กระบวนการรับรู้นโยบายสาธารณะและการมีส่วนร่วมของประชาชนในจังหวัดเลย

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา 1) เพื่อศึกษาระดับความสนใจนโยบายสาธารณะของประชาชนในจังหวัดเลย 2) เพื่อศึกษากระบวนการรับรู้นโยบายสาธารณะของประชาชนในจังหวัดเลย 3) เพื่อศึกษาแนวทางของประชาชนในจังหวัดเลย ในการมีส่วนร่วมในกระบวนการทางนโยบายสาธารณะ งานวิจัยนี้เป็นการวิจัยแบบผสม (Mixed Methods Research) ระหว่างวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research) และวิจัยเชิงปริมาณ (Quantitative Research) โดยทำการเก็บข้อมูลจากประชาชนผู้มีสิทธิ์เลือกตั้งในจังหวัดเลย จากกลุ่มเป้าหมาย จำนวนทั้งสิ้น 465 คน ประกอบด้วยการเก็บตัวอย่างจากแบบสอบถาม จำนวน 400 คน โดยใช้สถิติในการวิเคราะห์ด้วย ค่าความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และเก็บตัวอย่างจากแบบสัมภาษณ์ จำนวน 65 คน เพื่อหาข้อค้นพบ และเชื่อมโยงสัมพันธ์กับทฤษฎีที่เกี่ยวข้อง

ผลการศึกษาพบว่า 1) ประชาชนเข้าถึงนโยบายสาธารณะ 2 ครั้งต่อสัปดาห์ คิดเป็นร้อยละ 20.5 โดยผ่านช่องทางสื่อออนไลน์มากที่สุด คิดเป็นร้อยละ 35.5 โทรทัศน์ เป็นช่องที่เหมาะสมและมีประสิทธิภาพมากที่สุด ในการรับรู้ข้อมูลข่าวสารทางนโยบายสาธารณะ คิดเป็นร้อยละ 34.8 2) ระดับการรับรู้นโยบายสาธารณะ นโยบายหลัก 12 ด้าน อยู่ในระปานกลาง ค่าเฉลี่ยเท่ากับ 3.16 นโยบายที่มีระดับการรับรู้มากที่สุดคือ นโยบายหลักด้านที่ 3 การทำนุบำรุงศาสนา ศิลปะและวัฒนธรรม ค่าเฉลี่ยเท่ากับ 3.50 นโยบายที่มีระดับการรับรู้น้อยที่สุดคือ นโยบายหลักด้านที่ 4 การสร้างบทบาทของไทยในเวทีโลก ค่าเฉลี่ยเท่ากับ 2.92 3) ระดับความเข้าใจนโยบายสาธารณะ นโยบายหลัก 12 ด้าน อยู่ในระปานกลาง ค่าเฉลี่ยเท่ากับ 3.04 นโยบายที่มีระดับความเข้าใจมากที่สุดคือ นโยบายหลักด้านที่ 3 การทำนุบำรุงศาสนา ศิลปะและวัฒนธรรม ค่าเฉลี่ยเท่ากับ 3.38 นโยบายที่มีระดับความเข้าใจน้อยที่สุดคือ นโยบายหลักด้านที่ 4 การสร้างบทบาทของไทยในเวทีโลก และนโยบายหลักด้านที่ 6 การพัฒนาพื้นที่เศรษฐกิจและการกระจายความเจริญสู่ภูมิภาค ค่าเฉลี่ยเท่ากับ 2.83  4) ประชาชนเข้าไปมีส่วนร่วมในกิจกรรมที่เกี่ยวข้องกับนโยบายสาธารณะ และแสดงออกโดยการพูดคุยในกลุ่มเพื่อน หรือพูดคุยในครอบครัวและเครือญาติ โดยทำการบอกต่อประชาสัมพันธ์เกี่ยวกับนโยบายของรัฐผ่านช่องทางสังคมออนไลน์ เพื่อให้ผู้อื่นได้เข้าใจมากยิ่งขึ้น และแสดงออกโดยการใช้สิทธิเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร โดยการสนับสนุนพรรคการเมืองที่กำหนดนโยบายที่ตนชื่นชอบ แต่ถ้าเป็นนโยบายสาธารณะที่ไม่ชื่นชอบจะปฏิเสธการเข้าร่วม ไม่ให้ความร่วมมือและไม่ให้การสนับสนุนต่อนโยบายนั้น พร้อมยังอธิบายถึงเหตุผลที่ไม่ชอบนโยบายให้กับผู้อื่นฟังเพื่อให้เกิด                  ความคล้อยตามผ่านการพูดคุยหรือผ่านทางสื่อออนไลน์ เมื่อพบความไม่ปกติของนโยบายสาธารณะหรือความผิดปกติจากการนำนโยบายไปปฏิบัติจากหน่วยงานของรัฐ ประชาชนจะร้องเรียนผ่านหน่วยงานภาครัฐโดยตรง และประสานผ่านผู้นำหมู่บ้าน เพื่อขอคำปรึกษาหรือคำแนะนำในขั้นตอนต่อไป หรือร้องเรียนผ่านช่องทางออนไลน์ของหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เมื่อประชาชนต้องการมีส่วนร่วมในการกำหนดนโยบายสาธารณะจะมีส่วนร่วมผ่านการแสดงออกทางสื่อสังคมออนไลน์ และมีส่วนร่วมผ่านทางหน่วยงานของรัฐที่จัดขึ้น หรือผ่านเจ้าหน้าที่รัฐ เช่น ผ่านทางผู้ใหญ่บ้านหรือผู้นำหมู่บ้าน