การศึกษาการจัดการเรียนรู้วิชาประวัติศาสตร์ไทย ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5: กรณีศึกษา โรงเรียนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษา จังหวัดพระนครศรีอยุธยา

ผู้แต่ง

  • ขวัญทิชา เชื้อหอม จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
  • ภาวิณี โสธายะเพ็ชร จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

DOI:

https://doi.org/10.14456/ojed.2021.58

คำสำคัญ:

วิชาประวัติศาสตร์ไทย, การจัดการเรียนรู้, ประถมศึกษา

บทคัดย่อ

การวิจัยเรื่องการศึกษาการจัดการเรียนรู้วิชาประวัติศาสตร์ไทย ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 กรณีศึกษา: โรงเรียนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษา จังหวัดพระนครศรีอยุธยา มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสภาพและปัญหาการจัดการเรียนรู้วิชาประวัติศาสตร์ไทย ในระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 โดยใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพ แบบการศึกษาพหุพื้นที่ โดยเลือกกรณีศึกษาพิจารณาจากโรงเรียนแกนนำที่เป็นต้นแบบในการจัดการเรียนรู้ประวัติศาสตร์ และกลุ่มตัวอย่างเพื่อให้ข้อมูลประกอบไปด้วย 4 กลุ่ม ได้แก่ ผู้บริหารสถานศึกษา ครูวิชาประวัติศาสตร์ไทย ผู้เรียน และหน่วยงานที่เกี่ยวข้องกับการจัดการเรียนรู้ รวมทั้งสิ้น 17 คน เครื่องมือที่ใช้ได้แก่แบบสัมภาษณ์และแบบบันทึกการสังเกต จากนั้นข้อมูลที่ได้จะใช้การวิเคราะห์เนื้อหาในการนำเสนอผล ผลการวิจัยพบว่า 1) ด้านการใช้หลักสูตรเพื่อการจัดการเรียนรู้ โรงเรียนจัดการเรียนรู้อิงตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 และได้เพิ่มเติมเนื้อหาความเป็นอยุธยา โดยการเปลี่ยนแปลงบ่อยครั้งของนโยบายรัฐบาล/หลักสูตรเป็นอุปสรรค 2) ด้านการจัดกิจกรรมและการใช้สื่อจัดการเรียนรู้ ครูเน้นวิธีบรรยายเนื่องจากมีข้อจำกัดทางด้านเวลา 3) ด้านความพร้อมของครู ทางจังหวัดมีการจัดอบรมครูผู้สอน ครูจึงมีความพร้อมที่จะการจัดการเรียนรู้ 4) ด้านการวัดและประเมินผลการจัดเรียนรู้ ผู้เรียนส่วนใหญ่ผ่านเกณฑ์การประเมินผลของสถานศึกษา 5) ด้านผู้เรียน ให้ความร่วมมือกับการจัดการเรียนรู้เป็นอย่างดี อย่างไรก็ตามพบว่าบางส่วนมีทัศนคติทางลบกับวิชาประวัติศาสตร์

เอกสารอ้างอิง

กรมยุทธการทหารบก. (2554). เอกสารประกอบการสอนวิชาประวัติศาสตร์ทหาร. อรุณการพิมพ์.

กระทรวงศึกษาธิการ. (2539). การสัมมนาโต๊ะกลมเรื่อง ทิศทางการพัฒนาการเรียนการสอนประวัติศาสตร์ไทย. กรุงเทพมหานคร.

กระทรวงศึกษาธิการ. (2542). พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542. http://www.moe.go.th/hp-vichai/ex-prb05-4.htm

กระทรวงศึกษาธิการ. (2552). รายงานวิจัยสภาพปัญหาและแนวทางแก้ปัญหาการจัดการเรียนการสอนที่ส่งผลต่อการพัฒนาคุณภาพผู้เรียนในระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน. วี.ที.ซี. คอมมิวนิเคชั่น.

กระทรวงศึกษาธิการ. (2554). เพื่อนคู่คิด มิตรคู่ครู แนวทางการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ประวัติศาสตร์. ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย จำกัด.

จับตาอาเซียน. (2557). เสวนาเปิดตัวหนังสือชุด “สมุดเพื่อนบ้านอาเซียนของเรา”. http://aseanwatch.org/2014/08/27/%E0%B9%80%E0%B8%AA%E0%B8%A7%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B9%80%E0%B8%9B%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B8%A7%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%8A%E0%B8%B8%E0%B8%94/

เฉลิม นิติเขตต์ปรีชา. (2545). เทคนิควิธีการสอนประวัติศาสตร์ (พิมพ์ครั้งที่2). โรงพิมพ์ไทยวัฒนาพานิช.

ชนิตา รักษ์พลเมือง. (2547). รายงานการวิจัยเอกสารสภาวะการขาดแคลนครูในระดับการศึกษา ขั้นพื้นฐานของประเทศไทย. สํานักงานเลขาธิการสภาการศึกษา.

