ความอยู่ดีมีสุขของวัยรุ่น: การวิเคราะห์อภิมานโมเดลสมการเชิงโครงสร้าง
คำสำคัญ:
ความอยูดีมีสุข, ความฉลาดทางอารมณ์, การรู้คุณ, รูปแบบการเผชิญปัญหา, การสนับสนุนทางสังคม, การวิเคราะห์อภิมานโมเดลสมการเชิงโครงสร้างบทคัดย่อ
การวิจัยนี้มีจุดประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาความแตกต่างของขนาดอิทธิพลตามคุณลักษณะงานวิจัยที่ส่งผลต่อความอยู่ดีมีสุขของวัยรุ่น 2) เพื่อศึกษาอิทธิพลส่งผ่านในโมเดลสมการเชิงโครงสร้างและตรวจสอบความตรงของโมเดลของปัจจัยด้านความฉลาดทางอารมณ์ การรู้คุณ รูปแบบการเผชิญปัญหาและการสนับสนุนทางสังคมที่ส่งผลต่อความอยู่ดีมีสุขของวัยรุ่นเป็นงานวิจัยที่ตีพิมพ์เผยแพร่ปี 2550 - 2562 จากบทความวิจัยจำนวน 67 เรื่อง ซึ่งคัดเลือกจากทั้งหมด 100 เรื่อง โดยใช้การวิเคราะห์อภิมานโมเดลสมการเชิงโครงสร้างด้วยโปรแกรม R และ MPlus
ผลการวิจัยมีดังนี้ 1) คุณลักษณะงานวิจัยด้านการตีพิมพ์ ด้านเนื้อหาสาระและด้านวิธีวิทยาการวิจัยที่ส่งผลให้ค่าขนาดอิทธิพลของงานวิจัยเกี่ยวกับปัจจัยที่ส่งผลต่อความอยู่ดีมีสุขมีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 2) ความฉลาดทางอารมณ์ การสนับสนุนทางสังคม รูปแบบการเผชิญปัญหา และการรู้คุณส่งอิทธิพลโดยตรงต่อความอยู่ดีมีสุขของวัยรุ่น มีค่าเท่ากับ .213 .141 .116 และ .105 ตามลำดับ 3) ความฉลาดทางอารมณ์ และการรู้คุณส่งอิทธิพลทางอ้อมต่อความอยู่ดีมีสุขของวัยรุ่นผ่านการสนับสนุนทางสังคม และรูปแบบการเผชิญปัญหาอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 และ 4) ความฉลาดทางอารมณ์ การรู้คุณ รูปแบบการเผชิญปัญหา และการสนับสนุนทางสังคม สามารถอธิบายความผันแปรของความอยู่ดีมีสุขได้ร้อยละ 18.3 และโมเดลสอดคล้องกลมกลืนกับข้อมูลเชิงประจักษ์ ( χ2= 2.518, df = 1, p-value = .113, CFI = 1.000, RMSEA = .006)
References
กรมสุขภาพจิต. (2543). รายงานการประชุมวิชาการสุขภาพจิต ปี 2543. เรื่องสุขภาพจิตดีด้วยอีคิว. นนทบุรี: สำนักพัฒนาสุขภาพจิต.
จริยา ชื่นศิริมงคล. (2554). การสังเคราะห์งานวิจัยที่ศึกษาปัจจัยด้านเด็กและครอบครัวที่มีอิทธิพลต่อผลลัพธ์การเรียนรู้ของเด็กด้วย MASEM. กรุงเทพมหานคร: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ณัฏฐนิช เจริญวรชัย. (2554). ผลการปรึกษากลุ่มตามทฤษฎียึดบุคคลเป็นศูนย์กลางต่อความสํานึกขอบคุณของนิสิตปริญญาตรี. วารสารวิชาการมหาวิทยาลัยราชภัฏอุตรดิตถ์.
นงพงา ลิ้มสุวรรณ. (2542). เลี้ยงลูกถูกวิธี ชีวีเป็นสุข. กรุงเทพฯ: บริษัท เมดอินโฟ จี.ดี. จำกัด. 2542.
นงลักษณ์ วิรัชชัย และ คณะ. (2541). การสังเคราะห์งานวิจัยทางการศึกษาด้วยการวิเคราะห์อภิมานและการวิเคราะห์เนื้อหา: รายงานการวิจัย. กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
นิติบดี ศุขเจริญ และ วัยวุฑฒ์ อยู่ในศิล. (2557). การวิเคราะห์อภิมานและการสังเคราะห์อภิมาน; Meta-Analysis and Meta-Synthesis. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม.
ปิยะวัฒน์ ตรีวิทยา. (2559). กรอบแนวคิดเกี่ยวกับคุณภาพชีวิต. Concepts of quality of life. วารสารเทคนิคการแพทย์เชียงใหม่.
