ศึกษาอัตลักษณ์ทางวัฒนธรรมมอญ เพื่อประยุกต์ใช้ในการออกแบบผลิตภัณฑ์ร่วมสมัย

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาอัตลักษณ์ทางวัฒนธรรมมอญ 2) สำรวจความคิดเห็นก่อนการออกแบบของกลุ่มเป้าหมาย และ 3) ศึกษาและออกแบบลวดลายจากอัตลักษณ์ทางวัฒนธรรมมอญ ประชากรและกลุ่มตัวอย่างในการวิจัยคือ กลุ่มผู้ให้ข้อมูลเกี่ยวกับชุมชนมอญ อำเภอพระประแดง จังหวัดสมุทรปราการ ซึ่งเป็นผู้เชี่ยวชาญทางด้านวัฒนธรรมประเพณีมอญ โดยวิธีการเลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเจาะจงจากประสบการณ์ในด้านวัฒนธรรมมอญ จำนวน 3 ท่าน และ กลุ่มประชาชนที่อาศัยอยู่ในพื้นที่อำเภอพระประแดง จังหวัดสมุทรปราการ กลุ่มประชาชนทั่วไป จำนวน 99 คน โดยวิธีการเลือกตามสะดวก เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยได้แก่ แบบสัมภาษณ์แบบกึ่งโครงสร้าง และ แบบสอบถามความคิดเห็นของกลุ่มเป้าหมายที่มีความต้องการในรูปแบบผลิตภัณฑ์ ผลการวิจัยพบว่า อัตลักษณ์ทางวัฒนธรรมของชาวมอญพระประแดง  ด้านของงานสถาปัตยกรรม คือ แบบถาวร และ แบบชั่วคราว ไม่สามารถนำลวดลายมาใช้ในงานออกแบบได้ เพราะมีข้อจำกัดในของความเหมาะสม ในส่วนของอัตลักษณ์ด้านวัฒนธรรมประเพณี ศิลปหัตถกรรม พิธีกรรม ความเชื่อ และวิถีความเป็นอยู่นั้น สามารถนำลวดลาย มาใช้ในการออกแบบลวดลาย และใช้งานกลุ่มสีได้ แต่ต้องดูความเหมาะสมและตำแหน่งในการใช้งาน จากการสำรวจความคิดเห็นก่อนการออกแบบของกลุ่มเป้าหมาย พบว่า ผลิตภัณฑ์ร่วมสมัยที่ต้องการจากการประยุกต์จากอัตลักษณ์ทางวัฒนธรรมมอญคือ ผลิตภัณฑ์ของที่ระลึกและตกแต่งบ้าน สิ่งที่ต้องการให้มีในผลิตภัณฑ์ร่วมสมัย คือ การอนุรักษ์สืบสาน การส่งเสริมการท่องเที่ยว และการตลาด รวมไปถึงปัจจัยที่มีผลต่อการเลือกซื้อผลิตภัณฑ์มากที่สุดคือ ด้านประโยชน์ใช้สอยและด้านความความงาม จากการศึกษาและออกแบบลวดลายจากอัตลักษณ์ทางวัฒนธรรมมอญ พบว่า ลวดลายที่ผสมผสานรูปทรงเลขาคณิต ที่ใช้เทคโนโลยีการออกแบบจากคอมพิวเตอร์ มีความโดดเด่นด้วยรูปทรง โครงสร้าง ทำให้เกิดเป็นลวดลายใหม่