รูปแบบภาวะผู้นำเชิงสถานการณ์ของผู้บริหารสถานศึกษา สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษายะลา เขต 3
คำสำคัญ:
ภาวะผู้นำเชิงสถานการณ์, ผู้บริหารสถานศึกษาบทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาสภาพและตัวแบบภาวะผู้นำเชิงสถานการณ์ของผู้บริหารสถานศึกษา สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษายะลาเขต 3 2) เพื่อสร้างรูปแบบภาวะผู้นำเชิงสถานการณ์ของผู้บริหารสถานศึกษา สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษายะลาเขต 3
การดำเนินการวิจัยมี 2 ขั้นตอน คือ ขั้นตอนที่ 1 ศึกษาเอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้องกับภาวะผู้นำเชิงสถานการณ์ เพื่อให้ได้ประเด็นการสัมภาษณ์และเก็บข้อมูลเชิงคุณภาพโดยใช้แบบสัมภาษณ์กึ่งโครงสร้างกับผู้ให้ข้อมูล จำนวน 11 คน วิเคราะห์ข้อมูลโดยวิเคราะห์เนื้อหา (Content Analysis) เพื่อสร้างกรอบแนวคิดและกำหนดเป็นร่างรูปแบบภาวะผู้นำเชิงสถานการณ์ ขั้นตอนที่ 2 ดำเนินการนำร่างรูปแบบภาวะผู้นำเชิงสถานการณ์ ส่งให้ผู้ทรงคุณวุฒิ 3 ท่าน เพื่อยืนยันความถูกต้องของร่างรูปแบบภาวะผู้นำเชิงสถานการณ์ และพิจารณาตรวจสอบความเที่ยงตรงเชิงเนื้อหา โดยผู้เชี่ยวชาญ 3 ท่าน มีค่า IOC ตั้งแต่ 0.67-1.00 มีค่าความเชื่อมั่นอยู่ในระดับ .971 และนำรูปแบบภาวะผู้นำเชิงสถานการณ์ใช้กับกลุ่มตัวอย่าง จำนวน 256 คน วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้โปรแกรมสำเร็จรูป โดยใช้สถิติ การหาค่าเฉลี่ย และการค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน
ผลการวิจัยพบว่า
- สภาพและตัวแบบของภาวะผู้นำเชิงสถานการณ์ของผู้บริหารสถานศึกษา สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษายะลา เขต 3 ประกอบด้วย 4 แบบ ได้แก่ 1) ผู้นำแบบสั่งการ 2) ผู้นำแบบแนะนำ 3) ผู้นำแบบมีส่วนร่วม และ 4) ผู้นำแบบมอบอำนาจ
- รูปแบบภาวะผู้นำเชิงสถานการณ์ของผู้บริหารสถานศึกษา สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษายะลา เขต 3 ประกอบด้วย 4 แบบ ดังนี้ 1. ผู้นำแบบสั่งการ ได้แก่ 1) กำหนดกฎ ระเบียบ ข้อบังคับ และแนวทางการปฏิบัติงานให้ชัดเจน 2) สร้างบรรยากาศในการปฏิบัติงานให้มีความเป็นระเบียบเรียบร้อย 3) เป็นผู้กำหนดแผนปฏิบัติการเพื่อให้ผู้ปฏิบัติงานสามารถดำเนินงานให้บรรลุเป้าหมาย 2. ผู้นำแบบแนะนำ ได้แก่ 1) สนับสนุนครูและบุคลากรทางการ ศึกษาในทุก ๆ ด้าน เพื่อจัดการศึกษาอย่างมีประสิทธิภาพ 2) ให้คำแนะนำเป็นแบบอย่างที่ดีในด้านความรับผิดชอบ ในการพัฒนาตนเองและพัฒนางานอย่างสม่ำเสมอ 3) เป็นผู้ให้คำปรึกษา ให้คำชี้แนะให้คำแนะนำ 3. ผู้นำแบบมีส่วนร่วม ได้แก่ 1) ให้ความสำคัญกับครูและบุคลากรอย่างเท่าเทียมและเสมอภาค 2) มีการปรึกษาหารือร่วมกันกับครูและบุคลากรก่อนปฏิบัติงาน 3) ใช้ทักษะหลากหลายในการปฏิบัติงาน และ 4. ผู้นำแบบมอบอำนาจ ได้แก่ 1) ติดตาม ประเมินผลการปฏิบัติงานอย่างใกล้ชิดสม่ำเสมอ 2) ให้ความสำคัญกับปัญหาที่เป็นอุปสรรคต่อการปฏิบัติงาน 3) ให้กำลังใจและแสดงความห่วงใยกับครูและบุคลากรทางการศึกษา เมื่อนำไปหาระดับความเหมาะสมในการนำไปปฏิบัติ พบว่า ภาพรวมและรายด้านอยู่ในระดับมาก
เอกสารอ้างอิง
กวิสรา ชูทอง. (2560). ความสัมพันธ์ระหว่างภาวะผู้นำเชิงสถานการณ์ของผู้บริหารสถานศึกษากับประสิทธิผลของโรงเรียนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 7 จังหวัดปราจีนบุรี. งานนิพนธ์การศึกษามหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารการศึกษา มหาวิทยาลัยบูรพา.
