แนวทางการพัฒนาบุคลากรการท่องเที่ยวเชิงนิเวศโดยชุมชนบนพื้นฐานการอนุรักษ์ทรัพยากรชุมชน ตำบลย่านซื่อ อำเภอกันตัง จังหวัดตรัง

ผู้แต่ง

  • ภรณีย ยี่ถิ้น มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์
  • เกษตรชัย และหีม มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์

คำสำคัญ:

การพัฒนาบุคลากรท่องเที่ยว, การท่องเที่ยวเชิงนิเวศ, การท่องเที่ยวโดยชุมชน, การมีส่วนร่วม

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาแนวทางการพัฒนาบุคลากรการท่องเที่ยวเชิงนิเวศโดยชุมชนบนพื้นฐานการอนุรักษ์ทรัพยากรชุมชน ตำบลย่านซื่อ อำเภอกันตัง จังหวัดตรัง เป็นการวิจัยเชิงปฏิบัติการอย่างมีส่วนร่วม ใช้แนวคิดการท่องเที่ยวโดยชุมชน การท่องเที่ยวเชิงนิเวศ และแนวคิดการเล่าเรื่อง เป็นกรอบการวิจัย โดยมีพื้นที่วิจัยคือ ชุมชนบ้านในลุ่ม ตำบลย่านซื่อ อำเภอกันตัง จังหวัดตรัง ใช้วิธีคัดเลือกกลุ่มผู้ให้ข้อมูลแบบเจาะจง คือ สมาชิกกลุ่มท่องเที่ยวบ้านในลุ่ม จำนวน 24 คน
มีเครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยคือ 1) แบบสัมภาษณ์ 2) แบบสังเกตุการณ์ ทำการวิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้การวิเคราะห์เนื้อหา ทำการบรรยายเชิงพรรณนา ผลการวิจัยพบว่า แนวทางการพัฒนาบุคลากรการท่องเที่ยวเชิงนิเวศโดยชุมชนบนพื้นฐานการอนุรักษ์ทรัพยากรชุมชน ตำบลย่านซื่อ อำเภอกันตัง จังหวัดตรัง เกิดจากการร่วมออกแบบและพัฒนากิจกรรมร่วมกันของคนในชุมชน และผู้ที่เกี่ยวข้อง แบ่งได้เป็น กิจกรรมการพัฒนาบุคลากรก่อนจัดกิจกรรมการท่องเที่ยว กิจกรรมการพัฒนาบุคลากรระหว่าง
จัดกิจกรรมการท่องเที่ยว และกิจกรรมการพัฒนาบุคลากรหลังจัดกิจกรรมการท่องเที่ยว โดยมี
การพัฒนาองค์ความรู้ด้านการท่องเที่ยวให้แก่สมาชิกชุมชน ควบคู่กับการกระตุ้นการตระหนักรู้คุณค่าและความสำคัญของฐานทรัพยากรในชุมชน

องค์ความรู้ที่พบจากงานวิจัยนี้ เกิดการแนวทางการพัฒนาบุคลากรทางการท่องเที่ยวของชุมชน ที่สอดคล้องกับบริบทของชุมชน ช่วยเพิ่มศักยภาพในการรองรับการเข้ามาท่องเที่ยวของนักท่องเที่ยว ลดผลกระทบที่อาจเกิดขึ้นจากการท่องเที่ยว และช่วยเพิ่มบทบาทและการตระหนักรู้คุณค่าของทรัพยากรทางการท่องเที่ยวให้แก่สมาชิกชุมชน เพื่อการอนุรักษ์ฐานทรัพยากรชุมชน
ไปพร้อมกับการใช้ประโยชน์ในระยะยาว

References

กรมการท่องเที่ยว. (2557). คู่มือการตรวจประเมินมาตรฐานคุณภาพแหล่งท่องเที่ยวเชิงนิเวศ. (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพฯ: กระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา. สำนักงานกิจการโรงพิมพ์องค์การสงเคราะห์ทหารผ่านศึกในพระบรมราชูปถัมภ์.

กลุ่มส่งเสริมและพัฒนาการท่องเที่ยวชุมชน. (2561). คู่มือการพัฒนาศักยภาพด้านการท่องเที่ยว. กรุงเทพฯ: กองพัฒนาแหล่งท่องเที่ยว กรมการท่องเที่ยว.

กานต์มณี ไวยครุฑ และ นลินอร นุ้ยปลอด. (2566). การพัฒนาการท่องเที่ยววิถีชุมชนบนพื้นฐานทรัพยกรชุมชน ตำบลกระแซง จังหวัดพระนครศรีอยุธยา. วารสารวิจัยเพื่อพัฒนาเชิงพื้นที่, 15(2) 168-181.

