การพัฒนากระบวนการส่งเสริมการคิดเชิงอนาคตของนักเรียนมัธยมศึกษาโรงเรียนวิถีพุทธ

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาการคิดเชิงอนาคตของนักเรียนโรงเรียนวิถีพุทธ 2) วิเคราะห์องค์ประกอบเชิงยืนยันการคิดเชิงอนาคต 3) สร้างเกณฑ์ปกติการคิดเชิงอนาคต 4) พัฒนากระบวนการส่งเสริมการคิดเชิงอนาคตของนักเรียนโรงเรียนวิถีพุทธ กลุ่มตัวอย่างเป็นครูและนักเรียนมัธยมศึกษาโรงเรียนวิถีพุทธ ปีการศึกษา 2553 การวิจัยมี 3 ขั้นตอน คือขั้นตอนการศึกษาการคิดเชิงอนาคต ขั้นตอนการวิเคราะห์องค์ประกอบเชิงยืนยันการคิดเชิงอนาคต และขั้นตอนการพัฒนากระบวนการส่งเสริมการคิดเชิงอนาคต โดยใช้ระเบียบวิธีการวิจัยแบบผสมผสาน

            ผลการวิจัยพบว่า

            1. การคิดเชิงอนาคตของนักเรียนโรงเรียนวิถีพุทธโดยรวม พบว่า มีค่าเฉลี่ยขอระดับการคิดเชิงอนาคตตามสภาพที่เป็นจริงด้านการคิดจินตนาการมีค่าสูงสุดอยู่ในระดับมาก ส่วนระดับการคิดเชิงอนาคตตามสภาพการณ์ที่คาดหวังด้านการคิดจินตนาการมีค่าสูงสุดอยู่ในระดับมากที่สุด

2. องค์ประกอบเชิงยืนยันการคิดเชิงอนาคตของนักเรียนโรงเรียนวิถีพุทธ มีจำนวน 4  องค์ประกอบ ประกอบด้วย การมองภาพอย่างองค์รวม การคิดอย่างต่อเนื่อง การคาดการณ์แนวโน้ม และการคิดจินตนาการ สอดคล้องกับข้อมูลทฤษฎีที่ศึกษามาและได้เกณฑ์ปกติการคิดเชิงอนาคต ส่วนเกณฑ์ปกติแบบวัดการคิดเชิงอนาคตของนักเรียนมัธยมศึกษาโรงเรียนวิถีพุทธ พบว่า มีช่วงของคะแนนทีตั้งแต่ 35 ลงไป, 36-44, 45-55, 56-64, ตั้งแต่ 65 ขึ้นไป ตามลำดับ

3. กระบวนการส่งเสริมการคิดเชิงอนาคตของนักเรียนโรงเรียนวิถีพุทธ ประกอบด้วย 6 ขั้นตอน คือ ขั้นตอนที่ 1 การวิเคราะห์สภาพและคุณลักษณะของนักเรียน ขั้นตอนที่ 2 วางแผนจัดกิจกรรมการส่งเสริมการคิดเชิงอนาคตวิถีพุทธให้กับนักเรียน ขั้นตอนที่ 3 ดำเนินการจัดกิจกรรมตามแผน ขั้นตอนที่ 4 การประเมินผลการจัดกิจกรรม ขั้นตอนที่ 5 สรุปผลการดำเนินกิจกรรม ขั้นตอนที่ 6 การให้ข้อมูลย้อนกลับ

 คำสำคัญ: กระบวนการส่งเสริม, การคิดเชิงอนาคต, โรงเรียนวิถีพุทธ