ภาวะผู้นำตามหลักพุทธปรัชญาเถรวาท
คำสำคัญ:
ภาวะผู้นำ, พุทธปรัชญาเถรวาทบทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์การวิจัยดังนี้ 1) เพื่อศึกษาแนวคิดภาวะผู้นำที่พบได้ในพระสูตร 2) เพื่อศึกษาตัวอย่าง
ผู้นำตามหลักธรรมที่พบได้ในพระสูตร 3) เพื่อวิธานสู่สังคมไทย เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ อันประกอบด้วยการวิจัยเชิงเอกสาร
โดยรวบรวมข้อมูลทั้งจากแหล่งข้อมูลในประเทศและจากแหล่งข้อมูลต่างประเทศ
ผลการศึกษาพบว่า ผู้นำตามหลักธรรมที่พบได้ในพระสูตรเป็นผู้นำในฐานะผู้เปี่ยมบารมี อันเกิดจากบารมีธรรมคุณธรรม ตัวอย่างผู้นำตามหลักธรรมที่พบได้ในพระสูตร มีแบบอย่างมาจากพระพุทธเจ้า ทั้งทางด้านบุคลิกทางกาย ลักษณะการพูด และใจที่บริสุทธิ์งดงาม อันเกิดจากการขัดเกลาตนเองเพื่อละพฤติกรรมอันไม่พึงประสงค์ เช่น กรรมกิเลส 4 เป็นต้น
และพัฒนาพฤติกรรมที่พึงประสงค์ 4 ด้าน คือ 1) ด้านบุคลิกภาพทางกายและบุคลิกภาพทางวาจา 2) ด้านความรู้และความคิด
ด้วยการศึกษาเรียนรู้เพื่อให้รู้จักตนเอง เข้าใจผู้อื่น เข้าใจชุมชน สิ่งแวดล้อมรอบตัว 3) ด้านคุณธรรม ทศบารมี และ 4) ด้าน
การบริหารองค์กรและความสัมพันธ์ทางสังคม การวิธานสู่สังคมไทยนั้น ควรมีการนำส่วนดีจากทุกทางมาประยุกต์ใช้ แนวทาง
หนึ่งที่น่าสนใจก็คือ การจัดทำเป็นหลักสูตรอบรมภาวะผู้นำตามหลักพุทธปรัชญาเถรวาท โดยบูรณาการเข้ากับส่วนดีของการ
บริหารในแบบสากล ซึ่งอาจจะเกิดนวัตกรรมใหม่ๆ ขึ้นหากรู้จักประยุกต์ใช้ให้ทันยุคทันสมัย ใส่ใจในเทคโนโลยีของยุคระบบ
ดิจิทัล หากทำเช่นนี้ได้เราจะสามารถสร้างเป็นแบบจำลองหลักสูตรภาวะผู้นำเชิงพุทธสำหรับพัฒนาคุณภาพชีวิตผู้นำ มีการ
นำเอาส่วนที่เป็นหลักธรรมสำหรับผู้นำ ไปปรับใช้ในองค์กรทางด้านบริหาร มีการแก้ปัญหาเกี่ยวกับการบริหารโดยนำหลักคำ
สอนของพระพุทธเจ้าไปช่วยแก้ที่ใจคน โดยเน้นไปที่การพัฒนาปัจเจกบุคคล มากกว่าการสร้างระบบ ส่วนระบบที่มีอยู่นั้นก็ให้
ปรับไปตามยุคสมัยเพื่อเอื้อต่อการพัฒนาชีวิตคนทำงานในองค์กรทั้งภาครัฐและเอกชน
References
ถวิล ไพรสณฑ์. (2512). ภาวะผู้นำทางการบริหารของนายกเทศมนตรี. วิทยานิพนธ์พัฒนบริหารศาสตรมหา
บัณฑิต. สถาบันบัณฑิตพัฒนาบริหารศาสตร์. ปีที่ 10 ฉบับที่ 3 (กรกฎาคม-กันยายน 2563) 64 Vol.10 No.3 (July–September 2020).
