วัฒนธรรม ความขัดแย้ง และการเป็นตัวแทน
คำสำคัญ:
ป้อมมหากาฬ, วัฒนธรรม, การพัฒนา, การเป็นตัวแทน, สจ๊วต ฮอลล์บทคัดย่อ
ความขัดแย้งระหว่างชุมชนป้อมมหากาฬกับกรุงเทพมหานครดูเหมือนเป็นความขัดแย้งที่เกิดจากการไล่รื้อชุมชนดังเช่นที่เกิดกับชุมชนอื่น ๆ เช่น ชุมชนสะพานหัน แต่ในความเป็นจริงพบว่า เป็นความขัดแย้งจากการนิยามคำว่า “วัฒนธรรม” ที่ต่างฝ่ายต่างถือนิยามที่แตกต่างกัน และความขัดแย้งยิ่งยืดเยื้อต่อไปเมื่อเชื่อมโยงสาระของวัฒนธรรมเข้ากับนิยามการพัฒนา จากแนวคิดของสจ๊วต ฮอลล์ พบว่า ความขัดแย้งนี้เกิดขึ้นจากการที่มีนิยามวัฒนธรรมที่หลากหลาย และนิยามต่าง ๆ ต่างก็พยายามช่วงชิงอำนาจการนำ ประดุจการสู้รบในสนามรบ โดยการสู้รบนี้จะไม่มีวันสิ้นสุด เพราะนิยามที่มีบทบาทนำในวันนี้ก็ต้องพยายามรักษาสถานะของตนเอง ชุมชนป้อมมหากาฬ ซึ่งไม่มีอำนาจตามกฎหมาย จำต้องอาศัยประชาชนทั่วไป นักวิชาการ และภาคประชาสังคมมาร่วมกันสร้างนิยามและความชอบธรรมในนิยามด้วยการสะท้อนอัตลักษณ์ของชุมชนให้ชัดเจนขึ้นผ่านสื่อต่าง ๆ ในขณะที่กรุงเทพฯ ที่มีอำนาจตามกฎหมายและดำเนินการต่าง ๆ ในฐานะตัวแทนของประชาชนและการนำเสนอถึงเจตนาดีในการสร้างกรุงเทพฯ ให้เป็นเมืองหลวงที่น่าอยู่ ก็ได้ใช้สิ่งนี้ในการเป็นตัวแทนของวัฒนธรรมเช่นเดียวกัน
เอกสารอ้างอิง
โกวิท ตั้งตรงจิตร. (2556). จารึกเรื่องดีมีในสยาม. นนทบุรี: ดอกหญ้า.
ธนาพร สุภัทรสารกุล. (2559). “ป้อมมหากาฬ:อนุรักษ์ประวัติศาสตร์ -อนุรักษ์คน ”. วันที่ค้นข้อมูล 10 กันยายน 2559, เข้าถึงได้จาก http://isranews.org/thaireform-other-news/199-thaireform-documentary/49878-mahakarn10.html.
บริษัท ซินครอน กรุ๊ป. (2537). แผนแม่บทเพื่อการอนุรักษ์และการพัฒนากรุงรัตนโกสินทร์. กรุงเทพฯ: พิมพ์พรรณการพิมพ์.
ประชาไท. (2559ก). “เครือข่ายวิชาการเพื่อสังคมเป็นธรรม, สอช. แถลงการณ์ค้านรื้อ ‘ป้อมมหากาฬ’ ห่วงเผชิญหน้ารุนแรง แนะใช้ปัญญา-กรุณา”. วันที่ค้นข้อมูล 10 กันยายน 2559, เข้าถึงได้จาก http://www.matichon.co.th/news/276901.
_______. (2559ข). “เดทไลน์ กทม.รื้อชุมชนป้อมมหากาฬพรุ่งนี้ ฟังเสียงกรรมการเกาะรัตนโกสินทร์ฯ ยอมรับแผนควรมีการปรับปรุง”. วันที่ค้นข้อมูล 10 กันยายน 2559, เข้าถึงได้จาก http://prachatai.com/journal/2016/09/67738.
_______. (2559ค). “ประชาชนร่วมคล้องแขนปกป้อง 'ชุมชนป้อมมหากาฬ'”. วันที่ค้นข้อมูล 10 กันยายน 2559, เข้าถึงได้จาก http://prachatai.org/journal/2016/09/67862.
ผู้ไม่ประสงค์ออกนาม. (2559, 2 มิถุนายน). ผู้อาศัยอยู่ละแวกป้อมมหากาฬ. สัมภาษณ์.
