ผลการจัดกิจกรรมการเรียนรู้โดยใช้แบบจำลองเป็นฐานที่มีต่อความสามารถในการแก้ปัญหาสิ่งแวดล้อมของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาตอนปลาย
DOI:
https://doi.org/10.14456/ojed.2025.8คำสำคัญ:
การเรียนรู้โดยใช้แบบจำลองเป็นฐาน, ความสามารถในการแก้ปัญหาสิ่งแวดล้อม, ปัญหาสิ่งแวดล้อม, นักเรียนมัธยมศึกษาตอนปลายบทคัดย่อ
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อเปรียบเทียบความสามารถในการแก้ปัญหาสิ่งแวดล้อมของนักเรียนก่อนและหลังการจัดกิจกรรมการเรียนรู้โดยใช้แบบจำลองเป็นฐานทั้งในภาพรวมและตามองค์ประกอบ ตัวอย่างคือนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 จำนวน 38 คน ได้มาโดยการสุ่มอย่างง่าย เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย คือ แผนการจัดการเรียนรู้โดยใช้แบบจำลองเป็นฐาน และแบบวัดความสามารถในการแก้ปัญหาสิ่งแวดล้อม วิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณโดยใช้สถิติค่าเฉลี่ยเลขคณิต ค่าเฉลี่ยร้อยละ ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และสถิติทดสอบความแตกต่างระหว่างค่าเฉลี่ยสองค่าที่ได้จากสองกลุ่มที่ไม่เป็นอิสระจากกันและข้อมูลเชิงคุณภาพโดยใช้การวิเคราะห์เนื้อหา ผลการวิจัยสรุปได้ดังนี้ 1) เมื่อพิจารณาความสามารถในการแก้ปัญหาสิ่งแวดล้อมในภาพรวม นักเรียนที่ได้รับการจัดกิจกรรมการเรียนรู้โดยใช้แบบจำลองเป็นฐานมีคะแนนเฉลี่ยความสามารถในการแก้ปัญหาสิ่งแวดล้อมหลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 และ 2) เมื่อพิจารณาความสามารถในการแก้ปัญหาสิ่งแวดล้อมตามองค์ประกอบ ได้แก่ การระบุปัญหาสิ่งแวดล้อม การกำหนดแนวทางการแก้ปัญหาสิ่งแวดล้อม การประเมินแนวทางการแก้ปัญหาสิ่งแวดล้อม การเสนอแนวทางการแก้ปัญหาสิ่งแวดล้อมที่เหมาะสม และการนำแนวทางการแก้ปัญหาสิ่งแวดล้อมไปประยุกต์ นักเรียนที่ได้รับการจัดกิจกรรมการเรียนรู้โดยใช้แบบจำลองเป็นฐานมีการเปลี่ยนแปลงความสามารถในการแก้ปัญหาสิ่งแวดล้อมหลังเรียนในทุกองค์ประกอบ โดยมีคะแนนเฉลี่ยสูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05
เอกสารอ้างอิง
ภาษาไทย
จีระวรรณ เกษสิงห์, สุชาวดี เกตชนก, และ ศรายุทธ ชาญนคร. (2566). สมรรถนะการปฏิบัติเพื่อสิ่งแวดล้อม : มุมมองใหม่ของผลลัพธ์การเรียนรู้ด้านสิ่งแวดล้อมศึกษา. วารสารศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตปัตตานี, 34(1), 1-19. https://so02.tci-thaijo.org/index.php/edupsu/article/view/251913
ภาษาอังกฤษ
Ardoin, N. M., Bowers, A. W., & Gaillard, E. (2020). Environmental education outcomes for conservation: A systematic review. Biological Conservation, 241, Article 108224. https://doi.org/https://doi.org/10.1016/j.biocon.2019.108224
______. (2023). A systematic mixed studies review of civic engagement outcomes in environmental education [Review]. Environmental Education Research, 29(1), 1-26. https://doi.org/10.1080/13504622.2022.2135688
Bryce, C. M., Baliga, V. B., De Nesnera, K. L., Fiack, D., Goetz, K., Tarjan, L. M., Wade, C. E., Yovovich, V., Baumgart, S., Bard, D. G., Ash, D., Parker, I. M., & Gilbert, G. S. (2016). Exploring Models in the Biology Classroom. The American Biology Teacher, 78(1), 35-42. https://doi.org/10.1525/abt.2016.78.1.35
OECD. (2005). Problem Solving for Tomorrow's World: First Measures of Cross-Curricular Competencies from PISA 2003. OECD Publishing. https://doi.org/https://doi.org/10.1787/9789264006430-en
