กระบวนการขูดรีดในระบบการจ้างแรงงานเหมาช่วง: กรณีศึกษาอุตสาหกรรมยานยนต์ในจังหวัดชลบุรี
คำสำคัญ:
กระบวนการขูดรีด, แรงงานเหมาช่วง, แรงงานบทคัดย่อ
บทความชิ้นนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษากระบวนการและวิถีการขูดรีดในระบบการจ้างแรงงานเหมาช่วงในมุมมองของแรงงานและเพื่อศึกษาปัจจัยที่ทำให้แรงงานจ้างเหมาช่วงยอมรับสภาพการทำงาน ผลการศึกษาพบว่า กระบวนการขูดรีดที่เกิดขึ้นเป็นลักษณะของการขูดรีดแรงงานเหมาช่วง (แรงงานซับคอนแทรค) ทั้งในรูปตัวเงินและแรงงาน ด้วยการหักผลตอบแทนออกไปโดยอาศัยกฎหมายมาเป็นตัวช่วย ซึ่งปัจจัยที่ทำให้แรงงานจ้างเหมาช่วงยอมรับสภาพการทำงานผลการศึกษาพบว่า ถึงแม้แรงงานเหมาช่วง จะรับรู้ได้ถึงการถูกบริษัทผู้ว่าจ้างกับบริษัทซับคอนแทรค (บริษัทนายหน้า) ร่วมกันกดขี่เอาผลประโยชน์กับตนเองทั้งแรงกายและตัวเงิน แต่พวกเขาก็ยังคงยอมรับสภาพ เพราะด้วยสาเหตุและปัจจัยหลาย ๆ ด้าน อย่างเช่น อายุ, ด้านการศึกษา, การรับรู้ข้อมูลข่าวสาร, ที่พักอาศัย และการดำรงชีพ
เอกสารอ้างอิง
เอกสารภาษาไทย
กระทรวงแรงงานและสวัสดิการสังคม. (2541). พระราชบัญญัติคุ้มครองแรงงาน พ.ศ. 2541. กรุงเทพฯ: กระทรวงแรงงานและสวัสดิการสังคม.
ใจ อึ๊งภากรณ์. (2541). “แนวทางออกของแรงงานไทยในยุคปัจจุบัน.” วารสารเศรษฐศาสตร์การเมือง, 9 (2): 88-97.
บริษัทเอช อาร์ เซ็นเตอร์ จำกัด. (2552). รายงานการวิจัยเรื่องโครงการวิจัยแนวทางการคุ้มครอง แรงงานไทยในงานรับเหมาช่วง. กรุงเทพฯ: สำนักวิจัยและพัฒนา สถาบันพระปกเกล้า.
พรชัย ตันพันธุสกุล. (2547). การจัดสวัสดิการแรงงานในบริษัทเหมาช่วงแรงงาน ศึกษากรณี พนักงานฝ่ายผลิตเขตนิคมอุตสาหกรรมบางปู จังหวัดสมุทรปราการ. วิทยานิพนธ์รัฐประศาสนศาสตรมหาบัณฑิต, สาขาวิชาการบริหารทั่วไป, วิทยาลัยการบริหารรัฐกิจ, มหาวิทยาลัยบูรพา.
มณี ขุนภักดี และบัณฑิต แป้นวิเศษ. (2548). แรงงานหญิงในระบบเหมาช่วง บนเงื่อนไข จรรยาบรรณทางการค้า กรณีศึกษาแรงงานหญิงในกิจการตัดเย็บเสื้อผ้าส่งออก. กรุงเทพฯ: ฝ่ายแรงงานหญิง มูลนิธิเพื่อนหญิง.
มนตรี ปานแดง และสุภาพร นาจันทัศ. (2549). การละเมิดสิทธิแรงงานในระบบจ้างเหมาค่าแรง ในอุตสาหกรรมเครื่องใช้ไฟฟ้าอิเลคทรอนิคส์ ยานยนต์ และโลหะ. กรุงเทพฯ: ศูนย์อเมริกันเพื่อแรงงานนานาชาติ.
เสมา สืบตระกูล. (2546). ลูกจ้างหญิงรับเหมาค่าแรง จังหวัดชลบุรี : รายงานวิจัยย่อยฉบับสมบูรณ์. กรุงเทพฯ: สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย.
ข้อมูลจากการสัมภาษณ์
นาย ก. (นามสมมุติ). (2559, 19 พฤศจิกายน). พนักงานแรงงานจ้างเหมาช่วงในอุตสาหกรรมชลบุรีแห่งหนึ่ง. สัมภาษณ์.
นาย ค. (นามสมมุติ). (2559, 23 พฤศจิกายน). พนักงานแรงงานจ้างเหมาช่วงในอุตสาหกรรมชลบุรีแห่งหนึ่ง. สัมภาษณ์.
นายขาว (นามสมมุติ). (2559, 29 พฤศจิกายน). พนักงานแรงงานจ้างเหมาช่วงในอุตสาหกรรมชลบุรี แห่งหนึ่ง. สัมภาษณ์.
นายซี (นามสมมุติ). (2559, 23 พฤศจิกายน). พนักงานแรงงานจ้างเหมาช่วงในอุตสาหกรรมชลบุรีแห่งหนึ่ง. สัมภาษณ์.
นายแดง (นามสมมุติ). (2559, 17 พฤศจิกายน). พนักงานแรงงานจ้างเหมาช่วงในอุตสาหกรรมชลบุรีแห่งหนึ่ง. สัมภาษณ์.
นายบุญมี (นามสมมุติ). (2559, 29 พฤศจิกายน). พนักงานแรงงานจ้างเหมาช่วงในอุตสาหกรรมชลบุรี แห่งหนึ่ง. สัมภาษณ์.
นายม่วง (นามสมมุติ). (2559, 22 พฤศจิกายน). พนักงานแรงงานจ้างเหมาช่วงในอุตสาหกรรมชลบุรี แห่งหนึ่ง. สัมภาษณ์.
นายวิทย์ (นามสมมุติ). (2559, 29 พฤศจิกายน). พนักงานแรงงานจ้างเหมาช่วงในอุตสาหกรรมชลบุรี แห่งหนึ่ง. สัมภาษณ์.
นายสาม (นามสมมุติ). (2559, 29 พฤศจิกายน). พนักงานแรงงานจ้างเหมาช่วงในอุตสาหกรรมชลบุรี แห่งหนึ่ง. สัมภาษณ์.
นายหนึ่ง (นามสมมุติ). (2559, 29 พฤศจิกายน). พนักงานแรงงานจ้างเหมาช่วงในอุตสาหกรรมชลบุรี แห่งหนึ่ง. สัมภาษณ์.
นายเหลือง (นามสมมุติ). (2559, 19 พฤศจิกายน). พนักงานแรงงานจ้างเหมาช่วงในอุตสาหกรรมชลบุรีแห่งหนึ่ง. สัมภาษณ์.
