ผลกระทบการสร้างเขื่อนป้องกันตลิ่งต่อภูมิทัศน์ภูมิทัศน์พื้นถิ่น ริมแม่น้ำโขง: กรณีศึกษาชุมชนท่าอุเทน อำเภอท่าอุเทน จังหวัดนครพนม

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ1) ศึกษาองค์ประกอบภูมิทัศน์พื้นถิ่นริมแม่น้ำโขงชุมชนท่าอุเทน 2) ศึกษาผลกระทบจากการสร้างเขื่อนป้องกันตลิ่งแม่น้ำโขงที่มีต่อภูมิทัศน์พื้นถิ่นริมแม่น้ำโขงชุมชนท่าอุเทน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย คือ แบบสัมภาษณ์เชิงลึกแบบไม่มีโครงสร้าง การสำรวจและสังเกตแบบมีส่วนร่วม และการสนทนาแบบกลุ่ม ผลการวิจัยพบว่าชุมชนท่าอุเทนมีองค์ประกอบภูมิทัศน์พื้นถิ่นริมแม่น้ำโขง 5 อย่าง ได้แก่ 1) แม่น้ำโขง 2) ตลิ่งแม่น้ำโขง 3) ต้นไม้ 4) อาคารและสิ่งปลูกสร้างริมตลิ่งแม่น้ำโขง 5) มนุษย์ มีผลกระทบจากการสร้างเขื่อนป้องกันตลิ่งต่อภูมิทัศน์พื้นถิ่นริมแม่น้ำโขงจำนวน 4 ด้าน ได้แก่ 1) สูญเสียพื้นที่ทำเกษตรริมแม่น้ำโขงอันเป็นภูมิทัศน์พื้นถิ่นริมแม่น้ำโขงที่สำคัญ 2) ชุมชนถูกลดทอนความมั่นคงทางอาหาร โดยเฉพาะผลผลิตทางการเกษตร 3) วิถีชีวิตดั้งเดิมของชุมชนที่เกี่ยวข้องกับแม่น้ำโขงเปลี่ยนแปลงไป 4) คุณค่าและเอกลักษณ์และองค์ประกอบของภูมิทัศน์พื้นถิ่นริมแม่น้ำโขงถูกทำลายและลดทอนคุณค่าจนอาจสูญหายไปในอนาคตอันใกล้