การฝึกหัดครูสตรีของไทยระหว่างปี พ.ศ.2456 – 2506

ผู้แต่ง

  • รวีโรจน์ สิงห์ลำพอง

คำสำคัญ:

การฝึกหัดครู, ครูสตรี, ครูในประเทศไทย

บทคัดย่อ

         การฝึกหัดครูสตรีในประเทศไทยเริ่มต้นขึ้นอย่างเป็นทางการในปีพ.ศ.2456 โดยจัดตั้งโรงเรียนเบญจมราชาลัย เพื่อจัดการศึกษาสำหรับครูสตรีโดยเฉพาะ แต่ก็ยังไม่ประสบผลสำเร็จได้ดีสมความปรารถนา เนื่องจากในขณะนั้น ประชากรในประเทศไทยโดยเฉพาะสตรียังมีระดับการศึกษาขั้นพื้นฐานที่ไม่สอดคล้องกับการศึกษาวิชาชีพครู ทำให้การฝึกหัดครูสำหรับสตรีมีพัฒนาการไปอย่างช้ากว่าที่ควรจะเป็น เพื่อแก้ไขปัญหาดังกล่าว กระทรวงธรรมการได้ขยายขอบเขตของการศึกษาออกไปยังจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยโดยตั้งเป็นแผนกคุรุศึกษา แต่ก็มีสตรีเข้าศึกษาเป็นจำนวนน้อย ต่อมาได้ย้ายสถานที่จากโรงเรียนเบญจมราชาลัยไปจัดการเรียนการสอนที่โรงเรียนฝึกหัดครูเพชรบุรีวิทยาลงกรณ์ แต่ก็ประสบปัญหาเรื่องความไม่พร้อมของสถานที่ และรัฐบาลต้องการเร่งรัดการผลิตครูสตรีให้มีคุณวุฒิสูงขึ้น และเพียงพอต่อความต้องการของสังคม จึงใช้สถานที่ในเขตพระราชฐานสวนสุนันทา พระราชวังดุสิต จัดตั้งเป็นโรงเรียนสวนสุนันทาวิทยาลัย จัดการเรียนการสอนตั้งแต่ระดับสามัญจนถึงระดับประกาศนียบัตรประโยคครูประถม ทั้งได้ตั้งกองการฝึกหัดครูสังกัดกระทรวงธรรมการขึ้นมาขับเคลื่อนภารกิจการฝึกหัดครูทั้งประเทศ และเปิดการเรียนการสอนวิชาครูในระดับที่สูงขึ้นที่โรงเรียนฝึกหัดครูมัธยม และที่จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย แต่ก็มาหยุดชะงักลงเพราะสภาวะสงครามโลกครั้งที่สอง เมื่อสงครามยุติ การฝึกหัดครูทั้งฝ่ายบุรุษและสตรีได้รับการพัฒนาขึ้นอีกอย่างต่อเนื่อง
จนถึงขั้นสามารถเปิดสอนถึงระดับปริญญาที่วิทยาลัยวิชาการศึกษา และยกฐานะโรงเรียนฝึกหัดครูขึ้นเป็นวิทยาลัยครู ผู้เรียนสามารถสำเร็จการศึกษาในระดับประกาศนียบัตร จนถึงระดับอนุปริญญา สามารถออกไปปฏิบัติหน้าที่ครู หรือศึกษาต่อเพิ่มเติมให้ถึงระดับปริญญาต่อไปได้ การฝึกหัดครู
ฝ่ายสตรีจึงเป็นปึกแผ่นมั่นคงตั้งแต่ปี พ.ศ.2506 เป็นต้นมา และเจริญก้าวหน้ายั่งยืนมาจนปัจจุบัน

เอกสารอ้างอิง

ชำนาญ รอดเหตุภัย และคนอื่นๆ. จากฝึกหัดครูสู่สถาบันราชภัฏ. นครปฐม: เพชรเกษมการพิมพ์, 2549.

นิลรัตน์ บรรณสิทธิ์วรสาสน์. อนุสรณ์ในงานพระราชทานเพลิงศพ นางนิลรัตน์ บรรณสิทธิ์วรสาสน์ ณ เมรุวัดมกุฏกษัตริยาราม วันที่ 7 เมษายน 2505. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์มหามกุฎราชวิทยาลัย , 2505.

ประชุมพร ไกรฤกษ์. หนังสือราชการจากอาจารย์ใหญ่โรงเรียนสวนสุนันทาวิทยาลัยถึงหัวหน้ากองฝึกหัดครู เรื่องทหารเจาะกำแพงโรงเรียน วันที่ 17 มกราคม 2490.

ประวัติโรงเรียนเบญจมราชาลัย. สืบค้น 12 กันยายน 2566, จากhttps://www.br.ac.th/home2017/ index.php/2016-12-26-02-05-11/2016-12-28-06-22-01, 2561.

มานิจ ชุมสาย, ม.ล.. อนุสรณ์งานพระราชทานเพลิงศพ ม.ล.มานิจ ชุมสาย ม.ป.ช. ม.ว.ม. ณ เมรุวัดเทพศิรินทราวาส วันที่ 25 มีนาคม 2552. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์ฟรีมายด์, 2552

รวีโรจน์ สิงห์ลำพอง. 80 ปีสวนสุนันทา. กรุงเทพฯ: มปท. , 2561.

โรงเรียนฝึกหัดครูเพชรบุรีวิทยาลงกรณ์. บันทึกการประชุม คณะกรรมการจัดการโรงเรียนฝึกหัดครูเพชรบุรีวิทยาลงกรณ์ พ.ศ.2475.

สตรีกับสังคมไทย. สืบค้น 12 ตุลาคม 2566, จาก http://old-book.ru.ac.th/ebook/s/SO378(50/SO378

-7.pdf.

สมาคมครุศาสตร์สัมพันธ์. ครุศาสตร์สมโภชกรุง. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2525.

สำนักงานเลขาธิการคุรุสภา. ประวัติครู 2501. กรุงเทพฯ:โรงพิมพ์คุรุสภา, 2501.

หอจดหมายเหตุแห่งชาติ. เอกสารสำนักราชเลขาธิการที่ 2/ 63 ลงวันที่ 30 พฤศจิกายน 2479 เรื่องคณะผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์มอบพื้นที่สวนสุนันทาเป็นเขตที่พักอาศัยของคณะรัฐมนตรีและสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร, 2479, 30 พฤศจิกายน.

___________. เอกสารสำนักราชเลขานุการในพระองค์ ที่ 41278 / 2479 ลงวันที่ 8 ธันวาคม 2479 เรื่องการใช้สวนสุนันทาเป็นสำนักศึกษา, 2479, 8 ธันวาคม.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

26-12-2023

รูปแบบการอ้างอิง

สิงห์ลำพอง ร. . . (2023). การฝึกหัดครูสตรีของไทยระหว่างปี พ.ศ.2456 – 2506. วารสารศิลปวัฒนธรรมสวนสุนันทา, 3(2), 41–61. สืบค้น จาก https://so01.tci-thaijo.org/index.php/artsjournal_ssru/article/view/271343