ปัญหาการเพิกถอนสิทธิสมัครรับเลือกตั้งและสิทธิดำรงตำแหน่งทางการเมือง ศึกษากรณีความผิดเกี่ยวกับการยื่นบัญชีทรัพย์สินและหนี้สิน

Main Article Content

อภิชัย พาบุ
บัณฑิต ขวาโยธา

บทคัดย่อ

บทคัดย่อ


         บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัญหาทางกฎหมายของบทลงโทษเพิกถอนสิทธิสมัครรับเลือกตั้งและสิทธิดำรงตำแหน่งทางการเมืองในความผิดเกี่ยวกับการยื่นบัญชีทรัพย์สินและหนี้สิน
ของไทย และบทลงโทษของกฎหมายต่างประเทศในความผิดฐานดังกล่าว เพื่อนำมาวิเคราะห์เปรียบเทียบ และเสนอแนวทางการลงโทษเพิกถอนสิทธิสมัครรับเลือกตั้งและสิทธิดำรงตำแหน่งทางการเมืองในคดีเกี่ยวกับการยื่นบัญชีทรัพย์สินและหนี้สินตามกฎหมายไทย ให้เป็นไปตามหลักสิทธิขั้นพื้นฐานของระบอบประชาธิปไตยและเพื่อความเป็นธรรมต่อผู้ถูกบังคับใช้ การวิจัยนี้เป็นการวิจัย
เชิงคุณภาพ โดยศึกษาจากหนังสือ บทความ และเอกสารวิชาการทั้งในและต่างประเทศ


         ผลการศึกษาพบว่า การกำหนดให้ผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมืองและเจ้าพนักงานของรัฐยื่นบัญชีทรัพย์สินและหนี้สินต่อคณะกรรมการ ป.ป.ช. เป็นมาตรการของรัฐเพื่อป้องปรามการทุจริตผ่านการตรวจสอบความเปลี่ยนแปลงของทรัพย์สินและหนี้สินของผู้ยื่น ความผิดฐานไม่ยื่นบัญชีทรัพย์สินและหนี้สินหรือยื่นด้วยข้อความอันเป็นเท็จ จึงเป็นความผิด เพราะมีกฎหมายกำหนดไว้ให้เป็นความผิด
การลงโทษเพิกถอนสิทธิสมัครรับเลือกตั้งและสิทธิดำรงตำแหน่งทางการเมืองตลอดชีวิต จึงเป็นการขัดต่อหลักการว่าด้วยสิทธิและเสรีภาพ ไม่ได้สัดส่วนกับความผิดตามหลักความได้สัดส่วน และไม่เป็นไปตามหลักว่าด้วยความจำเป็น และกฎหมายการยื่นบัญชีทรัพย์สินและหนี้สินของประเทศเยอรมัน ฝรั่งเศส และสหราชอาณาจักร ไม่ปรากฏว่ามีบทลงโทษให้เพิกถอนสิทธิสมัครรับเลือกตั้งและสิทธิดำรงตำแหน่งทางการเมืองตลอดชีวิต ผู้วิจัยจึงเสนอให้แก้ไขกฎหมายโดยยกเลิกโทษเพิกถอนสิทธิดังกล่าวตลอดชีวิต และให้มีการกำหนดระยะเวลาในการลงโทษเพิกถอนสิทธิ

Article Details

บท
บทความวิจัย

References

เอกสารอ้างอิง

กัญญารัตน์ นิลพันธ์. (2562). ยกเลิกโทษจำคุก: ศึกษากรณีการยื่นบัญชีทรัพย์สินและหนี้สิน. ใน วิทยานิพนธ์ปริญญานิติศาสตรมหาบัณฑิต สาขากฎหมายอาญา. มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.

ฌนุรัก ศิวะกุล. (2562). มาตรการเพิกถอนสิทธิทางการเมืองกับโทษอาญา. ใน วิทยานิพนธ์ปริญญานิติศาสตรมหาบัณฑิต สาขากฎหมายอาญา. มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.

ต่อพงศ์ กิตติยานุพงศ์. (2561). ทฤษฎีสิทธิขั้นพื้นฐาน. กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.

