การศึกษาแนวทางการจัดการเรียนรู้ภาษาไทยเพื่อเสริมสร้างจิตห้าลักษณะของนักเรียนมัธยมศึกษาปีที่ 1

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสภาพและนำเสนอแนวทางการจัดการเรียนรู้ภาษาไทยเพื่อเสริมสร้างจิตห้าลักษณะของนักเรียนมัธยมศึกษาปีที่ 1 กลุ่มตัวอย่างประกอบด้วยครูภาษาไทยจำนวน 132 คน และผู้เชี่ยวชาญทางด้านจิตห้าลักษณะจำนวน 3 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยประกอบด้วยแบบสอบถามครูและแบบสัมภาษณ์ผู้เชี่ยวชาญทางด้านจิตห้าลักษณะ วิเคราะห์ข้อมูลจากแบบสอบถามโดยใช้สถิติค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ยเลขคณิต และค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และวิเคราะห์เนื้อหา ผลการวิจัยสรุปได้ว่า 1) ครูจัดการเรียนรู้เพื่อเสริมสร้างให้นักเรียนมีจิตวิทยาการและจิตเคารพบ่อยครั้ง จัดการเรียนรู้เพื่อให้มีจิตจริยธรรมและจิตสร้างสรรค์เป็นบางครั้ง และจัดการเรียนรู้เพื่อให้มีจิตสังเคราะห์น้อยครั้ง 2) แนวทางการจัดการเรียนรู้เพื่อเสริมสร้างจิตห้าลักษณะของนักเรียน คือ ครูออกแบบการจัดการเรียนรู้ตามสภาพจริงและแบบย้อนกลับ จัดกิจกรรมการเรียนรู้โดยใช้วิธีสอน เทคนิคการสอนและกิจกรรมการเรียนรู้ที่หลากหลาย ได้แก่ วิธีสอนโดย
การสาธิต การอภิปราย การใช้โครงงานเป็นฐาน และจัดกิจกรรมการเรียนรู้ภาษาไทยตามแนวคิดการเรียนรู้เชิงรุก
การเรียนรู้จากการปฏิบัติ การเรียนการสอนแบบตกผลึก การสะท้อนคิด การคิดไตร่ตรอง การเรียนรู้แบบร่วมมือ
การพัฒนาความเคารพสิทธิมนุษยชน กิจกรรมจิตตปัญญาศึกษา กิจกรรมสุนทรียสนทนา กระบวนการกระจ่างค่านิยมและกิจกรรมจิตอาสา ซึ่งทำให้นักเรียนได้พัฒนาครบทุกจิตลักษณะ โดยใช้สื่อสิ่งพิมพ์และสื่ออิเล็กทรอนิกส์เพื่อประกอบ
การเรียนการสอนให้นักเรียนเข้าใจสิ่งที่เรียนรู้ได้ดียิ่งขึ้น และวัดและประเมินผลการเรียนรู้ตามสภาพจริงทั้งก่อนเรียน ระหว่างเรียน และหลังเรียน โดยใช้วิธีการถามตอบ การสังเกต การทดสอบ การตรวจผลงานจากกิจกรรมการเรียนรู้แบบโครงงานเป็นฐาน และการสัมภาษณ์ทัศนคติค่านิยมเพื่อวัดและประเมินผลคุณธรรมจริยธรรมของนักเรียน