การวิเคราะห์ปัจจัยที่มีผลต่อภาวะความยากจนของครัวเรือนเกษตรไทย

Abstract

บทคัดย่อ

บทความนี้ศึกษาภาวะความยากจนของครัวเรือนเกษตร โดยเปรียบเทียบรายได้สุทธิทั้งหมดกับเส้นความยากจน รวมทั้งวัดสัดส่วนครัวเรือนยากจน ความรุนแรงของความยากจน และส่วนแบ่งภาวะความยากจน เป็นรายภาค การศึกษารวมถึงการวิเคราะห์ปัจจัยที่มีผลต่อภาวะความยากจนของครัวเรือนเกษตรด้วยสมการถดถอยพหุ โดยใช้ข้อมูลตัวอย่าง 11,131 ครัวเรือน ผลการศึกษา พบว่า ครัวเรือนเกษตรในภาคตะวันออกเฉียงเหนือมีภาวะความยากจนมากที่สุด การเพิ่มระดับการศึกษาของหัวหน้าครัวเรือน และโอกาสทำงานนอกภาคเกษตร จะมีผลให้ภาวะความยากจนลดลง ในทางตรงข้าม การเพิ่มขึ้นของจำนวนหนี้สิน จำนวนผู้พึ่งพิงในครัวเรือน และขนาดฟาร์ม ทำให้ภาวะความยากจนเพิ่มขึ้น ประเภทกิจกรรมการผลิตก็มีผลต่อความยากจน การขยายโอกาสทางการศึกษา การส่งเสริมกิจกรรมนอกฟาร์มควบคู่กับกิจกรรมภายในฟาร์ม และการได้รับความช่วยเหลือปรับปรุงประสิทธิภาพการผลิต จะลดภาวะความยากจนของครัวเรือนเกษตรกร

คำสำคัญ : ภาวะความยากจน, ครัวเรือนเกษตร, สัดส่วนครัวเรือนยากจน

Abstract

This paper analyzes the poverty incidence of agricultural households. The levels of net income overthe poverty line are compared. The study also measures headcount ratio and FGT index by regions.In addition, factors affecting the poverty among are examined using multiple regression technique.The survey data of 11,131 households is used. The results show that Northeastern Thailand has themost severe poverty incidence of agricultural households. Increasing the educational level of thehousehold head as well as opportunities for employment in non-agriculture sector would alleviatehousehold poverty. In contrast, increasing indebtedness, a high number of dependents among thehousehold members, and increasing farm size would increase the poverty. Certain types ofproduction  activities  also  affect the  poverty  incidence.   Enhancing  the  education  opportunity, efficiencywould reduce the poverty incidence in agricultural households.

Keywords : poverty incidence, agricultural household, headcount ratio