พื้นที่โล่งว่างในเขตเมืองเก่านครราชสีมาและพื้นที่ต่อเนื่อง

Main Article Content

Vuttikai Uthaisa
Chaiyasit Dankittikul

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาลักษณะของระบบพื้นที่โล่งว่างที่เป็นอยู่ว่าส่งผลอย่างไรต่อพื้นที่เขตเมืองเก่านครราชสีมา โดยทำการศึกษาทฤษฎีที่เกี่ยวข้องกับพื้นที่โล่งว่าง เพื่อเป็นข้อมูลนำไปจำแนกประเภทพื้นที่โล่งว่างที่มีอยู่ใน  เขตเมืองเก่าและพื้นที่ต่อเนื่อง สามารถจำแนกได้เป็น 5 ประเภท คือ 1) ทางสัญจรหรือถนน 2) ที่จอดรถยนต์ 3) แหล่งน้ำ    4) ที่ว่างที่ผู้คนเข้าใช้พักผ่อน 5) ที่ว่างที่ผู้คนไม่เข้าใช้งาน และทำการวิเคราะห์ด้านลักษณะรูปแบบ ประเภท ตำแหน่งที่ตั้ง การเข้าถึงพื้นที่และการใช้งานพื้นที่ของผู้คนซึ่งสะท้อนถึงความสัมพันธ์ของคนกับพื้นที่โล่งว่าง นำมาสู่การเสนอแนะแนวทางการแก้ไขและส่งเสริมระบบพื้นที่โล่งว่างที่มีอยู่ในพื้นที่ โดยอาศัยการเก็บข้อมูลจากภาพถ่ายดาวเทียม การเดินสำรวจและเครื่องมือถ่ายภาพในการจดบันทึกและระบุตำแหน่ง รวมทั้งลักษณะของพื้นที่โล่งว่าง เพื่อบันทึกเป็นหลักฐานประกอบการอธิบายของการวิจัย ซึ่งผลการวิจัยพบว่าปัจจุบันลักษณะระบบพื้นที่โล่งว่างประเภททางสัญจรซึ่งเป็นพื้นผิวดาดแข็ง    แบ่งพื้นที่เป็นแบบตาราง ช่วยให้สามารถเข้าถึงพื้นที่โล่งว่างประเภทต่าง ๆ ได้หลายจุด ผู้คนใช้รถยนต์ส่วนตัวเป็นหลักเพราะ มีความสะดวกสบายมากกว่าการสัญจรด้วยระบบทางเท้า ส่งผลให้ระบบพื้นที่โล่งว่างเอื้อต่อการใช้รถยนต์เป็นยานพาหนะ   ทำให้เกิดปัญหากับพื้นที่โล่งว่างประเภททางสัญจรหรือถนนไม่เพียงพอที่จะรองรับปริมาณรถยนต์ในที่สุด ซึ่งจะเกิดปัญหาการจราจรติดขัดในอนาคต รวมทั้งจะก่อให้เกิดปัญหามลภาวะทางอากาศให้แก่เมือง ทำให้เมืองไม่น่าอยู่ขาดความร่มรื่น ทั้งนี้ การใช้รถยนต์ทำให้ผู้คนขาดปฏิสัมพันธ์ มีแนวโน้มที่จะทำให้เมืองและผู้คนในอนาคตขาดความมีชีวิตชีวา วิจัยครั้งนี้มีข้อเสนอแนวทางแก้ไข คือ การปรับปรุงลดขนาดของพื้นที่ถนน เพิ่มความร่มรื่นด้วยต้นไม้  การปรับปรุงพื้นที่โล่งว่างประเภทที่ผู้คน  ไม่เข้าใช้งาน ซึ่งส่วนใหญ่มีพันธุ์ไม้ปกคลุมหนาแน่นตรงใจกลางของแต่ละบล็อกมาพัฒนาเป็นจุดเชื่อมต่อเป็นโครงข่ายระหว่างสวนสาธารณะภายในเมืองเข้าด้วยกันจะช่วยสร้างสภาพแวดล้อมธรรมชาติและลดมลภาวะต่าง ๆ ที่อาจจะเกิดขึ้น ช่วยทำให้ผู้คนเข้าถึงได้สะดวก การส่งเสริมทางเดินเท้าให้น่าเดิน ช่วยดึงดูดผู้คนเข้ามาอาศัย เกิดธุรกิจใหม่ ๆ ส่งเสริมเศรษฐกิจซึ่งช่วยส่งเสริมคุณภาพชีวิตที่ดีของผู้คนด้วย