ก้องภพ วิชญกูล. (2564). ภาวะผู้นำเชิงสถานการณ์ของผู้บริหารสถานศึกษากับมาตรฐานวิชาชีพ ด้านการ
ปฏิบัติงานของครูสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา ประถมศึกษาปัตตานี เขต 1. วิทยานิพนธ์ปริญญาครุศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาบริหารการศึกษา บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยราชภัฏยะลา.
โชติกา พรหมเทศ. (2557). การศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างภาวะผู้นำตามสถานการณ์กับประสิทธิผลสถานศึกษา และแนวทางส่งเสริมภาวะผู้นำของผู้บริหารสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาพิษณุโลก เขต 2. วิทยานิพนธ์ ครุศาสตรมหาบัณฑิต สาขาการบริหารการศึกษา บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยราชภัฏพิบูลสงคราม.
ธนากร แก่นเกษ. (2560). ภาวะผู้นำเชิงสถานการณ์ของผู้บริหารโรงเรียนมัธยมศึกษาในจังหวัดจันทบุรี สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 17. วิทยานิพนธ์ปริญญาการศึกษามหาบัณฑิต. สาขาวิชาการบริหารการศึกษา คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา.
ธร สุนทรายุทธ. (2556). ทฤษฎีองค์กรและพฤติกรรม: หลักการ ทฤษฎี การวิจัย และปฏิบัติทางการศึกษา. กรุงเทพฯ: เนติกุลการพิมพ์.
วรรณพร ตรีชัยศรี. (2561). ความสัมพันธ์ระหว่างภาวะผู้นำ ตามสถานการณ์ของผู้บริหารสถานศึกษากับการเป็นองค์กรแห่งการเรียนรู้ของสถานศึกษา สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสระบุรี เขต 2. วิทยานิพนธ์ปริญญาอุตสาหกรรมศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาบริหารการศึกษา บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรี.
ศูนย์อำนวยการบริหารจังหวัดชายแดนภาคใต้. (2565). รายงานการบริหารและพัฒนาทรัพยากรบุคคลของศูนย์อำนวยการบริหารจังหวัดชายแดนภาคใต้ (ศอ.บต.). ยะลา.
สัมมา รธนิธย์. (2560). หลักทฤษฎีและปฏิบัติการบริหารการศึกษา. พิมพ์ครั้งที่ 4. กรุงเทพฯ : ข้าวฟ่าง.
สุนทร โครตบรรเทา. (2560). การบริหารการศึกษา : หลักการและทฤษฎี (ฉบับปรับปรุง). กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์ปัญญาชน.
สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. (2560). แผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2560- 2579. กรุงเทพมหานคร : สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา.
สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษายะลา เขต 3. (2565). แผนปฏิบัติการประจำปีงบประมาณ 2566. ยะลา : กลุ่มนโยบายและแผน.
Hersey, P., Blanchard, K.H., & Johnson, D. E. (1996). Management of organisational behaviour. London: Prentice-Hall International.
Richard L Daft. (1992). Organization Theory: Integrating Structure and Behavior (2nd ed).
Englewood Cliffs New Jersey: Prentice-Hall.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 Pansak Tammajak, Jarunee Kao-ian, Phimpawee Suwanno
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
Proposed Creative Commons Copyright Notices