กิตติศักดิ์ กลิ่นหมื่นไวย. (2564). การจัดการท่องเที่ยวเชิงนิเวศโดยชุมชนมีส่วนร่วม กรณีศึกษา หมู่บ้านสามขา ตำบลหัวเสือ อำเภอแม่ทะ จังหวัดลำปาง. วารสารวิทยาการจัดการ มหาวิทยาลัยราชภัฏอุดรธานี, 3(2) 33-44.

คณะกรรมการนโยบายการท่องเที่ยวแห่งชาติ. (2566). แผนพัฒนาการท่องเที่ยวแห่งชาติ ฉบับที่ 3 (พ.ศ. 2566-2570). กรุงเทพฯ: กระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา.

ชุติปภา ทะสะภาค, สุรมน จันทร์เจริญ และสหัสชัย มหาวีระ. (2566). การพัฒนาการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม จังหวัดอุทัยธานี. วารสารการวิจัยการบริหารการพัฒนา, 13(3) 830-845.

ภาคภูมิ ภัควิภาส, สุธีมนต์ ทรงศิริโรจน์, สุพิทักข์ โตเพ็ง และ ประสูตร เหลืองสมานกุล. (2566). การจัดการกลุ่มอาชีพอย่างมีส่วนร่วมเพื่อการพัฒนาอย่างยั่งยืน: ชุมชนบ้านป่าเหมี้ยง ตำบลแจ้ซ้อน อำเภอแม่ปาน จังหวัดลำปาง. วารสารการวิจัยการบริหารการพัฒนา, 13(2) 485-494.

สำนักท่องเที่ยวโดยชุมชน. (2565). หนังสือชุดองค์ความรู้ เรื่อง ยกระดับการขายสไตล์ท่องเที่ยวโดยชุมชน. กรุงเทพฯ: มาสเตอร์แพลน จำกัด.

สุธี แก้วเขียว. (2560). การจัดการท่องเที่ยวโดยชุมชนของท้องถิ่นคลองพระอุดม อำเภอปากเกร็ด จังหวัดนนทบุรี.วารสารรัชต์ภาคย์ ฉบับพิเศษ ครบรอบ 23 ปี, (น. 271 – 281), กรุงเทพฯ: สถาบันรัชต์ภาคย์.

อภิรักษ์ สงรักษ์ และคณะ. (2560). โครงการการสร้างตัวแบบเชิงกระบวนการและเครื่องมือในการจัดการทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่งจังหวัดตรังสู่ความยั่งยืน. (รายงานผลการวิจัย). กรุงเทพฯ: สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย.

เอกพล วงศ์เสรี. (2565). การจัดการท่องเที่ยวโดยชุมชนสู่การพัฒนาที่ยั่งยืน. วารสารสหวิทยาการวิจัยและวิชาการ, 3 (2), 793-812.

Biagi, B., Ladu, M. G. & Royuel, V. (2015). Human development and tourism specialization. Evidence from a panel of developed and developing countries. Research Institute of Applied Economics, Regional Quantitative Analysis Research Group. Retrieved March 14, 2024, from https://www.ub.edu/aqr/

Boris, V. & Peterson, L. (2017). What Makes Storytelling So Effective For Learning? Retrieved March 14, 2024, from https://www.harvardbusiness.org/what-makes-storytelling-so-effective-for-learning

Chin, W. L., Tham, A. & Noorashid, N. (2023). Distribution of (In)Equality and Empowerment of Community-Based Tourism: The Case Study of Brunei Darussalam. International Journal of Hospitality & Tourism Administration. Retrieved March 14, 2024, from https://doi.org/ 10.1080/15256480.2023.2175287

Matei, S. A. & Hunter, L. (2021). Data storytelling is not storytelling with data: A framework for storytelling in science communication and data journalism. The Information Society 7(5), 312-322, Retrieved March 14, 2024, from https://doi.org/10.1080/01972243.2021.1951415

Peterson, L. & Boris, V. (2017). The Science Behind The Art Of Storytelling. Retrieved March 14, 2024, from https://www.harvardbusiness.org/the-science-behind-the-art-of-story telling/

Reindrawat, D. Y. (2023). Challenges of community participation in tourism planning in developing countries. Cogent Social Sciences, 9(1), 1-12, Retrieved March 14, 2024, from https://10.1080/23311886.2022.216424

Downloads

เผยแพร่แล้ว

2024-06-30