การศึกษาเปรียบเทียบนโยบายการศึกษาเพื่อส่งเสริมความเป็นพลเมืองดิจิทัล ในประเทศไทย สิงคโปร์ และมาเลเซีย

ผู้แต่ง

  • สุวนันท์ บุญเอนก คณะครุศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
  • ดวงกมล บางชวด คณะครุศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

DOI:

https://doi.org/10.14456/ojed.2022.53

คำสำคัญ:

การศึกษาเปรียบเทียบ, นโยบายการศึกษา, ความเป็นพลเมืองดิจิทัล

บทคัดย่อ

การวิจัยศึกษาเปรียบเทียบนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาเปรียบเทียบนโยบายการศึกษาเพื่อส่งเสริมความเป็นพลเมืองดิจิทัลระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน (K-12) ในประเทศไทย สิงคโปร์ และมาเลเซีย โดยใช้วิธีการวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative research) ศึกษาแนวทางจากประเทศที่มีแนวปฏิบัติที่ดี (Best practice) แบบพหุกรณีศึกษา (Multiple case study) เก็บข้อมูลโดยการวิจัยเอกสารจากเอกสารที่เผยแพร่โดยหน่วยงานภาครัฐ บทความทางวิชาการ และงานวิจัยที่เกี่ยวข้องกับแนวคิดความเป็นพลเมืองดิจิทัลและการจัดการศึกษาเพื่อส่งเสริมความเป็นพลเมืองดิจิทัลในประเทศไทย สิงคโปร์ และมาเลเซีย เครื่องมือที่ใช้ คือ แบบบันทึกข้อมูลและแบบสัมภาษณ์แบบกึ่งโครงสร้าง ประชากรที่ใช้ในการวิจัย คือ ผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้องในการกำหนดนโยบายและผู้ที่นำนโยบายไปปฏิบัติจำนวน 8 คน วิเคราะห์ข้อมูลโดยการวิเคราะห์เนื้อหา จัดประเภท และสรุป ผลการวิจัย พบว่า สิ่งที่เหมือนกันระหว่างไทย สิงคโปร์ และมาเลเซีย คือ การให้ความสำคัญกับเทคโนโลยีดิจิทัลเพื่อขับเคลื่อนประเทศไปสู่เป้าหมายการเป็นประเทศเศรษฐกิจและสังคมดิจิทัล แต่สิ่งที่แตกต่าง คือ นโยบายการศึกษาเพื่อส่งเสริมความเป็นพลเมืองดิจิทัลสำหรับผู้เรียนระดับการศึกษาขั้นพื้นฐานในประเทศไทยยังไม่ปรากฏชัดเจน ทั้งนี้ ปัจจัยที่ส่งผลให้การจัดการศึกษาเพื่อส่งเสริมความเป็นพลเมืองดิจิทัลประสบความสำเร็จ คือ 1) การกำหนดนโยบายที่ชัดเจนและมีความต่อเนื่องในการดำเนินการ และ 2) การสนับสนุนจากผู้มีส่วนเกี่ยวข้อง ได้แก่ ผู้กำหนดนโยบาย ผู้นำนโยบายไปปฏิบัติ และนักวิจัย

เอกสารอ้างอิง

กระทรวงศึกษาธิการ. (ม.ป.ป.). แผนฏิบัติการดิจิทัลเพื่อการศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ พ.ศ. 2563-2565. https://bict.moe.go.th/wp-content/uploads/2022/03/digital-63-65.pdf

กระทรวงศึกษาธิการ. (2560). มาตรฐานการเรียนรู้และตัวชี้วัด กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ วิทยาศาสตร์ และสาระภูมิศาสตร์ในกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2560) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551. https://www.ipst.ac.th/wp-content/uploads/2021/04/LearningStd2560.pdf