มติชนออนไลน์. (2559ก). “ป้อมมหากาฬคึกคัก ฟื้นวิกลิเกพระยาเพชรปาณียุค ร.5 รสนา-เตือนใจ ร่วมชม”. วันที่ค้นข้อมูล 25 กันยายน 2559, เข้าถึงได้จาก http://www.matichon.co.th/news/298189.
_______. (2559ข). “อ่านเต็ม ๆ ! เอกสาร “เครือข่ายภาคประชาสังคม-นักวิชาการ” ยื่น “บิ๊กตู่” ปมชุมชนป้อมมหากาฬ”. วันที่ค้นข้อมูล 6 สิงหาคม 2559, เข้าถึงได้จาก http://www.matichon.co.th/news/238442.
รุ้งนภา ยรรยงเกษมสุข. (2559). ตำรา วิชาวัฒนธรรมกับการพัฒนา. ชลบุรี: มหาวิทยาลัยบูรพา.
สำนักข่าวอิศรา. (2553). “อคิน-ศรีศักร-เพิ่มศักดิ์-บัณฑร" โหมโรงลุยลงพื้นที่ฟังปัญหาชุมชนเมือง”. วันที่ค้นข้อมูล 27 กันยายน 2559, เข้าถึงได้จาก https://isranews.org/thaireform/thaireform-news/item/11002--5-.html.
สุจิตต์ วงษ์เทศ. (2559ก). “สุจิตต์ วงษ์เทศ: เจ้านายชั้นสูงดูลิเกพระยาเพชรปาณี ที่ชุมชนป้อมมหากาฬ ชานกำแพงพระนคร”. วันที่ค้นข้อมูล 25 กันยายน 2559, เข้าถึงได้จาก http://www.matichon.co.th/news/298189.
_______. (2559ข). “สุจิตต์ วงษ์เทศ: กรุงสุโขทัย มาจากไหน ? ศึกสองพระนคร กรุงศรีอยุธยากับกรุงสุโขทัย และอาณาเขตที่เป็นจริง. วันที่ค้นข้อมูล 15 กันยายน 2559, เข้าถึงได้จาก https://www. matichonweekly.com/culture/article_7437.
_______. (2559ค). “สุจิตต์ วงษ์เทศ: ประวัติศาสตร์อยุธยา ต้องทบทวนใหม่ ไม่ใช่ราชธานีแห่งที่สอง เพราะไม่เคยมีแห่งแรกที่สุโขทัย. วันที่ค้นข้อมูล 15 กันยายน 2559, เข้าถึงได้จาก http://www.matichon.co.th/news/204587.
_______. (2559ง). “สุจิตต์ วงษ์เทศ: สุโขทัยไม่ใช่ราชธานีแห่งแรก. วันที่ค้นข้อมูล 15 กันยายน 2559, เข้าถึงได้จาก http://www.matichon.co.th/news/6289.
เสาวภา ไพทยวัฒน์. (2559). รายงานวิจัยเรื่อง ปรากฏการณ์ทางสังคมของชุมชนป้อมมหากาฬ มิติใหม่ในเส้นทางการ เป็นสมัยใหม่ของไทย. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา.
โสภณ พรโชคชัย. (2559ก). “โสภณ พรโชคชัย: คำสารภาพบาปของคนดื้อแพ่งที่ป้อมมหากาฬ”. วันที่ค้นข้อมูล 10 กันยายน 2559, เข้าถึงได้จาก http://prachatai.org/journal/2016/09/67853.
_______. (2559ข). “ความจริงเกี่ยวกับชุมชนป้อมมหากาฬที่พึงรื้อ”. วันที่ค้นข้อมูล 19 สิงหาคม 2559, เข้าถึงได้จาก http://www.area.co.th/thai/area_announce/area_press.php?strquey=press_announcement1521.htmeb2013/?p=243380.
_______. (2559ค). “ป้อมพระกาฬ,” โลกวันนี้. วันที่ค้นข้อมูล 30 ตุลาคม 2559, เข้าถึงได้จาก http://www.lokwannee.com/web2013/?p=243380.
Culture as the Central Pillar in Development. (n.d.). Retrieved May 12, 2014, from http://www.acpcultures.eu/_upload/ocr_document/Nurse_CultureAsCentrePillarOfDvp.pdf.
Culture: Fourth Pillar of Sustainable Development. (n.d.). Retrieved May 12, 2014, from http://www.agenda21culture.net/index.php/docman/-1/393-zzculture4pillarsden/file.
Hall, S. (ed.). (1977). Representation: Cultural Representations and Signifying Practices. London: SAGE Publications.
Rao, V. & Walter, M. (eds). (2004). Culture and Public Action. Stanford: Stanford University Press.