พระครูธรรมศาสนโฆสิต, เมธา หริมเทพาธิป, กีรติ บุญเจือ. (2560). การตีความมรรคมีองค์ 8 ตามหลักหลังนวยุคสายกลาง: การศึกษาเชิงวิเคราะห์ วิจักษ์ และวิธาน. วารสารบัณฑิตศึกษาปริทรรศน์. 13 (2),110-118.
พระธรรมปิฎก (ประยุทธ์ ปยุตฺโต). (2540). ภาวะผู้นำ. กรุงเทพฯ: ธรรมสภา.
พระราชวรมุนี (ประยุทธ์ ปยุตฺโต). (2540). พจนานุกรมพุทธศาสตร์. กรุงเทพฯ: มหาจุฬาลงกรณ์ราชวิทยาลัย.
มนตรี ธีรธรรมพิพัฒน์. (2540). จริยธรรมกับภาวะผู้นำ: ศึกษาทัศนะของนักวิชาการรัฐศาสตร์ในมหาวิทยาลัย
แห่งประเทศไทยที่มีต่อผู้นำทางการเมือง. วิทยานิพนธ์อักษรศาสตรมหาบัณฑิต. บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยมหิดล.
รัชตกาญจน์ ดิษฐอ่วม. (2544). ตัวแบบผู้นำองค์การในทศวรรษหน้า: ศึกษากรณี บริษัท วิทยุการบินแห่งประเทศไทย จำกัด. วิทยานิพนธ์รัฐประศาสนศาสตรมหาบัณฑิต. บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยบูรพา.
วิจิตร นันทวงศ์. (2544). แบบภาวะผู้นำของผู้บริหารสถานีตำรวจ: ศึกษาเฉพาะกรณีตำรวจภูธรจังหวัดนครปฐม. วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต. คณะสังคมสงเคราะห์ศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
สุวิน สุขสมกิจ. (2524). พุทธปรัชญากับการสร้างเสริมภาวะผู้นำ: ศึกษาเฉพาะกรณีผู้นำระดับกำนันผู้ใหญ่บ้านในจังหวัดกาญจนบุรี. วิทยานิพนธ์รัฐศาสตรมหาบัณฑิต. บัณฑิตวิทยาลัย จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
Conger, J. A. & Kanungo, R. N. (1988). The Empowerment Process: Integrating Theory and Practice. Academy of Management Review. 13(3), 471-482.
Dejnozka, M. B. (1983). Educational Administration Glossary. Westport. CT: Greenwood.
Fiedler, F. E. (1967). A Theory of Leadership Effectiveness. New York: McGraw-Hill.
Geier J. G. (1967). A Trait Approach to the Study of Leadership in Small Groups. Journal of
Communication. 17(4), 316-323.
Hersey, P., Blanchard, K. H. & Johnson, D. E. (2001). Management of Organizational Behavior:
Leading Human Resources. (8th Ed.). Prentice Hall, Inc., Upper Saddle River.
Ross, M. G. & Hendry, C. E. (1958). Reading in Social Psychology. (3rd ed.). New York: Hendry
Hall.
Stogdill, R. M. (1974). Handbook of Leadership: A Survey of Theory and Research. New York:
Free Press. Robbins, S. P. (2003).
Downloads
เผยแพร่แล้ว
How to Cite
ฉบับ
บท
License
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของมหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา
ข้อความที่ปรากฏในบทความแต่ละเรื่องในวารสารวิชาการเล่มนี้เป็นความคิดเห็นส่วนตัวของผู้เขียนแต่ละท่านไม่เกี่ยวข้องกับมหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา และคณาจารย์ท่านอื่นๆ ในมหาวิทยาลัยฯ แต่อย่างใด ความรับผิดชอบองค์ประกอบทั้งหมดของบทความแต่ละเรื่องเป็นของผู้เขียนแต่ละท่าน หากมีความผิดพลาดใดๆ ผู้เขียนแต่ละท่านจะรับผิดชอบบทความของตนเองแต่ผู้เดียว