Olofsson, K. L., Selvakumar, P. P., Peach, K., Leon-Corwin, M., Stormer, S. A., Gupta, K., Carlson, N., & Sibley, M. (2023). Effective stakeholder engagement in environmental problem-solving though group model building: An Oklahoma case study. Environmental Challenges, 13, Article 100755. https://doi.org/https://doi.org/10.1016/j.envc.2023.100755
Prastiwi, L., Sigit, D. V., & Ristanto, R. H. (2019). Relationship between academic ability and environmental problem-solving skill: A case study at Adiwiyata schools in Tangerang city, Indonesia. Üniversitepark Bülten, 8(1), 76-86. http://dx.doi.org/10.22521/unibulletin.2019.81.6
Rimba, F., & Rastati, R. (2023). Analysis of environmental problem-solving ability of students in class XI social science at state senior high school 17 west Jakarta. Tunas Geografi, 12(1), 9-17. https://doi.org/10.24114/tgeo.v12i1.42473
Sigit, D. V., Prastiwi, L., Ristanto, R. H., & Rifan, M. (2021). Adiwiyata school in Indonesia: A correlation between eco-literacy, environmental awareness, and academic ability with environmental problem-solving skill. Journal of Physics: Conference Series, 1, Article 012068. https://doi.org/10.1088/1742-6596/1796/1/012068
Sikk, J. I. (2024). Model-based learning analytics for capturing and scaffolding students' problem-solving skills in technology-enhanced learning environments. In A. Ortega-Arranz, B. M. McLaren, & I. Buchem (Eds.), The Doctoral Consortium of the 19th European Conference on Technology Enhanced Learning (ECTELDC 2024). The 19th European Conference on Technology Enhanced Learning (ECTEL 2024) (pp. 104-109). CEUR Workshop Proceedings. https://ceur-ws.org/Vol-3927/paper15.pdf
Stammen, A., Malone, K., & Irving, K. (2018). Effects of modeling instruction professional development on biology teachers’ scientific reasoning skills. Education Sciences, 8(3), 1-19. https://doi.org/10.3390/educsci8030119
Svoboda, J., & Passmore, C. (2013). The strategies of modeling in biology education. Science & Education, 22(1), 119-142. https://doi.org/10.1007/s11191-011-9425-5
White, P. J., Ardoin, N. M., Eames, C., & Monroe, M. C. (2023). Agency in the Anthropocene: Supporting document to the PISA 2025 science framework, OECD Publishing. https://doi.org/10.1787/8d3b6cfa-en
Windschitl, M., & Thompson, J. (2006). Transcending simple forms of school science investigation: The impact of preservice instruction on teachers’ understandings of model-based inquiry. American Educational Research Journal, 43(4), 783-835. https://doi.org/10.3102/00028312043004783
Yeh, F. Y., Tran, N. H., Hung, S. H., & Huang, C.-F. (2022). A study of environmental literacy, scientific performance, and environmental problem-solving. International Journal of Science and Mathematics Education, 20(8), 1883-1905. https://doi.org/10.1007/s10763-021-10223-9
Vosniadou, S. (2013). Model based reasoning and the learning of counter-intuitive science concepts. Journal for the Study of Education and Development, 36(1), 5-33. https://doi.org/10.1174/021037013804826519
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารอิเล็กทรอนิกส์ทางการศึกษา
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