ประเวศ วะสี. (2548). มรรค 12 สู่ประเทศไทยอยู่เย็นเป็นสุข ถ้าปรารถนาความอยู่เย็นเป็นสุขก็ต้องใช้ดัชนีวัดความอยู่เย็นเป็นสุข. กรุงเทพฯ: สำนักงานปฏิรูประบบสุขภาพแห่งชาติและสำนักงานกองทุนสนับสนุนและสร้างเสริมสุขภาพแห่งชาติ.
พรทิพย์ พันตา. (2554). การสังเคราะห์งานวิจัยนวัตกรรมการเรียนการสอนคณิตศาสตร์: การวิเคราะห์อภิมานและการวิเคราะห์กลุ่มแฝง. กรุงเทพมหานคร: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
สํานักงานคณะกรรมการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2550). แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติฉบับที่ 10 (พ.ศ. 2550–2554). กรุงเทพฯ: อัมรินทร์พริ้นติ้งแอนด์พับลิชชิง.
สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2558). แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 11 (พ.ศ. 2555 -2559). กรุงเทพฯ : สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ.
Deci, E. L., & Ryan, R. M. (2008). Hedonia, eudaimonia, and well-being: An introduction. Journal of Happiness Studies, 9, 1–11.
Diener, E., Lucas, R. E., & Oishi, S. (2002). Subjective well-being: The science of happiness and life satisfaction. In C. R. Snyder, & S. J. Lopez (Eds.), Handbook of positive psychology (pp. 63–73). New York: Oxford University Press.
Cheung, M. W. L. (2009a). Meta-analysis: A Structural Equation Modeling Perspective. In Association for Psychological Science 21st Annual Convention, San Francisco, CA, USA.
Grotevant, H. D., & Cooper, C. (1985). Patterns of interaction in family relationships and the development of identity exploration in adolescence. Child Development, 56, 415–428.
Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J. & Anderson, R. E. (2010). Multivariate Data Analysis (7th ed.). Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall
Hunter, J. E., & Schmidt, F. L. (2004). Methods of meta-analysis: Correcting error and bias in research findings. Sage.
Jongudomkarn, D. (2017). Perceptions of the Thai family well-Being: A qualitative study. Journal of Nursing Science and Health, 40(1), 14-29.
Kong, F., Gong, X., Sajjad, S., Yang, K., & Zhao, J. (2019). How is emotional intelligence linked to life satisfaction? The mediating role of social support, positive affect and negative affect. Journal of Happiness Studies, 1-13.
Koydemir, S., Şimşek, Ö. F., Schütz, A., & Tipandjan, A. (2013). Differences in how trait emotional intelligence predicts life satisfaction: The role of affect balance versus social support in India and Germany. Journal of Happiness Studies, 14(1), 51-66.
Ruiz-Aranda D, Extremera N and Pineda-Galán C (2014) Emotional intelligence, life satisfaction and subjective happiness in female student health professionals: The mediating effect of perceived stress. Journal of Psychiatric and Mental Health Nursing 21: 106–113.
Salovey, P., & Mayer, J. D. (1990). Emotional intelligence. Imagination, cognition and personality, 9(3), 185-211.
Sarason, I. G., & Sarason, B. R. (2009). Social support: Mapping the construct. Journal of Social and Personal Relationships, 26(1), 113-120.
Schwarzer, R., & Knoll, N. (2007). Functional roles of social support within the stress and coping process: A theoretical and empirical overview. International journal of psychology, 42(4), 243-252.
Viswesvaran, C., & Ones, D.S. (1995). Theory testing: combining psychometric meta - analysis and structural equations modeling. Personnel Psychology, 48(4), 865 - 885.
Wood, A. M., Froh, J. J., & Geraghty, A. W. A. (2010). Gratitude and well-being: A review and theoretical integration. Clinical Psychology Review, 30(7), 890–905.
Zeidner, M., & Hammer, A. L. (1992). Coping with missile attack: Resources, strategies, and outcomes. Journal of Personality, 60(4), 709-746.
งานวิจัยที่นำมาสังเคราะห์เบื้องต้น
Zeidner, M., Matthews, G., & Shemesh, D. O. (2016). Cognitive-social sources of wellbeing: differentiating the roles of coping style, social support and emotional intelligence. Journal of Happiness Studies, 17(6), 2481-2501.
Mota, C. P., & Matos, P. M. (2015). Adolescents in institutional care: Significant adults, resilience and well-being. In Child & Youth Care Forum (Vol. 44, No. 2, pp. 209-224). Springer US.
Lin, C. C., & Yeh, Y. C. (2013). How gratitude influences well-being: A structural equation modeling approach. Social indicators research, 118(1), 205-217.
Lin, C. C. (2016). The roles of social support and coping style in the relationship between gratitude and well-being. Personality and Individual Differences, 89, 13-18.
