ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการเกิดโรคในมุสลิมที่ป่วยเป็นวัณโรคปอด

บทคัดย่อ

การศึกษาวิจัยนี้ เป็นการศึกษาย้อนหลังเชิงบรรยาย มีวัตถุประสงค์เพื่อ ศึกษาปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการเกิดโรคในมุสลิมที่ป่วยด้วยวัณโรคปอด กลุ่มตัวอย่างเป็นข้อมูลผู้ป่วยวัณโรคที่นับถือศาสนาอิสลาม ที่ขึ้นทะเบียนไว้กับโรงพยาบาลชุมชน ในจังหวัดนราธิวาส ในช่วงเดือน มกราคม-ธันวาคม 2559 จำนวน 196 ราย การเกิดวัณโรค ศึกษาในกลุ่มผู้ป่วยวัณโรคมุสลิมที่เป็นวัณโรคแล้ว (รายใหม่และรายที่กลับเป็นซ้ำ) โดยทำการเลือกแบบสุ่มตัวอย่างแบบง่าย จับฉลากการสุ่มแบบไม่ใส่คืน เก็บรวบรวมข้อมูลจากแบบบันทึกข้อมูลทุติยภูมิ ได้แก่ แบบบันทึกการรักษาวัณโรค (TB01) ของสำนักวัณโรค กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข เครื่องมือทั้งหมดได้รับการตรวจสอบความตรงตามเนื้อหาโดยผู้ทรงคุณวุฒิจำนวน 3 ท่าน สถิติที่ใช้วิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ จำนวน ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และทดสอบความสัมพันธ์ชั้นต้น โดยใช้สถิติ Chi-square

ในการศึกษาครั้งนี้ได้นำแนวคิดปัจจัยสามทางระบาดวิทยามาปรับใช้ โดยผลการวิจัยพบว่า ปัจจัยด้านมนุษย์ที่มีความสัมพันธ์การเกิดโรคในมุสลิมที่ป่วยเป็นวัณโรค ประกอบด้วย สถานภาพสมรส (p=.042), โรคประจำตัว (p=.017), และระดับการศึกษา (p=.026) โดยมีความสัมพันธ์กับการเกิดโรคอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ (p<.05) ส่วนเพศ อายุ อาชีพ ประวัติการรับการรักษาวัณโรค และการสูบบุหรี่ พบว่า ไม่มีความสัมพันธ์กับการเกิดโรคอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติแต่อย่างใด ในปัจจัยด้านสิ่งที่ก่อให้เกิดที่มีความสัมพันธ์การเกิดโรคในมุสลิมที่ป่วยเป็นวัณโรค ประกอบด้วย ประวัติการแพ้ยา มีความสัมพันธ์กับการเกิดโรคอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ (p=.023) ส่วนประวัติการได้รับ BCG พบว่า ไม่มีความสัมพันธ์กับการเกิดวัณโรคอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p>.05) ส่วนปัจจัยด้านสิ่งแวดล้อม พบว่า ไม่มีความสัมพันธ์กับการเกิดโรคอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p>.05)