การแสดงหมอลำเรื่องต่อกลอนทำนองขอนแก่น คณะประถมบันเทิงศิลป์

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้เป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพมีวัตถุประสงค์เพื่อ 1.ศึกษาประวัติความเป็นมาของหมอลำเรื่องต่อกลอนทำนองขอนแก่นคณะประถมบันเทิงศิลป์ ตั้งแต่ พ.ศ. 2500 ถึง พ.ศ. 2560 2.ศึกษารูปแบบ วิธีการแสดง ขั้นตอน และเทคนิคพิเศษที่ใช้ในการแสดงในปัจจุบัน (มกราคม - พฤษภาคม พ.ศ.2560)  เรื่องกาแกมหงส์ โดยใช้ระเบียบวิธีวิจัย คือ ศึกษาจากเอกสาร การสังเกต การสัมภาษณ์ และ การศึกษาจากวีดิทัศน์ 

ผลการวิจัยพบว่า 1) คณะประถมบันเทิงศิลป์ มีประวัติความเป็นมายาวนานถึง 60 ปี แบ่งออกได้เป็น 3 ระยะ คือ ระยะก่อร่างสร้างตัว  ระยะรับช่วงต่อ และ ระยะเติบโต รุ่งเรืองด้วยเทคโนโลยี 2) รูปแบบการแสดงหมอลำเรื่องต่อกลอนแบ่งออกได้ 3 ช่วง  คือ 1. ช่วงคอนเสิร์ตเพลงลูกทุ่ง ที่มีการประยุกต์เอาศิลปะการแสดงร่วมสมัย และ การแสดงพื้นบ้าน เข้ามาประกอบในช่วงนี้ 2. ช่วงตลก จะเป็นการแสดงคั่นรายการเพื่อสร้างสีสัน บรรยากาศ และ 3. ช่วงลำเรื่องต่อกลอน ซึ่งจะใช้เวลาในการแสดงตลอดทั้งคืน เพื่อนำเสนอหมอลำเรื่องต่อกลอนเรื่องเดียว คือ กาเกมหงส์ 3) เทคนิคพิเศษที่ใช้ในการแสดงแบ่งได้ 2 ด้าน คือ 1. ด้านเวที โดยการเอาจอ LED ไฟ แสง สี เสียงต่างๆ ที่ครบครันมาสร้างความตื่นตาตื่นใจ และ 2. ด้านอุปกรณ์ประกอบการแสดง ซึ่งจะมีการใช้สลิงค์ และ อุปกรณ์ประกอบอื่นๆ เช่น รถตุ๊กๆ รถจักรยานยนต์ เพื่อสร้างความสมจริง และ ตื่นตากับโชว์การแสดง

จากผลการวิจัยสรุปได้ว่า คณะ “ประถมบันเทิงศิลป์” ซึ่งนำโดยนายสันติ สิมเสน นั้นประสบความสำเร็จได้ด้วยปัจจัยหลัก 2 ประการคือ 1) นายสันติ สิมเสน มีความเป็นหมอลำโดยสายเลือดที่เข้าใจธรรมชาติความเป็นหมอลำอย่างลึกซึ้ง และ 2) นายสันติ สิมเสน มีวิสัยทัศน์ที่ดี เปิดรับเทคโนโลยีใหม่ๆ เข้ามาพัฒนารูปแบบการแสดงให้สอดคล้องกับความสนใจของผู้ชมเสมอมา จึงทำให้การแสดงของ คณะ “ประถมบันเทิงศิลป์” ครองใจผู้ชมมาได้จนปัจจุบัน