ขนบธรรมเนียมประเพณีและการแสดงความความเชื่อในดนตรีพื้นบ้านอีสานเหนือ

ผู้แต่ง

  • อาจารย์พงศ์พัฒน์ เหล่าคนค้า อาจารย์ประจำสาขาวิชาดุริยางคศิลป์ คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏเลย
  • อาจารย์ชานน สืบสม อาจารย์ประจำสาขาวิชาดุริยางคศิลป์ คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏเลย

คำสำคัญ:

ขนบธรรมเนียม, ประเพณี, ความความเชื่อ, ดนตรีพื้นบ้านอีสาน

บทคัดย่อ

บทความวิชาการมุ่งนำเสนอขนบธรรมเนียมประเพณี และการแสดงความความเชื่อที่เกิดขึ้นในวัฒนธรรมดนตรีพื้นบ้านอีสาน ซึ่งมีความสัมพันธ์กับ “ฮีตสิบสอง” และ “คองสิบสี่” ของชาวอีสานและนิยมปฏิบัติกันมาตั้งแต่อดีตถึงปัจจุบัน เช่น พิธียกคายอ้อ พิธีสู่ขวัญ พิธีผีฟ้า พิธีขอฝน บทบาทของดนตรีพื้นบ้านและเพลงพื้นบ้านอีสานมีหลายด้าน เช่น ให้ความบันเทิง การศึกษา เผยแพร่ศาสนา ปกปักรักษาบรรทัดฐานของสังคม สร้างเอกภาพทางการเมืองและความคิด ผ่อนคลายอารมณ์ ส่วนโอกาสและวัตถุประสงค์ของการนำดนตรีไปใช้ในชีวิตประจำวัน เช่น การใช้ดนตรีเพื่อประกอบพิธีกรรม การใช้ดนตรีเพื่อประกอบกิจกรรมต่าง ๆ การใช้ดนตรีเพื่อเป็นสิ่งผ่อนคลาย เพื่อความสนุกสนานรื่นเริง เป็นต้น

เอกสารอ้างอิง

เครือจิต ศรีบุญนาค. (2546). พัฒนาการเพลงพื้นบ้านอีสาน (หมอลำกลอน เพลงโคราช เจรียงเบริน). สุรินทร์: สถาบันราชภัฏสุรินทร์.

จารุวรรณ ธรรมวัตร. (2526). คติชาวบ้าน. กรุงเทพฯ: อักษรวัฒนา.

บุษกรณ์ บิณฑสันต์และ ขำคม พรประสิทธิ์. (2553). หมอลำ. กรุงเทพมหานคร: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

พงศ์พัฒน์ เหล่าคนค้า. (2561). เอกสารประกอบการสอน วิชา 2062111 ดนตรีพื้นบ้านไทยภาคอีสาน. สาขาวิชาดุริยางคศิลป์ คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏเลย.

สุกัญญา ชัยมงคล. (2561). ประเพณีภาคอีสาน. ค้นเมื่อ 18 กุมภาพันธ์ 2561, จาก www.sukanyaae20.word press.com.

หอสมุดแห่งชาติเฉลิมพระเกียรติ นครพนม. (2562). พิธีบายศรีสู่ขวัญ. ค้นเมื่อ 17 มีนาคม 2563. จาก http://www.finearts.go.th.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

เผยแพร่ 2020-12-01 — ปรับปรุง 2023-02-27

เวอร์ชัน

รูปแบบการอ้างอิง

เหล่าคนค้า พ., & สืบสม ช. (2023). ขนบธรรมเนียมประเพณีและการแสดงความความเชื่อในดนตรีพื้นบ้านอีสานเหนือ. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏเลย, 3(1), 1–11. สืบค้น จาก https://so01.tci-thaijo.org/index.php/husolru/article/view/248967 (Original work published 1 ธันวาคม 2020)