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
Uthaisa, V., & Dankittikul, C. (2022). พื้นที่โล่งว่างในเขตเมืองเก่านครราชสีมาและพื้นที่ต่อเนื่อง. วารสารวิชาการภูมิสถาปัตยกรรมและการวางผัง, 4(1), 43–61. สืบค้น จาก https://so01.tci-thaijo.org/index.php/LAJ/article/view/261586
ประเภทบทความ
Articles

เอกสารอ้างอิง

กาญจน์ นทีวุฒิกุล. (2550). ตรรกะของการใช้พื้นที่ว่างสาธารณะอย่างอเนกประโยชน์ในเมืองเชียงใหม่. (วิทยานิพนธ์ปริญญาดุษฎีบัณฑิต). จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, กรุงเทพฯ.

กรองกาญจน์ อัครเอกฒาลิน. (2555). ความเหมาะสมในการใช้ประโยชน์พื้นที่เปิดโล่งคูเมืองนครราชสีมา. (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยศิลปากร, กรุงเทพฯ.

ไขศรี ภักดิ์สุขเจริญ. (2547). วาทกรรมของเมือง ผ่านโครงสร้างเชิงสัณฐาน, วารสารวิชาการคณะสถาปัตยกรรมศาสตร์, (2), 63-76.

ไขศรี ภักดิ์สุขเจริญ, (2562). พื้นที่เมืองและความเป็นสาธารณะ. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์ลายเส้น พับบลิชชิ่งจำกัด.

นพมาศ ทับแสง. (2561). อิทธิพลของพื้นที่สีเขียวที่มีต่อมลภาวะฝุ่นละอองในเขตชุมชนเมือง กรณีศึกษาชุมชนเมืองสมุทรปราการ. (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, กรุงเทพฯ.

นิธิ ลิศนันท์. (2559). แนวทางที่ส่งเสริมศักยภาพของพื้นที่สาธารณะในเมืองเก่านครราชสีมา, วารสารวิจัยและสาระสถาปัตยกรรม/การผังเมือง (JARS), 13(2), 99-122.

พรทิพย์ กิ้มนวน. (2560). คุณลักษณะและรูปแบบการใช้งานพื้นที่ว่างสาธารณะในย่านพาณิชย์กรรมเมืองตรัง. (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยศิลปากร, กรุงเทพฯ.

รังสิมา กุลพัฒน์, จิตรมณี ดีอุดมจันทร์, และมาริสา หิรัญตียะกุล. (2562). เมืองนครราชสีมา: การศึกษาเมืองเก่าผ่านประวัติศาสตร์การตั้งถิ่นฐานและมรดกทางสถาปัตยกรรม. วารสารหน้าจั่ว คณะสถาปัตยกรรม มหาวิทยาลัยศิลปากร, (16), 1.

สลิดทิพย์ รุ่งเรือง. (2554). ที่ว่าง ที่สร้างให้เกิดความยั่งยืนทางสังคม: กรณีศึกษาความสัมพันธ์ของพื้นที่ว่าง และทางปฏิบัติการทางสังคม ของพื้นที่เมืองเก่าลำพูน ตำบลในเมืองจังหวัดลำพูน. (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยศิลปากร, กรุงเทพฯ.

ศุภชัย ชัยจันทร์, และ ณรงพน ไล่ประกอบทรัพย์. (2559). แนวคิดสาธารณะของพื้นที่สาธารณะในเมือง. วารสารวิชาการ คณะสถาปัตยกรรม มหาวิทยาลัยของแก่น, 15(2), 74-82.

สุพักตรา สุทธสุภา. (2540). พื้นที่เปิดโล่ง: องค์ประกอบในเมือง. วารสารหน้าจั่ว คณะสถาปัตยกรรม มหาวิทยาลัยศิลปากร, (15), 121-126.

สำนักงานนโยบายและแผนการขนส่งและจราจร. (2560). โครงการศึกษาแผนแม่บทจราจรและแผนแม่บทพัฒนาระบบขนส่งสาธารณะ ในเขตนครราชสีมา.

อรุณ สถิตพงศ์สถาพร. (2562). ทฤษฎีการพัฒนาระบบเมืองในมิติประชากร. สืบค้นจาก http://www.furd.in.th/cities/ concepts/view/Rxoew7ZM012G/

Gehl, J. (2010). เมืองของผู้คน. (ศรีสุเมธ ฤทธิไพโรจน์, ผู้แปล). กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์ลายเส้น พับบลิชชิ่ง. (ต้นฉบับปี 2559).