ธีรยุทธ สมตน. (2555). ปัญหาทางกฎหมายเกี่ยวกับการเพิกถอนสิทธิเลือกตั้ง. ใน วิทยานิพนธ์ปริญญานิติศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชานิติศาสตร์. มหาวิทยาลัยรามคำแหง.

ปกป้อง ศรีสนิท. (2563). กฎหมายอาญาชั้นสูง. (พิมพ์ครั้งที่ 3). กรุงเทพมหานคร : วิญญูชน.

ปราโมทย์ เสริมศีลธรรม. (2564). หลักเกณฑ์ในการกำหนดโทษทางอาญา. กรุงเทพมหานคร : สถาบันพระปกเกล้า.

ปัญญา ถนอมรอด. (2550). ความเห็นในการวินิจฉัยคดีส่วนตน คำวินิจฉัยที่ 3-5/2550 เรื่อง อัยการสูงสุดขอให้มีคำสั่งยุบพรรคพัฒนาชาติไทย พรรคแผ่นดินไทย และพรรคไทยรักไทย. ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 124 ตอนที่ 33 ก หน้า 165-167 (13 กรกฎาคม 2550).

ไผ่กรุง เทียนดำ. (2564). การยื่นบัญชีทรัพย์สินและหนี้สินตามกฎหมายประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยการป้องกันและปราบปรามการทุจริต: ศึกษากรณีทรัพย์สินจากการยืม. ใน วิทยานิพนธ์ปริญญานิติศาสตรมหาบัณฑิต สาขากฎหมายมหาชน. มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.

พระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยการป้องกันและปราบปรามการทุจริต พ.ศ. 2561. (2561). ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 135 ตอนที่ 52 ก หน้า 1 (21 กรกฎาคม 2561).

ภัสวรรณ อุชุพงศ์อมร และอารีรัตน์ โกสิทธิ. (2557). ศาลปกครองกับการตรวจสอบการจำกัดสิทธิและเสรีภาพของประชาชนภายใต้หลักความได้สัดส่วน. ใน รายงานการวิจัย. มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง.

รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2560. (2560). ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 134 ตอนที่ 40 ก หน้า 1 (6 เมษายน 2560).

วรเจตน์ ภาคีรัตน์. (2543). เงื่อนไขการตรากฎหมายจำกัดสิทธิและเสรีภาพของประชาชน‘มาตร’ ในการควบคุมตรวจสอบความชอบด้วยรัฐธรรมนูญของกฎหมาย. วารสารนิติศาสตร์ธรรมศาสตร์, 30(2), 184-194.

วรพจน์ วิศรุตพิชญ์. (2538). สิทธิเสรีภาพตามรัฐธรรมนูญ (ศึกษารูปแบบการจำกัดสิทธิและเสรีภาพที่รัฐธรรมนูญให้ไว้อย่างเหมาะสม). ใน รายงานการวิจัย. สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย.

วรรณียา อิงค์สาธิต และคณะ. (2566). มาตรการจำกัดสิทธิทางการเมืองตามพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยการป้องกันและปราบปรามการทุจริต พ.ศ. 2561 มาตรา 81. เรียกใช้เมื่อ 18 กันยายน 2567 จาก https://shorturl.asia/rMFAj.

วรวิทย์ สุขบุญ. (2558). คณะกรรมการ ป.ป.ช. กับการตรวจสอบทรัพย์สินแบบภาพนิ่ง (NACC and End-of- Period Asset Investigation). วารสารวิชาการ ป.ป.ช., 8(1), 24-28.

สำนักกฎหมาย. (2562). รวมกฎหมายที่เกี่ยวข้องกับการป้องกันและปราบปรามการทุจริต และระเบียบ ประกาศ คำสั่ง ที่ออกตามพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยการป้องกันและปราบปรามการทุจริต พ.ศ. 2561. นนทบุรี : สำนักงาน ป.ป.ช.

อุดม รัฐอมฤต และคณะ. (2544). การอ้างศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์หรือใช้สิทธิและเสรีภาพของบุคคลตามมาตรา 28 ของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2540. กรุงเทพมหานคร : สำนักงานศาลรัฐธรรมนูญ.