เมืองโคกไม้เดน: เมืองโบราณสมัยทวารวดีในที่ราบลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยา จังหวัดนครสวรรค์
บทคัดย่อ
เมืองโคกไม้เดนเป็นเมืองโบราณสมัยทวารวดีที่ตั้งอยู่ในที่ราบลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยาในท้องที่ตำบลท่าน้ำอ้อย อำเภอพยุหะคีรี จังหวัดนครสวรรค์ มีลักษณะผังเมืองค่อนข้างกลม มีคูน้ำและคันดินล้อมรอบทางทิศตะวันออกของเมืองโบราณมีเขาไม้เดนซึ่งเป็นภูเขาลูกย่อมๆ ตามเชิงเขาและยอดเขามีการพบร่องรอยโบราณสถานก่อด้วยอิฐจำนวนมาก มีการขุดพบโบราณวัตถุจำพวกภาชนะดินเผาและเครื่องมือโลหะจำนวน นอกจากนี้ ยังพบพระพิมพ์ดินเผาที่จารึกอักษรหลังปัลลวะ ราวพุทธศตวรรษที่ 14-15 ด้วยการพบหลักฐานดังกล่าวทำให้มีผู้สันนิษฐานว่าเมืองโคกไม้เดนอาจเมืองเดียวกับเมืองพระบางที่ปรากฏเรื่องราวในสมัยทวารวดี
เอกสารอ้างอิง
เอกลักษณ์ และภูมิปัญญาจังหวัดนครสวรรค์. กรุงเทพฯ: คุรุสภาลาดพร้าว.
กรมศิลปากร. (2529). จารึกในประเทศไทย เล่ม 1 อักษรปัลลวะหลังปัลลวะ พุทธศตวรรษที่ 12-14.
กรุงเทพฯ: กรมศิลปากร.
กรมศิลปากร, (2548). ประชุมจารึก ภาคที่ 8 จารึกสุโขทัย. กรุงเทพฯ: กรมศิลปากร.
ธนิต อยู่โพธิ์. (2508). โบราณวัตถุสถานสมัยทวารวดีแห่งใหม่และรายงานการขุดค้นโบราณวัตถุสถาน ณ บ้านโคกไม้เดน อำเภอพยุหะคีรี จังหวัดนครสวรรค์. พระนคร: กรมศิลปากร.
ธิดา สาระยา. (2545). ทวารวดี: ต้นประวัติศาสตร์ไทย. กรุงเทพฯ: เมืองโบราณ.
พระพุทธพุกามและพระพุทธญาณ. (2518). ตำนานมูลศาสนา. พิมพ์เป็นอนุสรณ์ในงานพระราชทานเพลิงศพหม่อมหลวงเดช สนิทวงศ์.
พระอธิการธีรศักดิ์ ธีรธมฺโม. (2551, 19 เมษายน). สัมภาษณ์โดยธีระวัฒน์ แสนคำ. เจ้าอาวาสวัดเขาไม้เดน ตำบลท่าน้ำอ้อย อำเภอพยุหะคีรี จังหวัดนครสวรรค์.
เพ็ญศรี กิตตินิยม และคณะ. (2549). ประวัติโบราณวัตถุสถานสมัยทวารวดีบ้านโคกไม้เดน. นครสวรรค์: ทิศทางการพิมพ์นครสวรรค์.
ศักดิ์ชัย สายสิงห์. (2543). ทวารวดี ศิลปกรรมยุคแรกเริ่มในดินแดนไทย. กรุงเทพฯ: ภาควิชาประวัติศาสตร์ศิลปะ บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศิลปากร.