เดลินิวส์ออนไลน์. (2557). วิชาประวัติศาสตร์กับหน้าที่พลเมือง..เรื่องที่น่าคุยกัน. http://www.dailynews.co.th/education/249239

เดลินิวส์ออนไลน์, (2557). สพฐ.หาวิธีปรับการสอนประวัติศาสตร์. http://www.dailynews.co.th/education/246890

ทิศนา แขมมณี. (2554). รูปแบบการเรียนการสอน: ทางเลือกที่หลากหลาย (พิมพ์ครั้งที่ 7). จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

ประชาชาติธุรกิจออนไลน์. (2558). ประวัติศาสตร์ชาติไทย "ใบปลิวทางการเมือง" เอกสารหาเสียงล่วงหน้า. http://www.prachachat.net/news_detail.php?newsid=1447323799

ประชาไทย. (2550). ชี้แบบเรียนประวัติศาสตร์ไทยเล่าความข้างเดียว-เน้นชาตินิยม แนะ รมว.ศึกษาฯ กลุ่มอาเซียนแก้ตำราใหม่. https://prachatai.com/journal/2007/06/13008

เปรมโรจน์ บางอ้อ. (2556). แนวคิดชาตินิยม ในแบบเรียนประวัติศาสตร์ ระดับชั้นประถมศึกษา ใน หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 [วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต ไม่ได้ตีพิมพ์]. มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.

ผู้จัดการออนไลน์. (2557). ปฏิรูปการศึกษา (10) ต้องคืนครูสู่ห้องเรียน. http://www.manager.co.th/qol/viewnews.aspx?NewsID=9570000141970

แพง ชินพงศ์. (2556). “ชาตินิยม” อุดมการณ์ที่ควรปลูกฝังให้กับคนไทย. http://www.manager.co.th/qol/viewnews.aspx?NewsID=9560000142945

ไพบูลย์ รัชโพธิ์. (2551). การศึกษาอุดมการณ์ชาตินิยมโดยรัฐผ่านแบบเรียนประถมศึกษาไทย [วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต ไม่ได้ตีพิมพ์]. มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.

ไพเราะ สุตธรรม. (2555). การพัฒนากิจกรรมการเรียนการสอน วิชาประวัติศาสตร์โดยใช้ปัญหาเป็นฐานสำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 โรงเรียนบ้านโนนสำนัก อำเภอมัญจาคีรี จังหวัดขอนแก่น [วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต ไม่ได้ตีพิมพ์]. มหาวิทยาลัยขอนแก่น.

มณีรัตน์ คงพะเนา. (2559). การศึกษาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนหน่วยการเรียนรู้อาณาจักรสุโขทัย และพฤติกรรมการทำงานกลุ่มของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 โดยใช้การจัดการเรียนรู้แบบร่วมมือ เทคนิค STAD ร่วมกับวิธีการทางประวัติศาสตร์. วารสารราชพฤกษ์, 14(3), 111 – 118.

วินัย พงศ์ศรีเพียร. (2556). สัมภาษณ์พิเศษ: ดร.วินัย พงศ์ศรีเพียร ถอดรหัสมนุษย์จากมนุษย์. วารสารประชาคมวิจัย, 109(19), 29.

ศูนย์อาเซียนศึกษา มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์. (2555). ไทยกับการเตรียมความพร้อมสู่ประชาคมอาเซียน (ตอนที่2). http://www.castu.org/CAS-TU/index.php/th/publications-2/castu-blog-2/222-2014-15

สมศักดิ์ ชูโต. (2527). การสอนวิชาประวัติศาสตร์ไทย. โรงพิมพ์ไทยวัฒนาพานิช.

สายพิณ แก้วงามประเสริฐ. (2555). วิชาประวัติศาสตร์ไทยจะนำไทยไปอาเซียน. http://botkwamdee.blogspot.com/2012/08/spn-th-h.html?m=1

เสกสรรค์ ประเสริฐกุล. (2557). สำรวจแบบเรียนประวัติศาสตร์ไทย เมื่อ ‘ชาติ’ เป็นเครื่องมือทางการเมือง. http://www.tcijthai.com/news/2014/02/scoop/5154

อุดมลักษณ์ เมฆาวณิชย์. (2556). ความเครียดของข้าราชการครูในสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาชลบุรี เขต 2 (กลุ่มอำเภอพนัสนิคม). [วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต ไม่ได้ตีพิมพ์]. มหาวิทยาลัยบูรพา.

Akinoglu, O. (2004). History Education and Identity. http://centres.exeter.ac.uk/historyresource/journal9/papers/akinoglu.pdf
Bain, R and Mirel, J. (2006). Setting up camp at the great instructional divide, Educating beginning history teachers. Journal of Teacher Education, 57(3), p.212-219.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2021-11-02

รูปแบบการอ้างอิง

เชื้อหอม ข. ., & โสธายะเพ็ชร ภ. . (2021). การศึกษาการจัดการเรียนรู้วิชาประวัติศาสตร์ไทย ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5: กรณีศึกษา โรงเรียนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษา จังหวัดพระนครศรีอยุธยา. วารสารอิเล็กทรอนิกส์ทางการศึกษา, 16(2), OJED1602042 (13 pages). https://doi.org/10.14456/ojed.2021.58

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย