แผนการจัดการวนอุทยานบึงสามพัน อำเภอบึงสามพัน จังหวัดเพชรบูรณ์

บทคัดย่อ

            การวิจัยเรื่องแผนการจัดการวนอุทยานบึงสามพัน อำเภอบึงสามพัน จังหวัดเพชรบูรณ์ มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาระดับความคิดเห็นของชุมชนต่อการจัดการวนอุทยานบึงสามพัน 2) วิเคราะห์จุดแข็ง จุดอ่อน โอกาส และอุปสรรคของการจัดการ
วนอุทยานบึงสามพันในปัจจุบัน และ 3) จัดทำแผนการจัดการวนอุทยานบึงสามพัน การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยแบบผสมผสาน ประชากรที่ใช้ในการวิจัยเชิงปริมาณ คือ ประชาชนที่อยู่อาศัยในตำบลซับสมอทอดและตำบลซับไม้แดง อำเภอบึงสามพัน
จังหวัดเพชรบูรณ์ จำนวน 8 หมู่บ้าน รวม 5,136 คน กำหนดขนาดของกลุ่มตัวอย่างโดยใช้สูตรคำนวณของทาโร ยามาเน ได้ขนาดกลุ่มตัวอย่าง จำนวน 371 คน สุ่มตัวอย่างแบบง่ายด้วยการจับสลากตามสัดส่วนจำนวนประชากรในแต่ละหมู่บ้าน จากนั้นดำเนินการใช้แบบสอบถามสอบถามข้อมูล และนำผลที่ได้มาวิเคราะห์หาค่าความถี่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย และค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน สำหรับการวิจัยเชิงคุณภาพดำเนินการโดยการจัดสนทนากลุ่มผู้มีส่วนได้ส่วนเสียจำนวน 15 คน เพื่อร่วมกันวิเคราะห์
จุดแข็ง จุดอ่อน โอกาส และอุปสรรค และแนวทางในการจัดการเพื่อให้เกิดความยั่งยืนในอนาคต ผลที่ได้นำมาวิเคราะห์ตำแหน่งทางยุทธศาสตร์ และจัดทำ TOWS matrix เพื่อสังเคราะห์แผนการจัดการวนอุทยานบึงสามพันในอนาคต

            ผลการวิจัยพบว่า 1) ผู้ให้ข้อมูลส่วนใหญ่เป็นเพศชาย มีอายุมากกว่า 45 ปี จบการศึกษาระดับประถมศึกษา ประกอบอาชีพเกษตรกรรม มีรายได้เฉลี่ยต่อเดือนน้อยกว่า 10,000 บาท มีถิ่นฐานเกิดในหมู่บ้านที่พักอาศัยมีระยะห่างจากวนอุทยาน 6 – 10 กิโลเมตร ส่วนใหญ่ได้รับรู้หรือข้อมูลข่าวสารที่เกี่ยวข้องจากเจ้าหน้าที่ป่าไม้ ผู้ให้ข้อมูลส่วนใหญ่มีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับวนอุทยานและการจัดการในระดับมาก มีความพึงพอใจต่อการจัดการในปัจจุบันระดับมาก แต่มีส่วนร่วมในการจัดการในระดับน้อย 2) ผลการวิเคราะห์จุดแข็ง จุดอ่อน โอกาส และอุปสรรคของการจัดการวนอุทยานบึงสามพันในปัจจุบัน พบว่ามีจุดแข็ง จำนวน 5 ข้อ จุดอ่อน จำนวน 5 ข้อ โอกาส จำนวน 4 ข้อ และอุปสรรค จำนวน 4 ข้อ ซึ่งจากการวิเคราะห์ตำแหน่งทางยุทธศาสตร์ พบว่าอยู่ในยุทธศาสตร์เร่งพัฒนา หรือยุทธศาสตร์เชิงแก้ไข 3) แผนการจัดการวนอุทยานบึงสามพัน ประกอบด้วยยุทธศาสตร์ 5 ด้าน ได้แก่ ด้านอนุรักษ์และจัดการทรัพยากรธรรมชาติ ด้านการศึกษาและวิจัยทรัพยากรในพื้นที่ ด้านนันทนาการและสื่อความหมาย ด้านส่งเสริมการมีส่วนร่วมของประชาชน และด้านบริหารจัดการ โดยมีกลยุทธ์ทั้งสิ้น 31 กลยุทธ์ และกลยุทธ์ทั้งหมดมีความสอดคล้องกับนโยบายในการบริหารจัดการอุทยานแห่งชาติที่กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืชได้กำหนดไว้