อัตลักษณ์ท้องถิ่น สู่การสร้างสรรค์ประติมากรรมกลางแจ้งประกอบการออกแบบภูมิทัศน์ จังหวัดปราจีนบุรี

บทคัดย่อ

การวิจัยเรื่อง “อัตลักษณ์ท้องถิ่น สู่การสร้างสรรค์ประติมากรรมกลางแจ้งประกอบการออกแบบภูมิทัศน์ จังหวัดปราจีนบุรี” มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาอัตลักษณ์ของจังหวัดปราจีนบุรีในบริบททางธรรมชาติ  ทางสังคม ทางศิลปะและทางวัฒนธรรม และเพื่อออกแบบประติมากรรมกลางแจ้ง ประกอบการออกแบบภูมิทัศน์ในพื้นที่ส่วนกลางภายใน อาคารศูนย์ราชการจังหวัดปราจีนบุรี  ให้สอดคล้องกับอัตลักษณ์ของจังหวัดปราจีนบุรีและการใช้งาน ผู้ให้ข้อมูลในการวิจัยได้จากการเลือกตามวัตถุประสงค์ (Purposive sampling) เป็นพนักงานราชการที่ทำงานอยู่ภายในอาคารศูนย์ราชการจังหวัดปราจีนบุรี  ซึ่งกำหนดตัวแทนของแต่ละหน่วยงาน 1 ท่าน เป็นหัวหน้าหน่วยงานหรือผู้แทนที่ได้รับมอบหมายจากหัวหน้าฯซึ่งจะต้องอาศัยในพื้นที่ไม่น้อยกว่า 5 ปี โดยมีหน่วยงานภายในศูนย์ราชการจังหวัดปราจีนบุรี  จำนวน 16 หน่วยงาน สถิติที่ใช้ในการศึกษาวิจัย คือ ค่าเฉลี่ย         

             ผลการศึกษาวิจัยพบว่าอัตลักษณ์ของจังหวัดปราจีนบุรี ได้แก่ รูปร่าง รูปทรงที่มีที่มาจากพรรณไม้ ซึ่งมีที่มาจากตราสัญลักษณ์ คำขวัญของจังหวัดปราจีนบุรี และดอกไม้มงคลได้แก่ ใบโพธิ์ ลำต้นโพธิ์ ดอกปีบ ดอกจำปี ดอกจำปา และ รูปร่างรูปทรงที่มีที่มาจากอาคารสถานที่และส่วนประดับ ซึ่งได้มาจากข้อมูลที่ทำการศึกษา ได้แก่ รูปร่างรูปทรงเจดีย์ อาคารอนุรักษ์โรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศรและส่วนประดับภายในอาคาร พระอุโบสถวัดแจ้ง โบราณสถานศรีมโหสถ พระพุธรูปทวารวดี เป็นลักษณะที่สะท้อนความรู้สึกถึงความเป็นอัตลักษณ์ของจังหวัดปราจีนบุรีและนำไปสู่การออกแบบภูมิทัศน์และประติมากรรมโดยผู้วิจัยนำรูปร่าง รูปทรงของใบโพธิ์มาออกแบบภูมิทัศน์เป็นแนวทางเดิน นำส่วนของใบโพธิ์ เส้นใยใบโพธิ์ และก้านโพธิ์ มาทำการออกแบบช่อโพธิ์เงิน ตะกร้อโพธิ์ทอง และสลักก้านโพธิ์ โดยประกอบกัน

            ตรงส่วนบนของประติมากรรม ในผลงานประติมากรรมยังมีหอทรงเพชรจำปีหงาย หอทรงเพชรจำปาคว่ำ ได้รับแรงบันดาลใจมาจากพระอุโบสถ ณ วัดแจ้งโดยออกแบบให้มีลักษณะ รูปทรงคล้ายเพชรติดตั้งตราสัญลักษณ์จังหวัดปราจีนบุรีไว้ด้านบน นอกจากนั้นได้ใช้สิงห์ซึ่งพบตามรั้วและอาคารอนุรักษ์โรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศรมาเป็นส่วนหนึ่งของงานประติมากรรมโดยติดตั้งไว้ทั้ง 4 มุมของฐานประติมากรรม แล้วตรวจสอบคุณภาพหรือการประเมินคุณภาพผลงานออกแบบ โดยใช้แบบประเมิน ประเมินด้วยวิธีเดียวกันกับการหาค่าดัชนีความตรงเชิงเนื้อหา (Content Validity Index: CVI) คุณภาพของผลงานประเด็นประติมากรรมสะท้อนอัตลักษณ์ท้องถิ่นของจังหวัดปราจีนบุรี ประติมากรรมกลมกลืนกับภูมิทัศน์ ประติมากรรมมีคุณค่าทางความงาม ประติมากรรมมีความสมบูรณ์คงทน ประติมากรรมมีรูปแบบไม่ซ้ำผลงานผู้อื่น และประเด็น ประติมากรรมแก้ปัญหาสภาพภูมิทัศน์เดิมได้ โดยสรุปทุกรายประเด็นมีคุณภาพอยู่ในเกณฑ์ที่ยอมรับได้คือ iCVI อยู่ระหว่าง 0.67-1.00 และดัชนีความเที่ยงตรงตามเนื้อหาเฉลี่ยทุกประเด็นมีค่าเฉลี่ยอยู่ที่ 0.945 มีคุณภาพผ่านเกณฑ์ที่กำหนด