การออกแบบลวดลายผ้าไหมมัดหมี่ด้วยแนวคิดวัฒนธรรมร่วมนครชัยบุรินทร์

Main Article Content

นวภรณ์ ศรีสราญกุลวงศ์
ภานุวัฒน์ กาหลิบ

บทคัดย่อ

งานวิจัยเรื่อง "การออกแบบลวดลายผ้าไหมมัดหมี่ด้วยแนวคิดวัฒนธรรมร่วมนครชัยบุรินทร์" มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1.เพื่อศึกษาข้อมูลพื้นฐานและอัตลักษณ์ทางวัฒนธรรมร่วมนครชัยบุรินทร์ สำหรับใช้เป็นแนวทางในการออกแบบ 2.เพื่อสร้างต้นแบบลวดลายผ้ามัดหมี่แบบประยุกต์ จำนวน 10 ลวดลาย 3. เพื่อประเมินความพึงพอใจและแนวทางการเพิ่มมูลค่าเชิงพาณิชย์ของลวดลายต้นแบบผ้ามัดหมี่ โดยการประยุกต์ใช้ทุนทางวัฒนธรรมร่วม มีการดำเนินการวิจัยแบบผสานวิธีผ่านการศึกษาเอกสารและการลงพื้นที่เก็บข้อมูลในอำเภอพุทไธสง จังหวัดบุรีรัมย์ โดยทำการออกแบบลวดลายต้นแบบจำนวน 10 ลาย และคัดเลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเจาะจง (Purposive Sampling) จำนวน 50 คน ประกอบด้วยผู้เชี่ยวชาญ ผู้ประกอบการ นักออกแบบ นักศึกษา และนักท่องเที่ยว เพื่อประเมินความพึงพอใจด้วยแบบสอบถาม 4 ด้าน(ความคิดสร้างสรรค์และการสื่อสาร, การออกแบบและองค์ประกอบศิลป์, ประโยชน์และความสะดวกในการผลิต, และความคุ้มค่าเชิงพาณิชย์) โดยวิเคราะห์ผลด้วยค่าเฉลี่ยและส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ผลการวิจัยพบว่า ได้ลวดลายต้นแบบที่ผ่านการคัดเลือก 2 ลาย ได้แก่ "ลายบัวขอซ้อน" ที่พัฒนาจากลายขอเดิม และ "ลายบัวตูม" ที่ได้รับแรงบันดาลใจจากภาพสลักปราสาทหินและภูมิทัศน์ท้องถิ่น โดยผลการประเมินความพึงพอใจในภาพรวมของ "ลายบัวขอซ้อน" มีค่าเฉลี่ย(xˉ)= 4.33 ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (S.D.) 0.70 และ "ลายบัวตูม" มีค่าเฉลี่ย(xˉ) 4.47 ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (S.D.) 0.60 ซึ่งมีความโดดเด่นด้านประโยชน์และความสะดวกในการผลิตจริง แสดงให้เห็นว่าการออกแบบลวดลายใหม่บนโครงสร้างดั้งเดิม สามารถสร้างสรรค์ผลิตภัณฑ์ที่มีศักยภาพเชิงพาณิชย์และสื่อสารอัตลักษณ์ทางวัฒนธรรมเพื่อสนับสนุนการท่องเที่ยวในพื้นที่นครชัยบุรินทร์ได้อย่างเป็นรูปธรรม

Article Details

ประเภทบทความ
การออกแบบ

เอกสารอ้างอิง

กลุ่มงานบริหารยุทธศาสตร์กลุ่มจังหวัดภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนล่าง(2563). แผนพัฒนากลุ่มจังหวัดภาคตะวันออกเฉียงเหนือ

ตอนล่าง(นครราชสีมา ชัยภูมิ บุรีรัมย์ สุรินทร์) ระยะ 5 ปี พ.ศ. 2561-2565 (ฉบับทบทวน) รอบปี พ.ศ. 2563.

http://www.buriram.go.th/

โครงการส่งเสริมการตลาดและเชื่อมโยงการจำหน่ายผลิตภัณฑ์ OTOP จังหวัดบุรีรัมย์ทั้งในและต่างประเทศ. (ม.ป.ป.). ประวัติผ้าไหมบุรีรัมย์. http://www.phanomrungsilk.com/core/stocks/aboutTH.pdf

ธนาคารแห่งประเทศไทย. (ม.ป.ป.). ผ้าและกรรมวิธีการทอ: ผ้ามัดหมี่.

https://www.bot.or.th/Thai/MuseumAndLearningCenter/Pages/Default.aspx

นลินี ทองประเสริฐ, ปิยกนิฏฐ์ โชติวนิช, และ ศุภกัญญา เกษมสุข. (2562). การพัฒนาผลิตภัณฑ์สู่ Premium OTOP ด้วยทุนทาง

วัฒนธรรมและภูมิปัญญาท้องถิ่น: กรณีผ้าไหมย้อมสีธรรมชาติของกลุ่มสตรีทอผ้าบ้านหัวเมือง อ.มหาชนะชัย จ.ยโสธร. วารสารพิฆเนศวร์สาร, 15(2), 15-30. https://so02.tci-thaijo.org/index.php/Pitchayatat/article/download/241501/164091/831594

พระครูสุธีวรสาร, และคณะ. (2565). เอกลักษณ์ลวดลายผ้าทออีสานบ้านวังผาและบ้านวังศิลา อำเภอป่าแดด จังหวัดเชียงราย. วารสาร มจร การพัฒนาสังคม, 7(3), 111-125. https://so06.tci-thaijo.org/index.php/JMSD/article/download/258637/175864

โพสต์ทูเดย์. (2556). โอท็อปไทยสู่เศรษฐกิจสร้างสรรค์. https://www.posttoday.com/business/218017

สันติ ไทยยืนวงษ์. (2564). เศรษฐกิจสร้างสรรค์เพื่อการเพิ่มมูลค่าผลิตภัณฑ์ชุมชน (OTOP) จากสินค้าเกษตรพื้นถิ่นด้วยกลไกการขับเคลื่อน

ห่วงโซ่คุณค่าใหม่ จังหวัดนครปฐมและประจวบคีรีขันธ์ [รายงานการวิจัย]. หน่วยบริหารและจัดการทุนด้านการพัฒนาระดับพื้นที่

(บพท.). https://pmua.or.th/research/a13f630009/

สำนักงานมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม. (2557). มาตรฐานผลิตภัณฑ์ชุมชน มผช. 17/2557 ผ้ามัดหมี่.

http://tcps.tisi.co.th/pub/tcps0017_57

สินีนาฎ รามฤทธิ์, เกรียงศักดิ์ เขียวมั่ง, และ ซังฮี คิม. (2562). การพัฒนาอัตลักษณ์ผ้าไหมบุรีรัมย์สู่การออกแบบผลิตภัณฑ์เชิงพาณิชย์. มนุษยสังคมสาร (มสส.), 17(2). https://so03.tci-thaijo.org/index.php/jhusoc/article/download/199782/147550/