จีระ ประทีป, กรภัค จ๋ายประยูร, หทัยรัตน์ ทับพร, ประไพ ศิวะลีราวิลาศ, เฟื่องอรุณ ปรีดีดิลก และ ปวีณา ชะลุย. (2545). รายงานการศึกษาวิจัย เรื่อง กระบวนการกำหนดนโยบายการศึกษาของสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาแห่งชาติ. จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. https://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=&cad=rja&uact=8&ved=2ahUKEwi1tsHbm4r5AhX7jGMGHcHvA-sQFnoECAoQAQ&url=http%3A%2F%2Fpioneer.netserv.chula.ac.th%2F~pfuangar%2Fpaper10.doc&usg=AOvVaw3HwFyT7ghYMAj9qSMiqyIw

จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. (ม.ป.ป.). Thai Digital Youth. http://www.thaidigitalyouth.net

ฐปนรรต พรหมอินทร์. (2546). หน่วยที่ 3 กระบวนการนโยบายสาธารณะ. ใน ประมวลสาระและแนวการศึกษาชุดวิชาปัญหาเฉพาะเชิงนโยบาย (น. 363-431). สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.

สำนักงานคณะกรรมการดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (ม.ป.ป.). หลักสูตรการเข้าใจดิจิทัลสำหรับพลเมืองไทย. https://itm.eg.mahidol.ac.th/itm/wp-content/uploads/2020/04/MDES-ONDE-Digital-Literacy-หลักสูตรการเข้าใจดิจิทัลสำหรับพลเมืองไทย.pdf

สำนักงานสภาพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (ม.ป.ป.ก). แผนการปฏิรูปประเทศ. http://nscr.nesdc.go.th/nesdc_uat/แผนการปฏิรูปประเทศ/

สำนักงานสภาพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (ม.ป.ป.ข). แผนแม่บทภายใต้ยุทธศาสตร์ชาติประเด็นโครงสร้างพื้นฐาน ระบบโลจิสจิกส์ และดิจิทัล. http://nscr.nesdc.go.th/masterplans-07/

สำนักงานสภาพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (ม.ป.ป.ค). รายงานสรุปผลการดำเนินการตามแผนปฏิรูปประเทศด้านการศึกษา ประจำปี 2563. http://nscr.nesdc.go.th/nesdc_uat/wp-content/uploads/2021/02/CR_12_010264-14.10.pdf

สำนักงานสภาพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (ม.ป.ป.ง). แผนการปฏิรูปประเทศด้านวัฒนธรรม กีฬา แรงงาน และทรัพยากรมนุษย์ (ฉบับปรับปรุง). http://nscr.nesdc.go.th/nesdc_uat/wp-content/uploads/2021/07/แยกด้าน-13-วัฒนธรรม.pdf

สำนักวิจัยและพัฒนาระบบงานบุคคล. (2560). ประเทศไทยในบริบทไทยแลนด์ 4.0 ภายใต้รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560. https://www.ocsc.go.th/sites/default/files/document/thailand-4-0-under-coninstitution-2560.pdf

สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. (2560). แผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2560-2579. http://www.kknpeo.moe.go.th/2018/wp-content/uploads/2018/11/แผนพัฒนาการศึกษาแห่งชาติ-พ.ศ.-2560-2579.pdf

Bray, M., Adamson, B., & Mason, M. (2014). Comparative Education Research Approaches and Methods. In. Springer International Publishing. https://doi.org/https://doi.org/10.1007/978-3-319-05594-7

Common Sense Education. (2019). Teaching digital citizens in today's world: Research and insights behind the Common Sense K–12 Digital Citizenship Curriculum https://www.commonsense.org/education/sites/default/files/tlr_component/common_sense_education_digital_citizenship_research_backgrounder.pdf

Dhamanitayakul, C., & Biggins, O. (2019). Conceptualizing Digital Citizenship for Digital Natives in Thailand. Journal of Communication Arts Review, 23(3), 60-73

ECEC around the world. (2015). Thailand Basic Data. https://www.childresearch.net/projects/ecec/thailand.html

Economic Planning Unit. (n.d.). Malaysia Digital Economy Blueprint. Prime Minister’s Department. https://www.epu.gov.my/sites/default/files/2021-02/malaysia-digital-economy-blueprint.pdf

