การควบคุมตรวจสอบความชอบด้วยกฎหมายของนิติกรรมทางปกครองและการใช้ดุลพินิจของฝ่ายปกครองโดยศาลปกครองฝรั่งเศส

ผู้แต่ง

  • อานันท์ กระบวนศรี -

คำสำคัญ:

ศาลปกครอง, นิติกรรมทางปกครอง, อำนาจดุลพินิจ

บทคัดย่อ

บทคัดย่อ

ในระบบกฎหมายปกครองไทย เป็นที่ยุติแล้วว่าศาลปกครองมีอำนาจในการควบคุมตรวจสอบความชอบด้วยกฎหมายของนิติกรรมทางปกครอง แต่ในประเด็นปัญหาเรื่องการใช้ดุลพินิจของฝ่ายปกครองนั้น ยังไม่เป็นที่ยุติแน่ชัดนักว่าศาลปกครองมีอำนาจในการควบคุมตรวจสอบหรือไม่ เพียงใด อย่างไร การศึกษากฎหมายวิธีพิจารณาคดีปกครองของประเทศฝรั่งเศสซึ่งเป็นประเทศต้นแบบของประเทศไทยจึงมีความสำคัญและจำเป็นอย่างยิ่งในการพัฒนากฎหมายปกครองไทย จากการศึกษาพบว่าการใช้อำนาจดุลพินิจของฝ่ายปกครองเป็นส่วนหนึ่งของการใช้อำนาจตามกฎหมายของฝ่ายปกครอง โดยความชอบด้วยกฎหมายของการใช้อำนาจดุลพินิจของฝ่ายปกครองปรากฏอยู่ในองค์ประกอบของความชอบด้วยกฎหมายด้วยเหตุภายในนิติกรรมทางปฟกครอง จึงเป็นที่ยุติว่าศาลปกครองมีเขตอำนาจเหนือคดีดังกล่าว แต่ยังไม่เป็นที่ยุติและยังคงเป็นประเด็นที่ถูกวิพากษ์วิจารณ์ในปัจจุบันว่าศาลปกครองมีอำนาจแค่ไหน เพียงใด

บทความนี้จะเริ่มทำการศึกษาหลักการพื้นฐานที่สำคัญในการควบคุมตรวจสอบความชอบด้วยกฎหมายของนิติกรรมทางปกครองโดยเฉพาะอย่างยิ่งในการศึกษาองค์ประกอบความชอบด้วยกฎหมายของนิติกรรมทางปกครองในส่วนที่ 1 ของบทความนี้ จากนั้นจะทำการศึกษาหลักการพื้นฐานที่สำคัญในการควบคุมตรวจสอบความชอบด้วยกฎหมายของการใช้อำนาจดุลพินิจของฝ่ายปกครองโดยเริ่มจากการอธิบายความหมายและความสำคัญของการใช้อำนาจดุลพินิจของฝ่ายปกครองและปิดท้ายด้วยการศึกษาเหตุผลและความจำเป็นของศาลปกครองในการเข้ามาควบคุมตรวจสอบการใช้อำนาจดุลพินิจของฝ่ายปกครองผ่านพัฒนาการของการใช้และการตีความกฎหมายของสภาแห่งรัฐของประเทศฝรั่งเศสในส่วนที่ 2 ของบทความนี้

References

ภาษาไทย

ธีรัญชา สระทองอุ่น. “ขอบเขตในการตรวจสอบการใช้ดุลพินิจของฝ่ายปกครองโดยศาลปกครอง.” วิทยานิพนธ์มหาบัณฑิต คณะนิติศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2550.

ประสาท พงษ์สุวรรณ. “หลักกฎหมายที่สำคัญบางประการในการพิพากษาคดีฟ้องเพิกถอนนิติกรรมทางปกครอง.” ในหนังสือ 60 ปี ความมุ่งมั่นของคน ตัวตนของอาจารย์วรพจน์ (หนังสืออาจาริยบูชาเนื่องในโอกาสครบรอบ 60 ปี ศาสตราจารย์พิเศษ ดร.วรพจน์ วิศรุตพิชญ์). คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, 2557.

ปิยบุตร แสงกนกกุล. กฎหมายปกครองของประเทศในยุโรป. พิมพ์ครั้งที่ 1. กรุงเทพมหานคร: โครงการตำราและเอกสารประกอบการสอน คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, 2556.

พัฒน์พงศ์ อมรวัฒน์. หลักกฎหมายเกี่ยวกับการดำเนินการทางวินัย. ม.ป.ท: วิญญูชน, 2559.

วรเจตน์ ภาคีรัตน์. กฎหมายปกครอง ภาคทั่วไป. พิมพ์ครั้งที่ 1. กรุงเทพมหานคร: นิติราษฎร์, 2554.

วรพจน์ วิศรุตพิชญ์. ข้อความคิดและหลักการพื้นฐานบางประการของกฎหมายปกครอง. พิมพ์ครั้งที่ 3. วิญญูชน, 2562.

วรพจน์ วิศรุตพิชญ์. ข้อความคิดและหลักการพื้นฐานในกฎหมายมหาชน : รวมบทความบางเรื่องเกี่ยวกับกฎหมายปกครองและกฎหมายรัฐธรรมนูญ. ม.ป.ท: วิญญูชน, 2540.

ศุภวัฒน์ สิงห์สุวงษ์. “หลักที่ว่าฝ่ายปกครองต้องผูกพันต่อกฎเกณฑ์ที่ตนกำหนดขึ้น (Patere legem quam ipse fecisti).” [online] Available from: http://web.krisdika.go.th/data/activity/act178.pdf.

อานันท์ กระบวนศรี. “ทวิลักษณะในความสัมพันธ์ของหลักความชอบด้วยกฎหมาย (le principe de légalité) และหลักความมั่นคงแน่นอนแห่งนิติฐานะ (le principe de sécurité juridique) ในการควบคุมตรวจสอบ การกระทำทางปกครองโดยศาลปกครองฝรั่งเศส.” วารสารนิติศาสตร์ปรีดี พนมยงค์. ปีที่ 11. ฉบับที่ 2. (กรกฎาคม – ธันวาคม 2565).

คำพิพากษาของสภาแห่งรัฐ ลงวันที่ 4 เมษายน ค.ศ. 1914 คดี Gomel.

คำพิพากษาของสภาแห่งรัฐ ลงวันที่ 26 ธันวาคม ค.ศ. 1925 คดี Rodière.

คำพิพากษาสภาแห่งรัฐ ลงวันที่ 16 พฤษภาคม ค.ศ. 1933 คดี Benjamin.

คำพิพากษาสภาแห่งรัฐ ลงวันที่ 20 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1953 คดี Société intercopie.

คำพิพากษาของสภาแห่งรัฐ ลงวันที่ 29 พฤษภาคม ค.ศ. 1971 คดี Ville Nouvelle Est.

คำพิพากษาของสภาแห่งรัฐ ลงวันที่ 9 มิถุนายน ค.ศ 1978 คดี Lebon.

คำพิพากษาของสภาแห่งรัฐ ลงวันที่ 12 ธันวาคม ค.ศ. 1986 คดี Société Gepro.

คำพิพากษาของสภาแห่งรัฐ ลงวันที่ 20 พฤศจิกายน ค.ศ 2013 คดี M. Dahan.

ภาษาต่างประเทศ

Agathe Van Lang. Dictionnaire De Droit Administratif. Sirey, 8e éd., 2021.

Alix Perrin. Contentieux administratif. Dalloz, 2e éd., 2021.

André Maurin. Droit administratif. Sirey, 11e éd., 2018.

Antony Taillefait. Droit de la fonction publique. Dalloz, 9e éd., 2022.

Bertrand Seiller. Droit administratif : 2. L’action administrative. Champs université, 7e éd., 2014.

Céline Wiener et al Droit public : Droit constitutionnel et administratif, Finances publiques, Institutions européennes, Documentation française, 2017.

Charles Fortier, Droit de la fonction publique, Dalloz, 1ère éd., 2020.

Georges Dupuis et al.. Droit administratif. Sirey, 10e éd., 2007.

Gilles Lebreton. Droit administratif. Dalloz, 11e éd., 2021.

Gustave Peiser. Contentieux administratif. Dalloz, 16e ed., 2014.

Gustave Peiser. Droit administratif général, Dalloz, 26e éd., 2014.

Gustave Peiser. Droit de la fonction publique. Dalloz, 21e éd., 2012.

Jacques Viguier. Le Contentieux administratif. Dalloz, 1ère éd., 1998.

Jean - Claude Ricci. Droit Administratif Général. Hachette Supérieur, 5e éd., 2013.

Jean Waline. Droit administratif, Dalloz, 26e éd., 2016.

Marceau Long et al. Les grands arrêts de la jurisprudence administrative. Dalloz, 23e ed., 2021.

Martine Lombard et al. Droit administratif, Dalloz, 14e éd., 2021.

Mattias Guyomar et al. Contentieux administratif. Dalloz, 6e éd., 2021.

Michel Rousset et al. Droit administratif, Tome II, L’action administratif. Pug, 2e éd., 2004.

Michel Rousset et al. Droit administratif, Tome II, Le contentieux administratif. Pug, 2e éd., 2004.

Olivier Gohin. Contentieux administrative. LexisNexis Litec, 4e éd., 2005.

Pascale Gonod. Droit administratif general. Dalloz, 2e éd, 2020.

Pascale Gonod et al. Traité de droit administratif. Tome 1. Dalloz, 1ère éd, 2011.

Pascale Gonod et al. Traité de droit administratif. Tome 2. Dalloz, 1ère éd, 2011.

Patrice Chrétien et al. Droit administratif. Sirey, 27e éd, 2020.

Pierre Delvolvé. Le droit administrative. Dalloz, 7e éd, 2018.

Pierre - Laurent Frier et al. Droit administratif. LGDJ, 12 e éd., 2018.

Prosper Weil et al. Droit administrative. Puf/ Humensis, 25e éd., 2017.

Serge Daël. Contentieux administratif. Puf, 3e éd., 2010.

Serge Guinchard et al. Lexique des termes juridiques 2017 - 2018. Dalloz, 25e éd., 2017.

Conseil d'État. “Conseil d'État, 19 mai 1933, Benjamin, Contrôle des atteintes portées par le pouvoir de police à la liberté de reunion,” 19 MAI 2017. [online] Available from: https://www.conseil-etat.fr/decisions-de-justice/jurisprudence/les-grandes-decisions-depuis-1873/conseil-d-etat-19-mai-1933-benjamin.

เผยแพร่แล้ว

2023-05-24