Jose, P. E., Ryan, N., & Pryor, J. (2012). Does social connectedness promote a greater sense of well‐being in adolescence over time?. Journal of Research on Adolescence, 22(2), 235-251.
Geng, Y. (2018). Gratitude mediates the effect of emotional intelligence on subjective well-being: A structural equation modeling analysis. Journal of health psychology, 23(10), 1378-1386.
Niemiec, C. P., Lynch, M. F., Vansteenkiste, M., Bernstein, J., Deci, E. L., & Ryan, R. M. (2006). The antecedents and consequences of autonomous self-regulation for college: A self-determination theory perspective on socialization. Journal of adolescence, 29(5), 761-775.
Kong, F., Gong, X., Sajjad, S., Yang, K., & Zhao, J. (2019). How is emotional intelligence linked to life satisfaction? The mediating role of social support, positive affect and negative affect. Journal of Happiness Studies, 1-13.
Tian, L., Tian, Q., & Huebner, E. S. (2016). School-related social support and adolescents’ school-related subjective well-being: The mediating role of basic psychological needs satisfaction at school. Social Indicators Research, 128(1), 105-129.
Rodríguez-Fernández, A., Ramos-Díaz, E., Fernández-Zabala, A., Goni, E., Esnaola, I., & Goni, A. (2016). Contextual and psychological variables in a descriptive model of subjective well-being and school engagement. International Journal of Clinical and Health Psychology, 16(2), 166-174.
Mayordomo-Rodríguez, T., Meléndez-Moral, J. C., Viguer-Segui, P., & Sales-Galán, A. (2015). Coping strategies as predictors of well-being in youth adult. Social Indicators Research, 122(2), 479-489.
Zeidner, M., & Matthews, G. (2016). Ability emotional intelligence and mental health: Social support as a mediator. Personality and Individual Differences, 99, 196-199.
Zeidner, M., & Matthews, G. (2016). Ability emotional intelligence and mental health: Social support as a mediator. Personality and Individual Differences, 99, 196-199.
Matsuda, T., Tsuda, A., Kim, E., & Deng, K. (2014). Association between perceived social support and subjective well-being among Japanese, Chinese, and Korean college students. Psychology, 5(06), 491.
Froh, J. J., Yurkewicz, C., & Kashdan, T. B. (2009). Gratitude and subjective well-being in early adolescence: Examining gender differences. Journal of adolescence, 32(3), 633-650.
Kong, F., & Zhao, J. (2013). Affective mediators of the relationship between trait emotional intelligence and life satisfaction in young adults. Personality and Individual Differences, 54(2), 197-201.
Chen, L. H. (2013). Gratitude and adolescent athletes’ well-being: The multiple mediating roles of perceived social support from coaches and teammates. Social Indicators Research, 114(2), 273-285.
Schutte, N. S., Thorsteinsson, E. B., Hine, D. W., Foster, R., Cauchi, A., & Binns, C. (2010). Experiential and rational processing styles, emotional intelligence and wellbeing. Australian Journal of Psychology, 62(1), 14-19.
Malinauskas, D. R., & Malinauskiene, V. (2018). The mediation effect of Perceived Social Support and Perceived Stress on the relationship between Emotional Intelligence and Psychological Wellbeing in Male Athletes. Journal of human kinetics, 65, 291.
Cava, M. J., Buelga, S., & Musitu, G. (2014). Parental communication and life satisfaction in adolescence. The Spanish Journal of Psychology, 17.
Kong, F., Zhao, J., & You, X. (2012). Emotional intelligence and life satisfaction in Chinese university students: The mediating role of self-esteem and social support. Personality and Individual Differences, 53(8), 1039-1043.
Lopez-Zafra, E., Ramos-Álvarez, M. M., El Ghoudani, K., Luque-Reca, O., Augusto-Landa, J. M., Zarhbouch, B., ... & Pulido-Martos, M. (2019). Social support and emotional intelligence as protective resources for well-being in moroccan adolescents. Frontiers in psychology, 10.
Ruvalcaba-Romero, N. A., Fernández-Berrocal, P., Salazar-Estrada, J. G., & Gallegos-Guajardo, J. (2017). Positive emotions, self-esteem, interpersonal relationships and social support as mediators between emotional intelligence and life satisfaction. Journal of Behavior, Health & Social Issues, 9(1), 1-6.
Liu, Y., Wang, Z., & Lü, W. (2013). Resilience and affect balance as mediators between trait emotional intelligence and life satisfaction. Personality and Individual differences, 54(7), 850-855.
Klainin-Yobas, P., Ramirez, D., Fernandez, Z., Sarmiento, J., Thanoi, W., Ignacio, J., & Lau, Y. (2016). Examining the predicting effect of mindfulness on psychological well-being among undergraduate students: A structural equation modelling approach. Personality and Individual Differences, 91, 63-68.