Facebook. (n.d.). We Think Digital. https://wethinkdigital.fb.com/th/th-th/

Ministry of Communications and Information Singapore. (n.d.). Digital Readiness Blueprint. https://www.mci.gov.sg/en/portfolios/digital-readiness/digital-readiness-blueprint

Ministry of Education Malaysia. (2009). Policy on ICT in Education Malaysia. https://en.unesco.org/icted/content/malaysia-policy-ict-education-0

Ministry of Education Malaysia. (2013). Malaysia Education Blueprint 2013-2025 (Preschool to Post-Secondary Education). https://www.moe.gov.my/menumedia/media-cetak/penerbitan/dasar/1207-malaysia-education-blueprint-2013-2025/file

Ministry of Education Malaysia. (2019). Education System. https://www.moe.gov.my/en/dasarmenu/sistem-pendidikan

Ministry of Education Singapore. (2020a). Secondary School Education. https://www.moe.gov.sg/-/media/files/secondary/secondary-brochure-2020.pdf

Ministry of Education Singapore. (2020b). Learn for life – Ready for the future: Refreshing our curriculum and Skillsfuture for educators. https://www.moe.gov.sg/news/press-releases/20200304-learn-for-life-ready-for-the-future-refreshing-our-curriculum-and-skillsfuture-for-educators

Ministry of Education Singapore. (2021). Educational Technology Journey. https://www.moe.gov.sg/education-in-sg/educational-technology-journey

Ministry of Education Singapore. (2022). Practising Cyber Wellness. https://www.moe.gov.sg/education-in-sg/our-programmes/cyber-wellness

Ministry of Education Singapore. (n.d.). Strengthening Digital Literacy. https://www.moe.gov.sg/microsites/cos2020/refreshing-our-curriculum/strengthen-digital-literacy.html

Ministry of Education Singapore. (2022). Practising Cyber Wellness. https://www.moe.gov.sg/education-in-sg/our-programmes/cyber-wellness

Ribble, M. (2015). Digital Citizenship in Schools (3 ed.). International Society for Technology in Education.

Sharon, A. (2020). Malaysian MOE to launch new cybersecurity module for schools. https://opengovasia.com/malaysian-moe-to-launch-new-cybersecurity-module-for-schools/

Somabut, A. (2021). เยาวชนไทย Go Cyber. https://x.kku.ac.th/courses/youth-go-cyber/?no_frame=1

Tan, J., Koh, E., Chan, M., Costes-Onishi, P. & Hung, D. (2017). Advancing 21st Century Competencies in Singapore. Asia Society.

ThaiMOOC. (ม.ป.ป.). พลเมืองดิจิทัล. https://lms.thaimooc.org/courses/course-v1:SU+SU008+2019/about

The IMD World Competitiveness Center. (n.d.). The IMD World Digital Competitiveness Ranking 2020. https://www.imd.org/wcc/world-competitiveness-center-rankings/world-digital-competitiveness-rankings-2020/

UNESCO. (2015). Fostering Digital Citizenship through Safe and Responsible Use of ICT. UNESCO Bangkok. https://en.unesco.org/icted/sites/default/files/2019-04/62_fosteing_digital_citizenship_through_safe_and_responsible_use_of_ict.pdf

UNESCO. (2016). A Policy review: building digital citizenship in Asia-Pacific through safe, effective and responsible use of ICT. https://unesdoc.unesco.org/notice?id=p::usmarcdef_0000246813

UNESCO. (2022). Guidelines for ICT in education policies and masterplans. https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000380926

Unicef Malaysia. (2014). Exploring the digital landscape in Malaysia. https://www.skmm.gov.my/skmmgovmy/media/General/pdf/Digital_Landscape_in_Malaysia_3.pdf

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2022-07-27

รูปแบบการอ้างอิง

บุญเอนก ส., & บางชวด ด. (2022). การศึกษาเปรียบเทียบนโยบายการศึกษาเพื่อส่งเสริมความเป็นพลเมืองดิจิทัล ในประเทศไทย สิงคโปร์ และมาเลเซีย. วารสารอิเล็กทรอนิกส์ทางการศึกษา, 17(2), OJED1702014. https://doi.org/10.14456/ojed.2022.53

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย