มาตรการทางกฎหมายในการป้องกันและปราบปรามข่าวเท็จออนไลน์

บทคัดย่อ

ปัญหาการเผยแพร่ข่าวเท็จออนไลน์ที่เพิ่มขึ้น จึงได้จัดทำการวิจัยเพื่อ (1) ศึกษาแนวคิด ทฤษฎี และหลักการของมาตรการทางกฎหมายในการป้องกันและปราบปรามข่าวเท็จ (2) ศึกษากฎหมายระหว่างประเทศตามอนุสัญญาอาชญากรรมไซเบอร์ และกฎหมายเกี่ยวกับการป้องกันและปราบปรามข่าวเท็จของประเทศมาเลเซีย สิงคโปร์ ฟิลิปปินส์ จีน และเยอรมนี (3) วิเคราะห์กฎหมายที่เกี่ยวกับการป้องกันและปราบปรามข่าวเท็จตามกฎหมายไทยเปรียบเทียบกับกฎหมายระหว่างประเทศ และกฎหมายเกี่ยวกับการป้องกันและปราบปรามข่าวเท็จของต่างประเทศ และ (4) นำผลการวิเคราะห์มาสังเคราะห์เป็นแนวทางในการแก้ไขปรับปรุงกฎหมายเกี่ยวกับการป้องกันและปราบปรามข่าวเท็จให้เหมาะสมและมีความชัดเจนยิ่งขึ้น การวิจัยนี้เป็นการวิจัยคุณภาพ โดยศึกษามาตรการอาญาและมาตรการปกครองในการป้องกันและปราบปรามข่าวเท็จออนไลน์ ทั้งที่เป็นเอกสารภาษาไทยและภาษาต่างประเทศ ผลการศึกษาพบว่า (1) สิทธิและเสรีภาพในการแสดงความคิดเห็นได้รับการรับรองตามรัฐธรรมนูญ แต่หากการใช้สิทธิและเสรีภาพกระทบกระเทือนหรือเป็นอันตรายต่อความมั่นคงของรัฐ ความสงบเรียบร้อยหรือศีลธรรมอันดีของประชาชน หรือละเมิดสิทธิหรือเสรีภาพของผู้อื่น รัฐสามารถเข้าแทรกแซงโดยการบัญญัติกฎหมายจำกัดสิทธิและเสรีภาพได้ (2) จากการศึกษาเปรียบเทียบกับกฎหมายของประเทศมาเลเซีย สิงคโปร์ ฟิลิปปินส์ จีน และเยอรมนี พบว่า การป้องกันและปราบปรามข่าวเท็จมีการบัญญัติเป็นกฎหมายเฉพาะ การกำหนดคำนิยามที่ชัดเจน กำหนดขอบเขตความรับผิดตามระดับความร้ายแรง ให้อำนาจแก่ฝ่ายปกครองในการออกคำสั่งในการจัดการกับข่าวเท็จ และกำหนดมาตรการสำหรับผู้ให้บริการในการกำกับดูแลตนเอง (3) ประเทศไทยไม่มีกฎหมายเฉพาะทำให้เป็นอุปสรรคต่อการป้องกันและปราบปรามข่าวเท็จออนไลน์ (4) จึงควรแก้ไขเพิ่มเติมพระราชบัญญัติว่าด้วยการกระทำความผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ พ.ศ. 2550 โดยการกำหนดคำนิยามและขอบเขตการกระทำความผิดให้ชัดเจน ให้อำนาจแก่เจ้าหน้าที่รัฐมีคำสั่งทางปกครองในการจัดการกับข่าวเท็จ และกำหนดมาตรการและโทษปรับทางปกครองสำหรับผู้ให้บริการ