขึ้นในเมืองหลวงนี้ผ่านมุมมองทางศิลปะ เครื่องมือที่ใช้ในงานวิจัย ประกอบด้วย การศึกษาข้อมูลด้านเอกสาร ตำรา หนังสือ แนวคิด ทฤษฎี และงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง การสัมภาษณ์เชิงลึก (In-depth Interviews) และการสนทนากลุ่ม (Focus Group Discussions)

วิธีการดำเนินการวิจัย ประกอบด้วย 1. การกำหนดปัญหา 2. การทบทวนวรรณกรรมที่เกี่ยวข้องกับมิติสังคมกรุงเทพมหานคร สัญศาสตร์ และทัศนธาตุ 3.การเก็บข้อมูลภาคสนาม (Fieldwork) 4. การวิเคราะห์เนื้อหา (Content Analysis) เพื่อหาคำสำคัญ (Keywords) การวิเคราะห์เชิงแนวคิด (Thematic Analysis) การวิเคราะห์เชิงภาพ (Visual Analysis) 5. การสร้าง Mood Board และ Sketches 6.การสร้างสรรค์ต้นแบบ (Prototype Development) 7. การประเมินผลต้นแบบ (Prototype Evaluation) และ 8. บทสรุป

ผลการวิจัยพบว่า สามารถกำหนดแก่นแนวคิดหลัก (Theme) สำหรับการเป็นต้นแบบของเครื่องแต่งกาย คือ “มุมมืดของกรุงเทพมหานคร” (The Darkness of BANGKOK) โดยจำแนกออกเป็น 3 แนวคิดย่อย ดังนี้ 1. การแบ่งแยกทางชนชั้นในเมือง 2. ชีวิตที่เร่งรีบ และ 3. ความหลากหลายทางวัฒนธรรม การนำสัญศาสตร์และทัศนธาตุทางศิลปะ มานำไปใช้เป็นเครื่องมือในการถ่ายทอดได้ ดังนั้นเครื่องแต่งกายจึงเปรียบเสมือนทำหน้าที่เป็น “ตัวกลางทางวัฒนธรรม” ที่มีศักยภาพในการสร้างความตระหนักรู้เกี่ยวกับประเด็นทางสังคมและความเป็นเมืองของกรุงเทพมหานครได้อย่างมีประสิทธิภาพ

เอกสารอ้างอิง

ลลิตภัทร สีเคน. “การเมืองของนโยบายการแก้ไขปัญหาการจราจรของกรุงเทพมหานคร ตั้งแต่ พ.ศ. 2504 -2563.” วารสารรัฐศาสตร์รอบรู้และสหวิทยาการ, 4(4), 2564, (1-15).

อดิศักดิ์ กันทะเมืองลี้ และธนพร โอวาทวรวรัญญู. (2566), ความท้าทายสู่การพัฒนาเมืองน่าอยู่ของกรุงเทพมหานคร. สืบค้นเมื่อวันที่ 20 พฤศจิกายน 2567, จาก https://theurbanis.com/insight/09/06/2023/14609.

Amanda Alderton, Melanie Davern, Kornsupha Nitvimol, Iain Butterworth, Carl Higgs., Elizabeth Ryan, and Hannah Badland. 4. “What is the meaning of urban liveability for a city in a low-to-middle-income country? Contextualising liveability for Bangkok, Thailand.” Globalization and Health, 15, 2019, (51). https://doi.org/10.1186/s12992-019-0484-8.

Kate Fletcher. Craft of use: Post-growth fashion. Routledge, 2016.

Li-Hong, C. “Costume in non verbal communication and context.” Journal of Hengshui University, 2009.

Nawhath Thanvisitthpon, Sangam Shrestha, and Indrajit Pal. “Urban Flooding and Climate Change: A Case Study of Bangkok, Thailand.” Environment and Urbanization Asia, 9(1), 2018, (1–15). https://journals.sagepub.com/doi/10.1177/0975425317748532.

Sofia Pantouvaki, Ingvill Fossheim, and Susanna Suurla. “Thinking with costume and material: a critical approach to (new) costume ecologies.” Theatre and Performance Design, 7 (3–4), 2021, (199 – 219). https://doi.org/10.1080/23322551.2021.2002056.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

29-12-2024

รูปแบบการอ้างอิง

พิมสาร ภ. ., เทพรักษ์ ก. ., & พระคำยาน ช. . (2024). มิติทางสังคม และความเป็นเมืองของกรุงเทพมหานคร: สะท้อนผ่านการออกแบบเครื่องแต่งกาย. วารสารศิลปวัฒนธรรมสวนสุนันทา, 4(2), 56–68. สืบค้น จาก https://so01.tci-thaijo.org/index.php/artsjournal_ssru/article/view/278260